ایران در سالی که گذشت : سال پرهیاهوی 1401
سال 1401 با همه فرار و فرودهایش به ایستگاه پایانی نزدیک شده است. سالی که پر بود از اخبار عجیب و متأسفانه سهم خبرهای منفی بیش از خبرهای دلگرم‌کننده بود. از میان همه اخبار سال جاری به‌مرور شماری از مهم‌ترین خبرها پرداختیم اگرچه قطعا اتفاقات مهم دیگری هم در این میانه بود که مجال پرداختن به آن فراهم نشد. به این امید که در سال 1402 شمار اخبار امیدبخش سهم بیشتری پیدا کند و ایران اسلامی‌مان شاهد رونق اقتصادی و حل مشکلات مردمی باشد.
فروردین‌ماه
رهبر انقلاب اسلامی سال ۱۴۰۱ را «سال تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» نام‌گذاری کردند.
شعارهای سال که از سوی رهبر انقلاب انتخاب می‌شود، در طول ۱۴ سال اخیر همواره حول مباحث اقتصادی بوده؛ اما متأسفانه علی‌رغم تأکید ایشان به حل مشکلات اقتصادی مردم این مهم تحقق‌نیافته است. شعارهایی که متأسفانه با پایان سال به فراموشی سپرده می‌شوند و توسط تیم اقتصادی دولت آن‌طور که بایدوشاید پیگیری نمی‌شوند.
همچنین جنگ بین روسیه و اوکراین، بحران یمن و اعلام آتش‌بس از سوی عربستان، عملیات شهادت‌طلبانه علیه نظامیان رژیم صهیونیستی، مسائل افغانستان، بن‌بست سیاسی در عراق و افزایش قیمت نفت از مهم‌ترین موضوعات رسانه‌های جهان در اولین ماه سال جاری بود.
اردیبهشت‌ماه
یکشنبه یازدهم اردیبهشت‌ماه جاری بود که معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت که نوزادان «ایران» یوز ماده سایت مرکز تکثیر یوز ایرانی در توران واقع در استان سمنان به دنیا آمدند و پس از اعلام این خبر بود که برخی حواشی پیرامون این موفقیت شکل گرفت. ساعتی پس از اعلام تولد یوزها، معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت: تاکنون یوز مادر (ایران) سه توله تازه به دنیا آمده خود را تحویل نگرفته است؛ ازاین‌رو امکان اینکه توله‌ها دستی بزرگ شوند وجود دارد. ابتدا گفته شد توله‌ها ماده هستند سپس معلوم شد هر سه توله نر بوده‌اند. در ابتدای کار دو توله جان دادند و سرنوشت توله سوم از همه تلخ‌تر بود.
یکشنبه 18 اردیبهشت‌ماه رهبر انقلاب اسلامی در دیدار بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه و هیئت همراه، مقاومت و ایستادگی ملت و نظام سوریه و پیروزی در یک جنگ بین‌المللی را زمینه‌ساز افزایش اعتبار و سرافرازی سوریه دانستند و تأکید کردند: باتوجه‌به روحیه و نشاط و اراده بالا در شخص رئیس‌جمهور و دولت ایران برای گسترش همکاری‌ها با سوریه، باید تلاش کرد روابط دو کشور بیش از گذشته ارتقا یابد.
خردادماه
فروریختن ساختمان متروپل حادثه‌ای بود که ظهر روز دوشنبه ۲ خرداد ۱۴۰۱ در خیابان امیرکبیر (امیری) واقع در مرکز آبادان رخ داد. در پی وقوع این حادثه، بخشی از برج شماره ۲ متروپل فروریخت. این حادثه ۴۳ فوتی و ۳۷ نفر مصدوم داشته است. این ساختمان بخشی از پروژه برج‌های دوقلوی متروپل هلدینگ عبدالباقی بودند. این ریزش بر اثر شکست سازه‌ای به‌خاطر نقض ضوابط فنی و استانداردها بود. ۱۳ نفر از مقصران این حادثه دستگیر شدند. مرگ حسین عبدالباقی مالک هلدینگ عبدالباقی و مقصر اصلی ریزش در ابهام باقی‌مانده است.
