چهره فراموش شده معماری ایرانی

 معماری ایرانی ریشه در حوادث تاریخی و محیط بناها دارد. آداب‌ورسوم و اندیشه و عقاید نسل‌ها و مذاهب نیز نقش بسیار مهمی در آثار معماری ایرانی از قدیم داشته است. اما امروز در ترددهای روزانه هنگامی که به ساختمان‌های شهری نگاهی بیندازید سیما و منظری متفاوت‌تر نسبت به سال‌های دور دیده می‌شود. تغییر ذائقه و سلیقه شهروندان در ساخت‌وساز امری طبیعی است؛ اما فراموشی معماری اصیل ایرانی که برای خود هویتی متمایز داشته و دارد بسیار جای بحث دارد. گرچه صنعت ساختمان‌سازی در کشور در سال‌های اخیر از رشد چشمگیری در ابعاد مختلف کمی و کیفی برخوردار و جلوه‌های بدیع و درعین‌حال منحصربه‌فردی را از صنعت ساختمان‌سازی به تصویر کشیده است؛ اما به نظر می‌رسد مسیر را کمی فراموش کرده و به انحراف رفته است. استفاده از معماری‌های عمدتا غربی شاید در ظاهر موضوعی بسیار ساده و دور از توجه خاص به نظر برسد؛ اما تأثیراتی که این روند می‌تواند در پی داشته باشد بسیار زیاد است. تفاوت معماری ایرانی‌اسلامی با معماری مدرن در حدی است که علی‌رغم ادعای دستیابی پژوهشگران این عرصه به فناوری‌های نوین، بسیاری از ساختمان‌های جدید بخصوص اماکن اداری معمولا دارای فضاهای متعدد غیرکاربردی، تاریک، کسالت‌آور و غیرضروری ناشی از طراحی‌های غیراصولی بوده و در بسیاری از موارد هیچ‌گونه ارتباط منطقی و سازگاری بین اجزاء و بخش‌های مختلف آن وجود ندارد و گاهی به هنگام بهره‌برداری در مواجهه با مسائلی مانند: ناهنجاری‌های صوتی ناشی از انعکاس صدا، نور نامناسب و یا انتشار بوهای نامطبوع فاضلاب، موتورخانه شوفاژ و یا بوی پخت‌وپز مواد غذایی در فضای ساختمان و لرزش ناشی از تردد خودرو به داخل پارکینگ ساختمان یا لرزش و صدای مربوط به دستگاه‌هایی مانند موتوربرق اضطراری یا موتورخانه شوفاژ، انجام برخی تغییرات بعدی در نقشه اجرا شده را اجتناب‌ناپذیر می‌نماید. فضای مکانی که در آن زندگی می‌کنیم و نمای بیرونی آن اهمیتی بسیار زیاد دارد که باید به آن توجه شود.