اعتمادبهنفس و راههای پرورش آن در کودکان
اعتمادبهنفس یعنی باورداشتن به توانمندیهای خود و داشتن احساس کارآمدی یعنی اینکه فرد باور داشته باشد در موقعیتهای مختلف میتواند از توانمندی خودش استفاده کند. اعتمادبهنفس به معنی این است که کودک احساس میکند در یکسری کارها توانمندی دارد مثلا میتواند خوب شعر حفظ کند و در یکسری کارها توانایی لازم را ندارد مثلا نمیتواند موسیقی بنوازد. اما زمانی که در اکثر موقعیتها کودک این احساس را داشته باشد که نمیتواند کاری را انجام بدهد و همیشه بگوید نمیتوانم، نمیشود و.... و این را باور داشته باشد؛ یعنی اعتمادبهنفس او کافی نیست و دچار مشکل است اعتمادبهنفس یک ویژگی نیست که مانند رنگ چشم با کودک متولد شود و لازم است در کودک ایجاد و تقویت شود؛
چراکه در تمام طول زندگی (مثل انتخاب رشته تحصیلی، موفقیتهای تحصیلی، انتخاب شریک عاطفی، یادگیری مهارتهای جدید و...) به آن نیاز دارد. اعتمادبهنفس یک ابزاری است که برای مقابله با چالشهای زندگی یک نیاز ضروری است. افرادی که احساس خوبی در مورد خودشان و توانمندیهایشان دارند راحتتر با مشکلات و چالشهای زندگی کنار میآیند. افرادی که اعتمادبهنفس پایینی دارند مرتب از تجربهکردن میترسند، در صورت اشتباه مرتب خود را سرزنش میکنند، بسیار منفینگر هستند و خود را با دیگران مقایسه میکنند. کودکانی که اعتمادبهنفس پایینی دارند ممکن است در نوجوانی دچار مشکلات رفتاری شوند. گاها در بعضی از کودکان دیده شده است به دلیل سرشت و خلقوخوی اولیه آنها خجالتی و کمرو هستند و همین امر باعث میشود که دیگران و والدینشان به آنها برچسب بزنند. به یاد داشته باشید که الگوپذیری از والدین در سنین کودکی بسیار بالا است و بچهها بهراحتی با الگوگیری درست میتوانند بسیاری از مسائل را یاد بگیرند. اگر والدین اهل تعامل باشند با دیگران بهراحتی ارتباط برقرار کنند میتوانند الگوی خوبی برای کودکانشان باشند و بهمرورزمان میتوانند تغییراتی در رفتار کودکشان ایجاد کنند به یاد داشته باشید که تغییر بهمرور اتفاق میافتد و بههیچعنوان نباید به کودک فشار بیاوردند.
چه عواملی باعث تخریب اعتمادبهنفس در کودکان میشود؟
اگر زمانی که کودک میخواهد کاری را انجام دهد والدین مرتب نگران باشند و با نگاه و زبان بدن خودشان این پیام را به کودک بدهند که تو نمیتوانی اعتمادبهنفس کودک خدشهدار و ضعیف میشود. زمانی که والدین از کلماتی مانند تو نمیتوانی، نمیشود، از پس آن کار برنمیآیی، دیدی گفتم و.... استفاده کنند. هنگامیکه والدین به کودک اجازه ندهند محیط اطرافش را کشف کند و تجربیات جدید به دست بیاورد. والدینی که مرتب نگران و به دنبال کودک هستند و همه کارهای کودک را خودشان انجام میدهند اجازه رشد و تقویت اعتمادبهنفس کودک را نمیدهند. والدینی که کمالگرا و سختگیر هستند و میخواهند کودکشان همه کارها را بدون نقص انجام بدهد. والدینی که در خواستهای زیاد، پشتسرهم و خارج از تواناییهای کودک دارند. زورگویی و فشار به کودک در زمینهها و موقعیتهای مختلف و گوشزدکردن بیش از اندازه خطای کودکان و اینکه مرتب به آنها گفته شود دیدی گفتم .ایرادگرفتن و تصحیح بیش از حد کودک، راهکارهایی برای بالابردن اعتمادبهنفس در کودکان و به کودک کمک کنید تجربههای جدید و مثبت به دست بیاورد. سبک فرزندپروری خود را اصلاح کنید. متناسب با توانمندیهای کودک از او انتظار داشته باشید. متناسب با رشد کودک و مهارتهای مربوط به بازه رشدی کودک از او انتظار داشته باشید. به کودک برچسب نزنید (لجباز، غرغرو، بداخلاق و...) تا جایی که مشکلساز نیست به کودک حق انتخاب دهید (در لباس پوشیدن، انتخاب بازی، غذاخوردن و....) به بچهها بیش از اندازه و مداوم نه نگویید تلاش کنید بهصورت غیرمستقیم نه بگویید و یک روش جایگزین داشته باشید. اجازه دهید کودک نه بگوید و او را وادار به کاری نکنید. تلاش کودک را ببینید و تشویق کنید نه نتیجه را و نکته پایانی اینکه با مطالعه تبدیل به یک والد آگاه شوید.