24 خردادماه سال جاری حجت‌اله عبدالملکی وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی در نامه‌ای به رئیس‌جمهور و انتشار پیامی در فضای مجازی استعفای خود را از تصدی این وزارتخانه اعلام کرد. بر همین اساس نخستین وزیر از دولت سیزدهم رفت و اولین تغییر در کابینه پیش از یک‌ساله شدن دولت رقم خورد. مهم‌ترین کلیدواژه در استعفای توییتری وزیر کار «کمک به افزایش هماهنگی» در دولت بود که حاکی از تفاوت دیدگاه‌های او با تیم اقتصادی دولت داشت. پس از استعفای عبدالملکی رئیس‌جمهوری محمدهادی زاهدی وفا به‌عنوان سرپرست وزارت کار و رفاه اجتماعی منصوب شد.
تیرماه
27 تیرماه سال جاری «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه به دعوت رسمی سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهوری کشورمان در صدر هیئتی بلندپایه از مقامات سیاسی و اقتصادی برای انجام سفری دوروزه وارد تهران شد. اردوغان در هفتمین نشست شورای‌عالی همکاری ایران و ترکیه با حضور رئیسی رئیس‌جمهور کشورمان شرکت کرد. در این نشست، روابط ایران - ترکیه به طور گسترده ارزیابی و اقدامات دوجانبه برای ارتقای بیشتر روابط دو کشور هم بررسی شد.
مردادماه
مذاکرات هسته‌ای میان ایران و گروه 5+1 پس از پنج ماه وقفه از چهارم آگوست در وین ازسرگرفته شد.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا «متن نهایی» توافق هسته‌ای برای احیای برجام را هشتم آگوست به هیئت‌های نمایندگی طرف‌های مذاکره ارائه کرد. وزیر امور خارجه ایران گفت که کشورش پاسخ کتبی خود به پیش‌نویس توافق هسته‌ای ارائه‌شده توسط اتحادیه اروپا را تا ساعت 12 شب 15 آگوست ارسال خواهد کرد؛ اما درحالی‌که همگان منتظر احیای برجام بودند کار به اما و اگر کشیده شد و این مهم تحقق نیافت.
شهریورماه
نیمه شهریورماه با اعلام مدیر رسانه‌ای تیم ملی کارلوس کی‌روش سرمربی ایران شد. محمد جماعت، مدیر رسانه‌ای تیم ملی رسما از بازگشت کارلوس کی‌روش به ایران خبر داد. او با انتشار توییتی در صفحه شخصی خود نوشت: «فدراسیون جهت تلاش‌های بی‌وقفه و صعود به جام جهانی، قدردان دراگان اسکوچیچ خواهد بود اما با تصمیم هیئت‌رئیسه، کارلوس کی‌روش به‌عنوان سرمربی جدید انتخاب‌شده. امیدواریم بازی‌های تیم ملی مانند دو جام جهانی قبل با سرمربیگری کی‌روش، موجب رضایت و خشنودی مردم شده و نمایش قابل افتخاری را ببینیم.» انتخابی که بسیاری آن را سیاسی دانستند و حواشی تیم ملی با این انتخاب بیش‌ازپیش شد.
مهسا امینی، دختر ۲۲ساله ایرانی که در بازداشتگاه پلیس گشت ارشاد در تهران به کما رفته بود، در بیمارستان جان خود را از دست داد و پس از آن اعتراضاتی شکل گرفت.
شبکه اجتماعی اینستاگرام و پیام‌رسان واتس‌اپ به تصمیم شورای امنیت ایران از دسترس خارج شد و این فیلترینگ گسترده تا امروز ادامه داشته است.
مهرماه
در شب ۲۳ مهر ۱۴۰۱ در زندان اوین حادثه آتش‌سوزی اتفاق افتاد. در این حادثه چهار زندانی کشته و ۶۱ نفر مجروح شدند. در روزهای بعد از آتش‌سوزی ۴ نفر دیگر از مجروحان نیز درگذشتند که تعداد کلی کشته‌شدگان را به ۸ نفر رساند.
همچنین اتحادیه اروپا تحریم‌های جدیدی علیه ایران به دلیل ارسال پهپادهای انتحاری به روسیه اعمال کرد.
