فروزان آصف نخعی: ۱۶۲ نماینده به استیضاح فاطمی امین وزیر صمت رای مثبت دادند و به این طرق او این‌بار از ابقاء در وزارت صمت محروم شد. بر اساس آراء نمایندگان مجلس، از مجموع آراء ۲۷۲ نفر از نمایندگان، ۱۶۲ نماینده در موافقت و ۱۰۲ نماینده در مخالفت با استیضاح رای دادند. همچنین از این تعداد ۲ نماینده ممتنع و ۶ نماینده رای باطله دادند که در نهایت منجر به رای آوردن استیضاح فاطمی امین شد. فاطمی امین یک‌بار دیگر در تاریخ ۱۰ آبان‌ماه ۱۴۰۱، حدود شش ماه و نیم گذشته، از سوی مجلس مورد استیضاح قرار گرفت، و نمایندگان مجلس شورای اسلامی پس از استماع نظرات موافق و مخالف و دفاعیات وزیر صمت، با ۸۴ رای موافق استیضاح، ۱۸۲ رای مخالف استیضاح و ۶ رای ممتنع، فاطمی امین را در مقام وزارت ابقا کرد.
دولت به‌صورت پرشمار در مجلس حضور یافت. تیم دولت به ریاست رئیس جمهور ابراهیم رئیسی، مخبر معاون اول، حسینی معاون پارلمانی، بذرپاش وزیر راه و ترابری، سید صولت مرتضوی وزیر تعاون، زارع پور وزیر ارتباطات، و اسماعیلی وزیر ارشاد، حکایت از حمایت قاطع از وزیر صمت می‌کند. همچنین چه در خلال جلسه و چه قبل از آن، بارها با نمایندگان برای انصراف از استیضاح وزیر تماس حاصل شد. استیضاح فاطمی امین در حالی امروز در صحن علنی مجلس برگزار شد، که استیضاح او با پادرمیانی رئیس مجلس آقای قالیباف در ۰۷ تیر ۱۴۰۱ با دادن مهلت دوماهه به وی، به عقب افتاد. رئیس مجلس شورای اسلامی «استیضاح» وزیر صمت را «اعلام وصول» نکرد تا فاطمی‌امین «دو ماه» فرصت یابد نظر مخالفانش را جلب کند. که به نظر می‌رسد تاکنون این اصلاحات نه‌تنها به جایی نرسیده بلکه اوضاع وزارتخانه و وضعیت معیشتی مردم وخیم‌تر نیز شده است. از این رو رای به استیضاح در مجلس شاید موضوعی بود که بسیاری بر روی آن توافق داشتند. این درحالی بود که لابی‌های دولت در وقت اضافه باعث شده بود برخی در اراده مجلس در خلع او از مسند وزارت، خللی ایجاد شده باشد. با این‌همه اما هنوز فاطمی امین از در مجلس بیرون نرفته، بازگشت او در قالب تصدی امر وزارتخانه‌های دیگر مطرح شده است. این در حالی است که ادله موافقان و مخالفان استیضاح حاکی از آن است، او برای سکانداری وزارتخانه، نیازمند تجربه و دانش بیشتری است. بررسی بخشی از مهم‌ترین سخنان موافقان و مخالفان استیضاح و همچنین دفاع رئیس جمهوری از فاطمی امین، در این‌باره قابل تامل است.
*میرتاج الدینی
- انتقاد دوستانه از هیئت رئیسه مجلس دارم. استیضاح یک وزیر در کمتر از ۶ ماه دوبار یک پدیده جدید برای مجلس است.
- اگر نوبتی بود نوبت دیگران بود
- استیضاح باید مشکلی را حل کند، استیضاح وزیر چه مشکلی را حل می کند؟
- اگر نوبتی بود نوبت دیگران بود
- استیضاح باید مشکلی را حل کند، استیضاح وزیر چه مشکلی را حل می کند؟
*حاجی دلیگانی
- صمت بالغ بر ۶۵ درصد سهم اقتصاد کشور را بر عهده دارد .
- مردم می پرسند پراید چند؟ یعنی با این شاخص می سنجند.
- ۲۹۰ تذکر کتبی، ده ها تذکر شفاهی و ۲۵۰ سؤال از وزیر صمت در این مدت وصول شده است که ۵ مورد از سؤال‌ها مشمول ماده ۲۳۴ (جرم) بوده است.
- زمانی که آقای فاطمی امین آمد قیمت پراید ۱۰۰ میلیون تومان بود و حالا به ۳۰۰ میلیون رسیده است.
- مردم می‌گویند این‌ها دست‌شان در دست هم است.
