نرگس کیانی: دوم آبان ۱۴۰۱ وقتی دفتر موسیقی اعلام کرد در نیم سال نخست، ۸۸۶ عنوان کنسرت با ۲۰۶۸ اجرا، از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز گرفته‌اند، کسی تصور نمی‌کرد نیم سال دوم تا اسفندماه، بدون استقبال اهالی موسیقی از برگزاری کنسرت بگذرد. آمار برگزاری کنسرت در شش‌ماه اول سال ۱۴۰۱ در شرایطی اعلام شد که در پی اتفاقات آن روزها و شب‌های ایران، از آغاز شش ماهه دوم، صدایی جز نُتِ سکوت از هنرمندان شنیده نشد.
اهالی موسیقی در تمام آن روزها با معضلی مدام روبه‌رو بودند؛ نان از کجا بر سر سفره ببرند وقتی تنها راه امرار معاش‌شان برگزاری کنسرت است؟ در کنار این بیکاری دنباله‌دار مسئله دیگری هم مطرح بود؛ تعدادی از آنها زندانی شدند، تعدادی آزاد شدند و تعدادی دیگر هنوز در زندانند. در شش‌ماهه دوم اگرچه خبری از برگزاری کنسرت به روال سابق نبود اما خبرها بسیار بود؛ از گرمی گرفتن شروین حاجی‌پور تا «نقطه عطف تاریخ موسیقی ایران» خوانده‌شدن کنسرت زانکو به خاطر پیش‌قدمی‌اش در رفتن روی صحنه. از برگزاری ناگهانی و غیرمرقبه جشنواره موسیقی نواحی در گرگان به جای کرمان تا بی‌خبری طولانی‌مدت از جشنواره موسیقی جوان که نه خودش برگزار شد و نه خبر به تعویق افتادنش اعلام.
گرمی شروین حاجی‌پور
نمی‌توان به سال ۱۴۰۱ فکر کرد و آن‌چه را از ۲۵ شهریور به این سو رخ داد نادیده گرفت. به همین سیاق، نمی‌توان به آن‌چه بر موسیقی ایران در سال ۱۴۰۱ گذشت فکر کرد و شروین حاجی‌پور را نادیده گرفت. «برای» بارها و بارها شنیده شد و سرانجام ۱۷ بهمن ۱۴۰۱ وقتی نام برندگان جایزه گرمی ۲۰۲۳ اعلام شد نام یک ایرانی هم در میان برگزیدگان بود برای جایزه‌ای که به تازگی تاسیس شده بود. در این مراسم شروین حاجی‌پور از ایران با آهنگ «برای» به‌عنوان برنده جایزه جدید بهترین آهنگ برای تغییر اجتماعی معرفی شد.
تمدید مدام کنسرت شجریان
همایون شجریان اردیبهشت ۱۴۰۱ از آخرین آلبوم خود «گاهِ فراموشی» با همکاری فردین خلعتبری طی یک رویداد خبری رونمایی و اعلام کرد قرار است تیرماه در تهران کنسرت برگزار کند و تلاش می‌کند مشکلی به مشکلات مردم اضافه نکند و حداقل قیمت را در نظر بگیرد. در همین راستا این خواننده چندی بعد اعلام کرد که در پنج شب از اجرای خود در تیرماه برای امکان حضور بیشتر علاقه‌مندان، کمینه بهای بلیط در نظر گرفته شده و جایگاه VIP جهت اهدا به دانشجویان اختصاص داده شده است. شجریان به وعده خود عمل کرد و با وجود این که در ابتدا از اول تیرماه تنها پنج شب را برای کنسرت خود در نظر گرفته بود، در چندین نوبت دیگر و تا ابتدای مرداد روی صحنه رفت تا در نهایت و در میان استقبال مدام ۳۰ اجرا را در تهران روی صحنه برده باشد.
نقطه‌عطف‌تاریخ شدنِ زانکو!
«آن جریانی که آماده بود تا عصر پنجشنبه، ششم بهمن‌ماه ۱۴۰۱ از صندلی‌های خالی سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی تهران تصویربرداری و این‌گونه القا کند که مردم از این کنسرت استقبال نکرده‌اند، شاهد بود که بلیت‌های ۱۷۰ تا ۴۹۵ هزار تومانی این کنسرت چگونه فروش رفت و جمعیت حدودا چهار هزار نفری، چطور مدام از زانکو درخواست آهنگ شاد می‌کردند.» این روایت همزمان و یک‌صدای برخی رسانه‌ها از کنسرت زانکو بود. آنها که معتقد بودند کنسرت زانکو، نقطه‌عطفی در تاریخ موسیقی ایران است و نام او در خاطره دوستداران موسیقی ایرانی خواهد ماند. این اظهارات اما نه به کیفیت و شش‌دانگی صدای زانکو مربوط بود، نه به هوشمندی‌اش در انتخاب ترانه و نه به توانمندی همکارانش؛ از آهنگساز تا تنظیم‌کننده. آن‌چه این رسانه‌ها در مورد کنسرت زانکو نوشتند، معطوف به اجرای روی صحنه این خواننده نبود و ستایشی بود از «جرأتِ شکستن طلسم شش‌ماهه برگزاری کنسرت در ایران». آنها این اتفاق را نه‌فقط حاصل «جرأتمندی» که «نتیجه ایستادن در مقابل رسانه‌های ضدانقلاب» تلقی کردند. ستایش از زانکو تا آنجا بالا گرفت که اجازه حضور هم‌خوان زن روی صحنه هم صادر شد. این در حالی بود که تا پیش از این «لغو کنسرت به دلیل حضور نوازنده زن»، امری آشنا برای مخاطب ایرانی محسوب می‌شد. حضور هم‌خوان زن روی صحنه کنسرت زانکو، موجب طرح این پرسش شد که آیا گشایشی رخ داده و آیا دفترِ موسیقیِ معاونت هنریِ وزارت فرهنگ‌وارشاد اسلامی، زین پس، در برابر حضور زنان به‌عنوان هم‌خوان و نوازنده روی صحنه کنسرت‌های احتمالی، رویه دیگری در پیش خواهد گرفت یا در بر همان پاشنه پیشین می‌چرخد؟
۲۵۹۲۵۹