گفتگو با نیره محرمی رنجبر، داستان نویس و نمایش نامه نویس
نوشتن به دو زبان
نیره محرمی رنجبر، متولد 1352 تهران و نویسنده داستان و نمایشنامه است. از حدود شش پیش، ساکن اردبیل شده است و از شهریور ۱۳۹۸ آموزش داستان نویسی را زیر نظر استاد محمود مهدوی و در حوزه هنری اردبیل آغاز کرده است. در اسفندماه سال ۱۳۹۹ نخستین کتاب رمان ترکی وی با عنوان «هر نه سندن باشلاندی» چاپ شد. در سال۱۴۰۰ دومین کتاب که مجموعه داستان کوتاه ترکی است با عنوان «سن اولمیه سن آپاریپلار» چاپ شد و در سال۱۴۰۱ مجموعه داستان کوتاه فارسی «شهر عسل» که با موضوع دفاع مقدس است منتشر شد و در آذر ۱۴۰۱، ۹ عدد قصه کودک، پنج ماجرای «چاقاله بادوم» و چهار قصه دیگر و یک داستان نوجوان عاشورایی با عنوان «آخرین بازمانده» که از زبان اشیا و چهار عنصر طبیعت نوشته، چاپ شد. وی در بهمن ۱۳۹۹ در جشنواره ملی داستان کوتاه ترکی رضوی رتبه اول را کسب کرد و در سال ۱۴۰۰ هم در بخش داستانک همان جشنواره ملی رتبه دوم را گرفت. این نویسنده در در جشنواره ملی داستان جمالزاده، ملی حبیب، جشنواره گوزل شهریمیز و داستان ملی خرمشهر و دیگر مسابقات داستان نویسی رتبه های مختلف را کسب کرده است. وی نمایش نامه طنز هم مینویسد و با همسرش اجرا میکند که در رادیو سبلان چند نمونه اش پخش شده است. با هم پاسخهای محرمی رنجبر را میخوانیم:
*نیره محرمی رنجبر را چقدر می شناسید؟ اگر بخواهید او را در یک جمله تعریف کنید، آن جمله کدام است؟ شخصیت او شبیه کدام یک از قهرمانان داستان های خودش است؟ یا او اصلا شبیهی ندارد؟
نیره مهربان است. هنوز قهرمانی با شخصیت نیره خلق نکردم.
*شما برنامه و الگوی خاصی برای مطالعه دارید؟
خیر به دلیل سرگیجه مزمنی که دارم هر وقت سالم باشم کتاب میخوانم و البته مینویسم.
*شده است کتاب هایی که دوست ندارید را هم تا انتها بخوانید؟
معمولا کتابی که اولش جذبم نکنه ورق میزنم اواسط و اواخر رو کمی میخوانم اگر متوجه شوم فقط اولش ضعیف است، میخوانم و گرنه کنار میگذارم.
*چه الگویی برای مطالعه را پیشنهاد می کنید؟
مسلما اگر روزانه ساعتی برای مطالعه در نظر بگیریم عالی است. وقتی عادت به خواندن میکنیم راحت ادامه میدهیم.
*چه شد که وارد حوزه نوشتن شدید؟
خاطره نویسی کرده بودم و در مسابقات اول شده بودم و با پیشنهاد یکی از دوستان وارد حوزه هنری اردبیل شدم.
*به نظر شما اولین و مهم ترین درس نوشتن چیست؟
در کنار آموزش حرفه ای باید کتاب زیادی خواند و زیاد هم نوشت و تمرین کرد و بعد از نقد اهل فن بارها بازنویسی کرد تا نوشته ات صیقل یابد.
*رابطه شما با فضای مجازی چطور است؟ نویسندگی برای این فضا را چقدر تجربه کرده اید؟ چه فرصت هایی با این فضا در اختیار نویسنده قرار می گیرد؟
از نظر من خوبه میتوانم داستان نوشته و در پیام بگذارم و خیلی ها بخوانند و نظر دهند.
برای معرفی کارها و کتابها هم عالی است.
*داستان نویس بودن چه کمکی به نوشتن نمایشنامه می کند؟
وقتی عناصر و اصول داستان نویسی را بلد باشیم نمایشنامه نویسی را بهتر یاد می گیریم.
معمولا کسانی که اول نمایشنامه نوشتند داستانشان ضعیف تر است.
*در نوشتن کدام نوع ادبی موفق تر بوده اید؟
داستان
*قهرمانان شما چقدر در اطراف شما و در شهر دیده می شوند؟
من بیشتر از اطرافیان سوژه میگیرم و برای همین قهرمانان هم شبیه همان ها هستند؛ به خصوص از مادر بزرگم خیلی نوشتم.
*در انتخاب موضوعات، چه موضوعاتی را در اولویت قرار می دهید؟
در نمایشنامه نویسی با موضوع روز مینویسم ولی در داستان هر چه در ذهنم جرقه بزند حال با یک عکس با خاطره یا گفتگو و...
*«هر نه سندن باشلاندی» چگونه متولد شد؟
از داستان کوتاه فولکلوریک با نام سنجاق که در دو قسمت نوشته بودم و استادم مرا تشویق کرد که رمانش کنم.
*مجموعه داستان کوتاه ترکی «سن اولمیه سن آپاریپلار» مخاطب را به چیزی دعوت می کند؟
مجموعه داستانهای ترکی است که با زمینه طنز دردهای زندگی در گذشته و حتی حال را نشان میدهد و گاهی برای بیان آن ها از سنت ها و رسوم محلی و بومی استفاده شده است.
*چه کسانی و چه مطالبی در مجموعه داستان شهر عسل دیده می شوند؟
یعقوب پیرمردی که در جبهه به دنبال پسرش آمده و در ایستگاه صلواتی کار میکند. عروس و دامادی که ماه عسلشان در دزفول با روز آزادی خرمشهر آغاز میشود. مادر رزمنده مفقودالاثر و دردهایش و شهید خسرو ابراهیمی و غفور جدی در این مجموعه دیده می شوند.
*اگر قرار باشد تنها یک پاراگراف از آثار خودتان را انتخاب کنید، آن پاراگراف کدام است و از کدام کتاب؟
در داستان آلما منیم نار سنون در کتاب شهر عسل جایی هست که مادر شهید خبر باز گشت اسرا را می شنود:
- رعنا! آروم تر، این قدر می چرخی سرت گیج میره ها
-رعنا گفت: چی میگی حاجی! شوخی که نیست، رامینم داره میاد و عکس روی طاقچه را در آغوش گرفته و مشت مشت قندهای قندان را بالای سرش پرت میکند.
*برای نوشتن یک اثر ، چقدر و چه پژوهش هایی می کنید؟
معمولا از تجارب زیستی و خاطراتم استفاده میکنم ولی گاهی از اینترنت و کتابهای مرجع تحقیق میکنم.