سمنان دیار ستارگان کویری/ شهری که در آن زمان نمیگذرد
شهری به بلندای ستارگان کویری
کویر سمنان شهره خاص و عام است و بهترین فصل برای گشتوگذار در آن نوروز محسوب میشود چراکه هوا هنوز آنچنان گرم نیست و از سویی استشمام بوی بهار دلانگیزترین روایت و همدم مسافران نوروزی خواهد بود، مقصد اما میتواند ریگ جن باشد جایی که به دلیل شنهای روانش که قابلیت بلعیدن یک مینیبوس رادارند، معروف است جایی که درگذشته معتقد بودند اجنه گردشگران را میربایند اما اینجا دریایی در کویر است با زیباییهایش با سپیدهدم هفترنگش، با غروب دل انگیزش با ظهرهای گرم و شبهای سردش اینجا ریگ جن نام دارد.
سمنان اما دارای ظرفیتهای بسیار فراوان گردشگری است که میتواند سالانه پذیرای صدها هزار مسافر و گردشگر داخلی و خارجی باشد که یکی از مهمترین بخشهای دیدنی آن کابینه تاریخی هستند این ابنیه در کنار طبیعت بکر سمنان در زمره جاذبههایی هستند که دیدنشان خالی از لطف نیست.
بقعه علاءالدوله سمنانی
بقعه شیخ علاءالدوله سمنانی در روستای صوفی باد سمنان قرار دارد این بنا به شماره ۳۲۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و به دستور عمادالدین(جمالالدین) عبدالوهاب وزیر سلطان محمد خدابنده از خشت خام بناشده است، بنای آرامگاه و خانقاه این عارف مشهور بازمانده معماری اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری قلمداد میشود.
قسمت اصلی بنا مربع شکل است و درگذشته گنبد عظیمی بر روی آن قرار داشته که در حال حاضر تنها یک فیل پوش زاویه جنوب غربی مقصوره آن باقیمانده است برای دیدار از این روستا باید به بخش مرنفر سمنان در مسیر سرخه-سمنان سفر کنید.
دروازه ارگ سمنان
دروازه ارگ سمنان در زمان سلطنت ناصرالدینشاه قاجار و حکومت انوشیروان میرزا ضیاء الدوله ساخته شد که در اصل در ورودی یک بنا محسوب میشد نمای اصلی این قسمت از آجر است و راهروهای اصلی با پلان مربع بهوسیله فیلپوشها به گنبد کمخیز منتهی میشود.
بر بالای دیوار دروازه کتیبههایی در پنج سطر متوالی به خط نستعلیق سفید بر زمینه لاجوردی وجود دارد که در لابهلای سطور آن طرح و برگهای اسلیمی به چشم میخورد. دروازه ارگ سال ۱۳۵۸ توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره ۳۹۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده، این بنا سالانه میزبان هزاران مسافر نوروزی است.
مسجد جامع سمنان
ساخت مسجد جامع سمنان به سلجوقیان و تیموریان نسبت داده میشود این بنا اما آنقدر در برهههای زمانی مختلف تغییر کرده که بنای کنونی با ساختمانی که در دوران سلجوقی پایهگذاری شد بسیار متفاوت است اما نمیتوان از زیباییهای مسجد جامع سمنان بهسادگی عبور کرد، این بنا سالانه میزبان عاشقان میراث فرهنگی کشور است.
عبدالرّفیع در تاریخ قومس درباره این بنا مینویسد: مناره مسجد جامع سمنان یکی از منارهای تاریخی ایران متعلق به دوره سلجوقیان به شمار میرود که در گوشه شمال شرقی مسجد جامع قرار دارد. ارتفاع این منار از سطح زمین ۲۰ متر است و از روی بام به ارتفاع دو متر کتیبهای با طرح و نقش بسیار زیبا از آجر و با خط کوفی تزئین شده است. این بنا قدیمیترین منارجنبان ایران محسوب شده، در مرکز این منار محوری چوبی قرار دارد که با تکان دادن آن کل منار حرکت میکند.
حمام پهنه سمنان
سمنان آنقدر زیبایی دارد که باید درباره آن کتاب نوشت، اما یکی از زیباترینشان قطعاً حمام پهنه محسوب میشود که امروز به موزهای بدل شده است، مورخان قدمت این بنا را ۶۰۰ سال تخمین زده و در نوروز میزبان صدها مسافر نوروزی است. طی سالهای سال حمام پهنه سمنان بارها مورد تعمیر و بازسازی قرارگرفته تا اینکه نهایتاً در سال۵۵ طی شماره ۱۰۲۲ در فهرست آثار ملی قرار گرفت.
تاریخ قوس درباره آن نوشته است: حمام پهنه به مساحت تقریبی یک هزار مترمربع در شمال غربی تکیه پهنه ساخته و دو در ورودی آن برای ورود آقایان و خانمها پیشبینی شده است. در مردانه که دارای دو صفه است همچنین از سه طرف دارای کاشیکاری و در بالای در کتیبهای از کاشی به رنگ سفید بر زمینه لاجوردی وجود دارد از سوی دیگر در بالای آن علامت شیر و خورشید با کاشیهای زردرنگ در دولچک و بهصورت یک نیمدایره قرار دارد. در دو طرف در تصویر دو سرباز قاجار کاشیکاری شده که در آن جمله «عمل زینالعابدین سمنان ۱۳۳۰» به چشم میخورد.
