"برنامه‌های استعدادیابی" اغلب مخرب هستند/ شهرت به نفع پارسا خائف نبود
یکی از برنامه‌های مورد توجه تلویزیونی در دنیای امروز آثاری‌ست که در قالب مسابقاتی موسوم به «تلنت» تولید می‌شوند و متقاضیان آن افرادی هستند که با تکیه بر استعدادهای فردی یا گروهی برای کسب عنوان و بیشتر دیده شدن در آنها شرکت می‌کنند. مشهورترین برنامه در این سبک و سیاق، مجموعه مسابقات «آمریکن گات تلنت» با نام اختصاری «AGT» است که در شبکه «ان بی سی» تولید می‌شود و به کشف استعدادهای درخشان می‌پردازد. شرکت‌کنندگان در این برنامه برای جایزه بزرگ 1 میلیون دلاری آن با یکدیگر رقابت می‌کنند.
مسابقات استعدادیابی موثر یا مخرب؟
از سال‌ها و دهه‌های گذشته چندین کشور طی تولید برنامه‌ای مشابه « AGT» تلاش دارند علاوه بر جذب مخاطب بیشتر به کشف استعدادهای مخاطبانشان بپردازند. ایران نیز از این رویه مستثنی نبوده و«عصر جدید» نمونه بارز اینگونه آثار است. البته باید گفت طی سال‌های اخیر برنامه‌های دیگری در قالب مسابقه روی آنتن شبکه‌های مختلف تلویزیون رفته‌اند، اما به طور متمرکز با اهدف استعدادیابی تولید نشده‌اند.
به هر روی عوامل برنامه «عصر جدید» به تهیه‌کنندگی و اجرای احسان علیخانی که کپی ضعیفی از «آمریکن گات تلنت» است با الگو قرار دادن این برنامه پرمخاطب تلویزیونی، تلاش کردند با گزینش افراد مستعد و خلاق از هر قشر و هر رده، به شناسایی مستعدترین‌ها بپردازد.
امین حیایی، سیدبشیر حسینی، رویا نونهالی و آریا عظیمی‌نژاد افرادی بودند که توسط علیخانی به عنوان داور برنامه «عصر جدید» انتخاب شدند و اتفاقا یکی از بخش‌های مورد نقد برنامه عصر جدید نوع انتخاب و چیدمان اعضای هیئت داوران آن بود. پارسا خائف یکی از شرکت‌کنندگان خردسالی بود که به عنوان خوانند در «عصرجدید» شرکت کرد و با اجراهایی که داشت تحسین مخاطبان را برانگیخت و در نهایت برگزیده شد. پارسا خائف که متولد سال 1384 و اهل اردبیل است، فعالیت آوازی خود را با حضور در کلاس‌های آموزشی آغاز کرده و از محضر استادان شهرش بهره برده است.
خائف پیش از حضور در برنامه «عصرجدید» در جشنواره موسیقی جوان سال 1397 به عنوان نفر اول بخش آواز معرفی شده بود و اجرایش در این رویداد موسیقایی تحسین استادان و داوران را برانگیخته بود. اما باز برخلاف تصور عموم، حضور او به دلایل مختلف تاسف برخی کارشناسان و اهالی فن را برانگیخت. اغلب آنها معتقد بودند که شهرت زودهنگام و یک شبه این هنرمند خردسال، او را از مسیر درست منحرف خواهد کرد.
فریدون شهبازیان (موسیقی‌دان، آهنگساز و رهبر سابق ارکستر ملی ایران)، حضور خائف در برنامه «عصر جدید» را اتفاقی غلط دانسته و گفته است: «زمانی که برنامه «عصر جدید» روی آنتن رفت، آن پسر که اتفاقا خیلی بد و فالش می‌خواند و اصلا خواننده نبود، به دلیل حمایت‌های بی‌مورد افرادی که آنجا نشسته بودند و به نظرم چیزی از موسیقی نمی‌دانستند به بیراهه رفت و واقعا گمراه شد. اصلا معلوم نیست برای آن پسر چه اتفاقی رخ داده است. اینگونه که می‌گویند به جشنواره‌ای در ترکیه رفته و در آن شرکت کرده است. آن بچه باید برود درسش را بخواند و اصلا نباید چنین اتفاقاتی برای او رخ دهد. آن بچه شاید در زمینه تحصیل و درس خواندن نسبت به موسیقی استعداد بیشتری داشته باشد و حتی نابغه باشد. واقعا تعجب می‌کنم که آن داوری که در برنامه حضور داشته به‌به و چه‌چه می‌کرد و می‌گفت من خودم به تو آهنگ می‌دهم! پس کو؟ یک آهنگ به آن بچه بدهید ببینیم. شعار دادن که سخت نیست.»
