چه کسی ابرهای ایرانی را می دزدد؟
با وجود اینکه هنوز خاطره بارانهای غافلگیرکننده بهاری از ذهن مردم شهرهای مختلف پاک نشده، اما مسئولان هر بار از کمبود آب حرف میزنند، آب پاکی را روی دست ملت میریزند و میگویند نمودارهای بارش چندان تغییری نکرده و هنوز هم نسبت به سال گذشته کمتر و نسبت به سالهای قبل از آن، خیلی کمتر باران باریده است. میگویند تغییرات اقلیمی گریبان ایران را گرفته و علاوه بر اینکه در دهههای گذشته سیاستهای آبی درستی نداشتهایم، بخت آبی ایران هم برگشته است. البته عدهای هم تئوریهای دیگری مطرح میکنند. همین دیروز غلامرضا جلالی، رئیس سازمان پدافند غیرعامل ایران تغییرات اقلیمی را مشکوک و نتیجه مداخله احتمالی کشورهای خارجی دانست. او گفت: «تیمهای مشترکی از اسراییل و یکی از کشورهای همسایه، ابرهای درحال ورود به ایران را غیربارور میکنند؛ علاوه بر این ما با بحث ابردزدی و برفدزدی نیز مواجه هستیم.»
البته فکر نکنید این نخستین بار است که چنین تئوریهایی مطرح میشوند. سال ٩٠ هم احمدینژاد در واکنش به نواختهشدن زنگ خشکسالی و تغییرات اقلیمی گفت: «بخشی از این خشکسالی غیرعمدی و به دلیل ایجاد صنعت بوده و بخشی هم عمدی است و دشمن با تخلیه ابرهایی که به سمت کشور میآید، یک جنگ نامتعادل انسانی به پا کرده است.» کمتر از هشت ماه بعد هم سیدحسن موسوی، معاون رئیسجمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری پی حرفهای احمدینژاد را گرفت و گفت: «بنده به خشکسالیهای نیمهجنوبی کشور مشکوکم، استعمار و استکبار جهانی با تکنولوژی در شرایط اقلیمی ایران تاثیر میگذارند. سازمان هواشناسی ریشه این مفسده را باید کشف کند، چون این میزان خشکسالی در کشور طبیعی به نظر نمیرسد.»
رئیس سازمان حفاظت محیطزیست وقت هم که تا آن موقع اشارهای به این توطئه شوم نکرده بود، دو ماه بعد از این اظهارات گفت: «ابرهایی که به سمت ایران میآیند از سوی برخی از کشورهای اروپایی تخلیه میشود.»
سال گذشته هم تصویری در شبکههای مجازی دستبهدست شد که نشان میداد ابرهای سرگردان دورتادور ایران را میچرخند و بدون اینکه نگاهی به سمت زمینهای تشنه کشور ما بیندازند، راهی کشورهای دوست و همسایه میشوند، اما پرویز کردوانی، جغرافیدان و بنیانگذار مرکز تحقیقات مناطق کویری و بیابانی ایران که کتابی هم به نام «خشکسالی و راههای مقابله با آن» نوشته، ماجرا را از بیخ و بن تکذیب میکند و میگوید: «چنین چیزی امکان ندارد، مخصوصا از راه دور ممکن نیست.»
او ادامه میدهد: «روشهای مختلفی برای بارورسازی ابرها وجود دارد، اما این نمیتواند آبدزدی و برفدزدی باشد. این بارشها معمولا تأثیر منطقهای دارند. ضمن اینکه ما نمیبینیم در کشورهای همسایه ما چنان بارش غیرعادی وجود داشته باشد که بگوییم لابد اینها سهم آبی ما را از ابرها تخلیه کردهاند.»
کردوانی میگوید: «خود ابرها هزاران سال است که از این طرف و آن طرف آبدزدی میکنند، یعنی در یک منطقهای بارور میشوند، اما با جریانهای هوایی همراه شده و بارشان را در منطقهای دیگر تخلیه میکنند. این جریان چندین هزار سال است که وجود دارد و چیز تازهای نیست که برایش نگران یا ناراحت باشیم. آنچه واقعا باید نگرانش باشیم به هم خوردن این جریان است که بهعنوان تغییرات اقلیمی شناخته میشود و ایران هم یکی از کشورهایی است که از نظر موقعیت سوقالجیشی یکی از قربانیان اصلی این تغییرات است.»
او دست داشتن بشر در این تغییرات را رد نمیکند و میگوید: «بخشی از این تغییرات ناگزیر بوده، اما بخش زیادی از آن هم محصول بشر است، اما کار یکسال و دوسال و ١٠سال نیست، بلکه نتیجه عملکرد سالهای زیادی است که بشر دست به نابودی محیطزیست زده و توازن آن را به هم زده است.»