عمارت و باغ امیر سمنان
عمارت و باغ امیر سمنان را نیز میتوان یک جاذبه دیدنی شهر سمنان دانست این بنای زیبا در خیابان باغ فردوس شهر سمنان قرار دارد و در تاریخ ۹ آبان ۷۷ با شمارهی ثبت ۲۱۴۳ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید و علت نامگذاری بنا به عمارت و باغ امیر، همسایگی آن با باغ بزرگ امیر اعظم است.
فضاهای عمومی، خصوصی، و نیمهخصوصی سه بخش اصلی این بنا هستند این بنا همچنین دارای دو باغ و دو منزل مسکونی است مجتمع تاریخی، فرهنگی، گردشگری باغ امیر نیز به دو فاز تقسیم میشود. فاز اول آن موزه است که شامل بخشهای چاپ، رادیو، تلفن و مخابرات، اسناد، موسیقی، عکس و سینما بوده و از دوم آن سفرهخانه سنتی است.
خانه تدین سمنان
خانه تدین در بخشی از محله عباسیه از زیرمجموعه محله بزرگ ناسار، یکی از پنج محله سمنان جای گرفته که در سال ۸۷ به ثبت ملی رسیده است این بنا مانند خانههای باارزش قاجاریه کشور است که بهصورت دو بخش بیرونی و اندرونی ساختهشده و نمونه آن در کاشان نیز دیده میشود.
بنای فعلی خانه محمدیه اکنون بهعنوان محل اداره میراث فرهنگی استان سمنان مورداستفاده قرارگرفته و برای دیدار از آن باید به خیابان طالقانی سمنان سفر کنید.
خانه طاهری جاذبه گردشگری سمنان
خانه طاهری دیگر بنای تاریخی سمنان برای پذیرایی مسافران نوروزی است این خانه در سال ۱۳۴۶ هـجری قـمری ساخته و سبک آن همانند معمــاری اواخر دوره قاجار و اوایل پهلوی است که بهنوعی از الگوهـای قـدیم خود پـیروی کرده و به همت انجمن غیردولتی دوستداران میراث فرهنگی سمنان و اداره میراث فرهنگی مرمتشده است.
خانه طاهری در محله اسفنجان، کوچه همتآباد و نزدیک خیابان ابوذر شهر سمنان واقعشده و میتواند برای مسافران نوروزی دارای جاذبههای گردشگری خوبی باشد.
عمارت ابراهیمخان
عمارت ابراهیمخان در روستای ملاده سمنان قرار دارد این بنا در اصل دو عمارت بزرگ و دوطبقه زیبا به فاصله حدوداً ۵۰ متری از یکدیگر است که معماری بسیار زیبایی دارد مصالح اصلی بنا از خشت و آجر و نمای آن آجری است و معماری، نوع گچبری روی دیوارهای اتاقها، ایوانها و طاقنماها و نقاشیهای آن بسیار زیبا هستند و میتوانند سالانه صدها مسافر نوروزی را در خود جای دهد.
این بناها در سال ۱۲۸۷ قمری به همت ابراهیمخان حاکم دو دانگه و چهاردانگه برای سکونت شخصی احداثشدهاند اما امروز یکی از جاذبههای خوب گردشگری محسوب میشوند برای دیدار از این دو بنا اما باید به ماده سفر کرد این روستا تا سمنان ۷۶ کیلومتر فاصله دارد و در مسیر شهمیرزاد قرار دارد. رودخانه سفیدرود که در زبان محلی آن را اسبه رو مینامند، در شمال روستا جریان داشته و خودش یک جاذبه گردشگری محسوب میشود.
سمنان شهر زیبا و کهن
سمنان دارای بناهای دیگری نیز است که ازجمله آنها برج چهلدختران و تکیه پهنه و ... محسوب میشوند همچنین بناهای مدرنی مانند مراکز خرید و هتل زیبای شهر که میتوانند در نوروز روزهای خاطرهانگیزی را برای مسافران نوروزی مهیا کنند اما معرفی تمام جاذبههای گردشگری مجالی بسیار طولانی میطلبد که خبرگزاری مهر استان سمنان در ادامه به معرفی سایر جاذبههای گردشگری خواهد پرداخت.
درنهایت باید گفت سمنان برای کسانی که آرزوی سکونت در شبهای کویری رادارند مقصد گردشگری خوبی است بهخصوص در نوروز که بهترین فصل سفر به سمنان نیز محسوب میشود، میتوان جاذبههای گردشگری این شهرستان را باحوصله بیشتری رصد کرد، سمنان مهد عالمان دین و اخلاق و همچنین بناهای تاریخی با معماریهای شگفتانگیز است.