آبان‌ماه
حمله تروریستی به حرم شاهچراغ در عصر ۴ آبان ۱۴۰۱ اتفاق افتاد. در نتیجه این حمله ۱۳ نفر کشته و بیش از ۲۰ نفر زخمی شدند. قوه قضائیه ایران و سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد، این رخداد را «تروریستی» توصیف کرده‌اند. ساعتی پس از این حمله، داعش با انتشار بیانیه‌ای مسئولیت این حمله را پذیرفت.
تیم ملی فوتبال ایران در نخستین و مهم‌ترین دیدار مرحله گروهی خود برابر انگلستان قرار گرفت. سنگین‌ترین باخت تیم ملی فوتبال ایران در ادوار جام‌جمانی طی نخستین بازی گروه B جام جهانی 2022 قطر با نتیجه 6 بر 2 برابر انگلستان رقم خورد.
آذرماه
سازمان انرژی اتمی ایران سه‌شنبه در بیانیه‌ای اقدامات جدید این سازمان در نطنز و فردو را تشریح کرد. سازمان انرژی اتمی ایران با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد که تهران در واکنش به «قطعنامه اخیر شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی»، میزان تولید اورانیوم تا غنای 60 درصد خود را افزایش داد.
چین با امضای بیانیه مشترک با کشورهای عربی علیه ایران فضای روابط دو کشور را تا حدودی تیره‌وتار کرد. چین و عربستان در بخشی از بیانیه مشترک خود پس از پایان دیدار سران دو کشور، به پرونده هسته‌ای ایران پرداخته و خواسته‌هایی را مطرح کردند. امضای بیانیه مشترک چین با کشورهای عربی درباره جزایر سه‌گانه یک اقدام منفی از سوی رئیس‌جمهور چین بود. این در حالی است که چین در عرصه بین‌المللی متحد ما به شمار می‌رفت و به همین دلیل چنین رفتاری از این کشور بعید به نظر می‌رسید.
دی‌ماه
مسئولین کشور بیانیه مشترک شورای همکاری خلیج‌فارس و چین علیه تهران را محکوم کرد.
قیمت هر دلار آمریکا 28 دسامبر در بازار آزاد تهران با عبور از 43 هزار تومان رکورد جدیدی ثبت کرد و پس از آن موج جدیدی از افزایش قیمت‌ها به راه افتاد.
بهمن‌ماه
در پی پیشنهاد رئیس قوه قضاییه به رهبری مبنی بر موافقت با عفو و تخفیف مجازات جمع قابل‌توجهی از متهمان و محکومان حوادث اخیر و همچنین محکومان دادگاه‌های عمومی و انقلاب و سازمان قضایی نیروهای مسلح، رهبر انقلاب اسلامی با این پیشنهاد موافقت کردند. این عفو در اجرای بند یازدهم از اصل ۱۱۰ قانون اساسی است که از ناحیه ریاست قوه قضاییه رهبری تقدیم شد و ایشان با درخواست رئیس دستگاه قضا موافقت کردند و تعداد زیادی از متهمان و محکومان دادگاه‌های انقلاب و سازمان قضایی نیروهای مسلح را در برگرفت.
اخبار مسمومیت دانش‌آموزان در قم رسانه‌ای شد و متأسفانه این حوادث ناگوار در سایر شهرهای کشور هم تکرار گردید.+
اسفندماه
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی 12 و 13 اسفند 1401 از جمهوری اسلامی ایران بازدید کرد. او در این سفر با ابراهیم رئیسی و حسین امیر عبداللهیان و محمد اسلامی دیدار و گفت‌وگو کرد. در پایان سفر «رافائل گروسی» به تهران و دیدار و مذاکره با مقامات عالی‌رتبه کشور، سازمان انرژی اتمی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بیانیه مشترکی صادر کردند.
بعدازظهر جمعه ۱۹ اسفند خبر توافق ایران با عربستان سعودی به میانجی‌گری پکن اعلام شد که واکنش‌های فراوانی را در سطح جهانی به همراه داشت. عده‌ای از کارشناسان از این توافق با عنوان زلزله سیاسی یادکردند. پس از اعلام توافق، ریزش نسبی قیمت طلا و ارز نیز اتفاق افتاد.