کردوانی درنهایت وجود توطئه را ممکن نمیداند و میگوید: «اینکه بگوییم بهطور هدفمند برای تغییرات اقلیمی ایران برنامهریزی شده و ابرهای ما را پشت مرز خالی میکنند، یکجور فرافکنی به نظر میرسد و باعث میشود توجهات از آنچه خودمان انجام دادهایم تا به این روز بیفتیم، برگردد و تلاشها برای تغییر نگاه مردم و حاکمیت به مقوله آب بیاثر شود.»
البته فکر نکنید این نخستین بار است که چنین تئوریهایی مطرح میشوند. سال ٩٠ هم احمدینژاد در واکنش به نواختهشدن زنگ خشکسالی و تغییرات اقلیمی گفت: «بخشی از این خشکسالی غیرعمدی و به دلیل ایجاد صنعت بوده و بخشی هم عمدی است و دشمن با تخلیه ابرهایی که به سمت کشور میآید، یک جنگ نامتعادل انسانی به پا کرده است.» کمتر از هشت ماه بعد هم سیدحسن موسوی، معاون رئیسجمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری پی حرفهای احمدینژاد را گرفت و گفت: «بنده به خشکسالیهای نیمهجنوبی کشور مشکوکم، استعمار و استکبار جهانی با تکنولوژی در شرایط اقلیمی ایران تاثیر میگذارند. سازمان هواشناسی ریشه این مفسده را باید کشف کند، چون این میزان خشکسالی در کشور طبیعی به نظر نمیرسد.»
رئیس سازمان حفاظت محیطزیست وقت هم که تا آن موقع اشارهای به این توطئه شوم نکرده بود، دو ماه بعد از این اظهارات گفت: «ابرهایی که به سمت ایران میآیند از سوی برخی از کشورهای اروپایی تخلیه میشود.»
سال گذشته هم تصویری در شبکههای مجازی دستبهدست شد که نشان میداد ابرهای سرگردان دورتادور ایران را میچرخند و بدون اینکه نگاهی به سمت زمینهای تشنه کشور ما بیندازند، راهی کشورهای دوست و همسایه میشوند، اما پرویز کردوانی، جغرافیدان و بنیانگذار مرکز تحقیقات مناطق کویری و بیابانی ایران که کتابی هم به نام «خشکسالی و راههای مقابله با آن» نوشته، ماجرا را از بیخ و بن تکذیب میکند و میگوید: «چنین چیزی امکان ندارد، مخصوصا از راه دور ممکن نیست.»
او ادامه میدهد: «روشهای مختلفی برای بارورسازی ابرها وجود دارد، اما این نمیتواند آبدزدی و برفدزدی باشد. این بارشها معمولا تأثیر منطقهای دارند. ضمن اینکه ما نمیبینیم در کشورهای همسایه ما چنان بارش غیرعادی وجود داشته باشد که بگوییم لابد اینها سهم آبی ما را از ابرها تخلیه کردهاند.»
کردوانی میگوید: «خود ابرها هزاران سال است که از این طرف و آن طرف آبدزدی میکنند، یعنی در یک منطقهای بارور میشوند، اما با جریانهای هوایی همراه شده و بارشان را در منطقهای دیگر تخلیه میکنند. این جریان چندین هزار سال است که وجود دارد و چیز تازهای نیست که برایش نگران یا ناراحت باشیم. آنچه واقعا باید نگرانش باشیم به هم خوردن این جریان است که بهعنوان تغییرات اقلیمی شناخته میشود و ایران هم یکی از کشورهایی است که از نظر موقعیت سوقالجیشی یکی از قربانیان اصلی این تغییرات است.»
او دست داشتن بشر در این تغییرات را رد نمیکند و میگوید: «بخشی از این تغییرات ناگزیر بوده، اما بخش زیادی از آن هم محصول بشر است، اما کار یکسال و دوسال و ١٠سال نیست، بلکه نتیجه عملکرد سالهای زیادی است که بشر دست به نابودی محیطزیست زده و توازن آن را به هم زده است.»
کردوانی درنهایت وجود توطئه را ممکن نمیداند و میگوید: «اینکه بگوییم بهطور هدفمند برای تغییرات اقلیمی ایران برنامهریزی شده و ابرهای ما را پشت مرز خالی میکنند، یکجور فرافکنی به نظر میرسد و باعث میشود توجهات از آنچه خودمان انجام دادهایم تا به این روز بیفتیم، برگردد و تلاشها برای تغییر نگاه مردم و حاکمیت به مقوله آب بیاثر شود.»