بیشتر بخوانید:پیش تولید فصل دوم برنامه «عصر جدید» چه زمانی آغاز می‌شود؟ + فیلم
قادر رودکیان (آهنگساز و نوازنده اهل تبریز) و موسس و سرپرست ارکستر کودک و نوجوان «رودکی» که در زمینه آموزش و تدریس نیز فعال است یکی از استادان پارسا خائف بوده است. رودکیان درباره حضور پارسا خائف در برنامه عصر جدید و تاثیر این برنامه بر روند فعالیتش در عرصه موسیقی به ایلنا، گفت: از آن زمان که پارسا وارد برنامه «عصر جدید» شد، عملا موضوع آموزش و یادگیری‌اش تعطیل شد. پارسا پس از حضور در «عصر جدید» با این نگاه به تبریز آمد که آوازش را راحت‌تر با استادش ادامه دهد، اما از آن زمان تاکنون حتی یک جلسه نیز در کلاسش حضور نیافته است.
وی درباره استعداد پارسا خائف در زمینه موسیقی گفت: پارسا از نعمت خدادادی صدا برخوردار است که برای او موهبت بزرگی محسوب می‌شود. او پسر فوق‌العاده با استعدادی است و می‌توان گفت در این زمینه کم‌نظیر است.
رودکیان افزود: اگر بخواهیم شخصی‌تر به موسیقی بنگریم باید بگویم بهترین دوران در حوزه هنر و موسیقی مقطع یادگیری و آموزش است. یعنی آن خلوت کردن‌ها با ساز و لذت بردن از آواز و حضور نزد معلم و تمرین کردن‌ها طی آموزش، بهترین دوران زندگی یک موسیقی‌دان یا شخصی است که در زمینه موسیقی فعالیت می‌کند و می‌آموزد. این دوران باید وجود داشته باشد و بگذرد. زمانی که در مقطع یادگیری به دیده شدن فکر کنیم همه چیز خراب خواهد شد. متاسفانه در مورد پارسا این اتفاق رخ داد.
این نوازنده تبریزی ادامه داد: شما اگر پارسا خائف را طی مصاحبه‌هایی که داشته مورد توجه قرار دهید، خواهید دید که دائم بر این موضوع متمرکز بوده که در جشنواره موسیقی جوان اول شده اما دیده نشده است. این دیده نشدن را درباره دیگر اتفاقاتی که برایش رخ داده، مدام تکرار کرده بود و از این دیده نشدن‌ها ناراحت و گلایه‌مند بود.
این آهنگساز گفت: طی صحبت‌هایی که با پدر پارسا داشتم نیز متوجه شدم که ایشان نیز مشکلش دیده شدن فرزندش بوده است. یعنی طی فعالیت و اجراهایی که داشتیم و پارسا به عنوان خواننده با ما همراه بود، دغدغه پدرشان این بود که فقط پارسا مورد توجه قرار بگیرد و دیده شود. در صورتیکه دیدگاه من معتقدم در فعالیت‌های گروهی این ارکستر است که مهم است و خواننده و نوازندگان بخشی از آن ارکستر هستند.
رودکیان اذعان داشت: حتی کامیار پسر خودم که آواز می‌خواند و برخی رسانه‌ها صدای او را به صدای محمد نوری شبیه دانستند نیز با دیگر بچه‌ها تفاوتی ندارد. یادم هست استاد محمدرضا لطفی به تبریز آمد و شبی را میهمان ما بود. از فرزندم خواستم که آواز بخواند و زمانی که این اتفاق افتاد زنده‌یاد لطفی برخاست و او را بوسید و در آغوش گرفت و گفت اگر آقای محمد نوری زنده بود تو را محکم در آغوش می‌گرفت و تحسین‌ات می‌کرد. اتفاقا روزنامه‌ها نیز در اینباره نوشتند.
