صرف‌نظر از اظهاراتی که همواره درباره شستا مطرح می‌شود، افت سودآوری این مجموعه مورد تایید است. نکته قابل تأمل آنکه در مقابل کاهش دریافتی تجاری که مؤید رخوت در شرکت‌هاست، حساب دریافتی غیرتجاری که نشان‌دهنده میزان پرداخت تسهیلات، پاداش و دیگر پرداخت‌های داخلی به پرسنل شرکت است، به شدت افزایش یافته است. یعنی شرکت، در عین حال که فعالیت کمتری داشته اما به پرسنل خود پرداختی بیشتری داشته و پاداش‌های صعودی پرداخت کرده است.
فساد در شرکت‌های زیرمجموعه شستا
حرف و حدیث پشت سر شستا کم نیست. این شرکت بزرگ و هلدینگ‌های آن همواره با شایعات و رخدادهای زیادی همراه بوده‌اند. در تیرماه سال 1401، مجلس، طرح تحقیق و تفحص از شرکت شستا را در فاصله سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۹ تصویب کرد. در همین رابطه، چندی پیش، علی خضریان، نماینده تهران و رئیس هیئت تحقیق و تفحص مجلس شورای اسلامی از شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی در تشریح اقدامات صورت‌گرفته از سوی هیئت تحقیق و تفحص در سال گذشته گفت: «موضوع تحقیق و تفحص از شستا در سال ۱۴۰۰ و در پی وصول برخی مستندات از بروز تخلفات عدیده مالی در شرکت‌های تابعه شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی (شستا) طی سال‌های گذشته با درخواست اینجانب در مجلس مطرح شد که منجر به برگزاری جلسات متعددی در کمیسیون اقتصادی مجلس برای تصویب کلیات و محورهای این موضوع شد.» هرچند معلوم نیست که کار به کجا رسیده و نتیجه تحقیق و تفحص چه شد، اما این موضوع گویای وجود مشکلات در این هلدینگ بزرگ است. یکی از جنجالی‌ترین موارد، همکاری بابک زنجانی با شستا و زیرمجموعه‌های آن بود. همچنین در شهریورماه سال گذشته یکی از مدیرعاملان هلدینگ شستا به دلیل فساد مالی دستگیر شد.
انتصابات؛ مشکل همیشگی شستا
یکی از مهمترین موارد تحلیلی شرکت‌های بورسی، شخص مدیرعامل شرکت، میزان توانایی‌ها و تخصص اوست. در بسیاری از موارد، عزل و نصب یک مدیرعامل، روند قیمتی سهام شرکت را دگرگون می‌کند. اما در شرکت‌های بورسی که یک طرف آن دولت است، همواره این شرایط به بدترین شکل ممکن پدیدار می‌شود؛ چراکه در همه دولت‌ها موضوع انتصابات در شستا و هلدینگ‌های آن یک موضوع جنجالی بوده است. در دولت سیزدهم هم این مشکل وجود دارد. از سال 1400 پس از برکناری محمد رضوانی‌فر، به‌عنوان سرپرست مجموعه شستا منصوب شد و پس از آن علی رستمی در آبان‌ماه گذشته به جای شجاعی‌برهان آمد. سپس ابراهیم بازیان به‌عنوان سرپرست جدید شستا منصوب شد. اخیرا هم انتصاب یکی از مدیران شرکت زیرمجموعه شستا خبرساز شده و صحبت از نزدیکان مقامات دولت احمدی‌نژاد در شستاست.
نکته قابل‌توجه در خصوص عزل و نصب‌های چندباره مدیران شستا در طول چند ماه که انتقادات زیادی را از سوی کارشناسان در بر داشته، این است که اولاً این امر با توجه به وضعیت چالش‌برانگیز مالی تأمین اجتماعی و مشکلاتی که مستمری‌بگیران و بازنشستگان با آنها دست‌وپنجه نرم می‌کنند، نشان‌دهنده عدم ثبات در رأس هرم سازمان تأمین اجتماعی و مجموعه عظیم شستا است. ثانیاً انتخاب ابراهیم بازیان که بررسی سوابق‌اش نشان می‌دهد وی در سال ۱۳۸۹ شهردار ارومیه بوده، در پی عملکرد ضعیفش با هشت رای موافق و یک رای مخالف از سوی شورای شهر ارومیه برکنار شد. اما حالا سکان مدیریت یکی از بزرگ‌ترین نهادهای اقتصادی به او سپرده شده است. این شرایط برای سهامدار، وضعیت ناامنی را برای دادوستد سهام آن ایجاد می‌کند.
23302