- قیمت تمام شده یک خودرو ۸۰۰ میلیون مطرح می شود، اما در بورس با چه اجازه کشف قیمت بیش از ۲ میلیارد تومان می شود؟تفاوت یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومانی به جیب چه کسانی می‌رود؟
چند سوال کلیدی درباره استیضاح
اکنون پرونده استیضاح فاطمی امین در مجلس بسته شده، و مهم‌ترین موضوع برجسته شدن سرپرست این وزارتخانه، یا وزیری است که قرار است برای رای اعتماد به مجلس معرفی شود. هرچند در این باره اسامی افرادی مطرح شده، ولی آنچه قبل از آن قابل طرح است، نگاهی دقیق‌تر به جلسه استیضاح امروز مجلس است. سوال کلیدی در باره جلسه استیضاح امروز مجلس آن است که چرا نمایندگان استیضاح قبلی را به ثمر نرسانند و 6 ماه منتظر شده، و با همان استدلال‌های سابق اقدام به استیضاح کردند؟ شاید از این منظر بتوان گفت هم موافقان و هم مخالفان استیضاح، به مهم‌ترین موانع پیشرفت صنعت کشور، چه از منظر استراتژی توسعه، و چه از منظر تاکتیک‌ها و روش‌هایی که پی‌گیر آن هستند، اشاره لازم به‌عمل نیامد. به‌عبارت دیگر، زمانی که بحث استیضاح مطرح می‌شود فارغ از آن‌که اطلاعات حیاتی، که حکایت از سوء استفاده می‌کند باید مطرح شده و به سمع و نظر مردم برسد، ولی مهم‌تر از این موضوع، این است که با برکناری یک وزیر، که بیشتر در حوزه کارگزاری قرار دارد، قرار است در حوزه سیاستی و ساختاری چه اصلاحات اساسی به‌عمل آید تا زمینه‌های خروج کشور از بحران به‌تدریج فراهم شود؟ در جلسه استیضاح، از مافیا سخن به میان آمد. رئیس جمهور نیز بر برخورد با مافیا تاکید کردند، اما ایشان که خود ریاست دولت را برعهده دارد، هیچ طرحی جامعی که حاکی از استراتژی منسجم دولت در برخورد با فساد و مافیا باشد تا در خلال آن ضرورت یابد که فاطمی امین در مسند وزارت کماکان باقی بماند، ارائه نکرد. همین نقص در سخنان موافقان و مخالفان استیضاح در مجلس نیز وجود دارد.
اگر 25 تا 40 درصد اقتصاد کشور وابسته به وزارت صمت و نحوه اداره آن است، در ارتباط با اصلاحات ساختاری و سیاستی، بی‌تردید از سوی کاندیدای معرفی شده بعدی توسط وزارت صمت، باید برنامه و جهت‌گیری‌های لازم نسبت به‌حیاتی‌ترین موضوعات مانند برجام، نرخ دلار، اف ای تی اف، و ... به مجلس ارائه شود. شعار گسستن از دلار و یا ایستادگی و مقاومت در برابر فشارهای خارجی هرچند در جای خود لازم و ضروری است، ولی تا زمانی که میان برنامه، سیاست‌ها و ساختار اجرایی هماهنگی ایجاد نشود، گماردن کارگزار متخصص نیز در آن سمت‌ها مثمر ثمر نخواهد بود. و تا زمانی که در استیضاح‌ها دلایل ناکامی در این سه حوزه و میزان هماهنگی آن‌ها مورد ارزیابی قرار نگیرد، هم مسئله استیضاح برای مردم درس‌آموزی لازم را نخواهد داشت، هم سطح مجلس از پرداختن از سطح علمی و چگونگی امور، به سطح طرح مباحث شعاری تقلیل می‌یابد. به‌عبارت دیگر برای تقویت تولید کننده، در برابر مافیا، این نکته حائز اهمیت است که بلوک نیروی تولید کننده با چه قوانین، طرح‌ها و لوایحی، قرار است تقویت شده، و این امر، طی چه مراحلی دست مافیای خودرو را خلع سلاح خواهد کرد؟ همچنین باید روشن شود قوانین حامی تولید کننده، و یا قوانین زدایی از رویه‌هایی که دست‌وپاگیر هستند، با چه سازوکارهایی باید اعمال شود. از منظری دیگر، نهادسازی تولیدی در برابر نهادهای مافیایی( تولید کنندگان خشونت)، قرار است چگونه در هر بخش تقویت شود. امید است در استیضاح‌ها و یا معرفی وزراء در آینده شاهد چنین روالی باشیم.
۲۱۶۲۱۶