وی با تاکید بر اینکه در نهایت دیدگاه پارسا خائف تغییر کرد چون دغدغه‌اش شهرت بود، گفت: او می‌خواست مشهور و مشهورتر شود که من شخصا احساس می‌کنم این رویه به هیچ‌وجه به نفع پارسا نبوده است.
این آهنگساز در ادامه درباره آینده هنری پارسا خائف گفت: پارسا نیز مانند هم سن و سالانش در حال رشد است. بسیار بچه‌هایی را دیده‌ام که در کودکی صدای خوبی داشته‌اند و در نوجوانی صدای‌شان تغییر کرده است. مثلا در باکو پسری به نام علم‌الدین بود و حدود 15 یا بیست سال پیش آوازخوان فوق‌العاده‌ای بود و در فستیوالی بین‌المللی هم برگزیده و نفر اول شد و این خبر در آن مقطع سر و صدایی به پا کرد. این بچه پس از سن 15، 16 سالگی دیگر به هیچ‌وجه توانست بخواند که برایش فاجعه بود. او طی این روند به لحاظ روحی آسیب‌های بسیاری دید و ضربه بزرگی خورد. حال اگر خدایی نکرده پارسا نیز درگیر چنین رویه‌ای شود و صدایش تغییر کند ، بسیار بد خواهد و روحیه‌اش تحت تاثیر قرار خواهد گرفت، البته ما دعا می‌کنیم هیچ‌وقت چنین اتفاقی رخ ندهد.
استادِ پارسا خائف، درباره تاثیرات مخرب شهرت بر خوانندگان کودک و نوجوان نیز گفت: یکی از تاثیرات شهرت این است که فرد از دوستانش دور شده و از آنها فاصله می‌گیرد. از آن زمان که پارسا وارد برنامه «عصر جدید» شد نیز عملا موضوع آموزش و یادگیری‌اش تعطیل شد. پارسا پس از حضور در «عصر جدید» حتی یک جلسه نیز در کلاسش حضور نیافته است. این اتفاق بسیار بد است و به نفع پارسا و استعداد کم‌نظیرش نیست. او فقط به دنبال این است که فلان کار را بخواند و فلان اثر ضبط شود. درحالی‌که زمان بسیار لازم بود تا او به آن پختگی لازم برسد.
رودکیان در پاسخ به این سوال که به طور کلی نسبت به برنامه‌های استعدادیابی تلویزیونی و آثاری مشابه «عصر جدید» چه نظری دارد، گفت: من با چنین برنامه‌هایی موافق نیستم و اتفاقا در همان مقطع چند نفر دیگر از بچه‌هایم قصد داشتند در «عصر جدید» شرکت کنند که به آنها گفتم به هیچ‌وجه با شرکت‌شان در این برنامه موافق نیستم. حتی در تبریز برای داوری چند برنامه و جشنواره تلویزیونی داور خواستند که نپذیرفتم؛ زیرا ذاتا به چنین برنامه‌هایی اعتقاد ندارم و با دیده شدن شرکت‌کنندگان با این شیوه مخالفم. حال اگر آن برنامه‌ها به صورت تخصصی برگزار و تولید شوند ماجرا متفاوت است که متاسفانه تاکنون اینگونه نبوده است.
وی در پایان گفت: متاسفانه پارسا خائف متوجه نشد که عنوان و مقامش در جشنواره موسیقی جوان بسیار با ارزش‌تر از اتفاقی بود که در برنامه «عصر جدید» برای او رخ داد. اشتباه دیگر پارسا برای دیده شدن بیشتر این بود که آهنگی از همایون شجریان را خواند و این را به پدرش گفتم که بزرگترین اشتباه همین است. زیرا هیچ‌کس نمی‌تواند آهنگ همایون شجریان را بخواند؛ چون دیگر خودش نخواهد بود. به طور کلی پارسا خائف بد راهنمایی شد و به گمان من مسیر اشتباهی را پیش گرفت.