قرص گلی بنکلامید چیست؟ نحوه و موارد مصرف، عوارض و تداخل دارو

گلی بنکلامید چیست؟

گلی بنکلامید(Glibenclamide) که با نام گلی بوراید نیز شهرت دارد، داروی ضد دیابت است که برای کنترل سطح قند خون در بیماران غیر وابسته به انسولین(دیابت نوع 2) تجویز می شود.

عملکرد داروی گلی بنکلامید به این صورت است که با تحریک سلول های بتا لوزالمعده بدن را وادار می کند تا انسولین بیشتری تولید کند.در بسیاری از مواقع گلی بن کلامید همراه با متفورمین استفاده می شود زیرا ترکیب این دو دارو به دلیل تحریک هم زمان لوزالمعده برای تولید انسولین بیشتر و کاهش حساسیت سلول های بدن نسبت به انسولین است.داروی گلی بنکلامید به شکل قرص با دوز 5 میلی گرم را می توان با نسخه و حتی بدون نسخه از داروخانه ها تهیه کرد.

هشدار مصرف گلی بنکلامید

حساسیت: اگر به قرص گلی بنکلامید یا سایر داروها یا ماده غذایی حساسیت دارید به پزشک اطلاع دهید.
• بارداری: مصرف گلی بنکلامید در بارداری در گروه C است یعنی در شرايط خاص و نظارت ويژه پزشک قابل استفاده است.با این حال حداقل دو هفته قبل زایمان دارو باید قطع شود.
• شیردهی:مصرف گلی بنکلامید در شیردهی فقط با نظر پزشک می تواند مصرف شود.
• کودکان: مصرف گلی بنکلامید در کودکان توصیه نمی‌شود.
• سالمندان: مصرف گلی بنکلامید در سالمندان به دليل نيمه عمر طولانی توصيه نمی شود یا باید با احتیاط مصرف شود.
• سوابق بیماری: قبل از مصرف قرص گلی بنکلامید در صورت ابتلا به بیماری های چون مشکلات قلبی- عروقی، بیماری‌های کبدی، بیماری‌های کلیوی، مشکل تیروئید،کمبود سدیم خون،کتواسیدوز دیابتیک،اغمای دیابتیک،پرکاری غده فوق کلیه،اغمای غیر کتونیک هیپر اسمولار،سوء تغذیه و.. را به پزشک اطلاع دهید.
• الکل: در طول درمان با گلی بنکلامید از مصرف الکل بپرهیزید.
• لیست داروها: قبل از مصرف قرص گلی بنکلامید لیست کاملی از داروهای نسخه ای و بدون نسخه،مکمل ها و فرآورده های گیاهی که مصرف می کنید را در اختیار پزشک قرار دهید.
• حساسیت به نور: گلی بنکلامید می تواند منجر به حساسیت به نور شود؛ لذا تا حد امکان در معرض نور خورشید قرار نگیرید.
• آزمایش: در طول درمان با این دارو معاینات و آزمایشات دوره‌ای تجویز شده توسط پزشک را به طور منظم انجام دهید.
• معمولاً برای بیماران دیابتی چاق، کمتر از گلی بنکلامید استفاده می‌شود چون این دارو باعث بروز افزایش وزن می‌شود.
• قرص گلی بنکلامید در مواردی چون سوختگی شدید،شرايطی كه باعث تغييرات زياد قندخون می شوند، بیماری كبدی و كليوی و پورفيری نبايد مصرف شود.
• برچسب روی تمام داروهای خود (مانند داروهای ضدسرفه و سرماخوردگی) را بررسی کنید زیرا ممکن است حاوی موادی باشند که بر قند خون شما تأثیر بگذارد.
• سطح گلوکز خون باید در طول مصرف گلی بنکلامید تحت کنترل باشد.
• اگر راننده هستید باید مراقبت ویژه ای داشته باشید، زیرا در صورت عدم کنترل دیابت ، ممکن است توانایی تمرکز شما تحت تأثیر قرار گیرد. ممکن است به شما توصیه شود قبل از سفر میزان قند خون خود را تست کنید و در سفرهای طولانی یک میان وعده میل کنید.

کاربردهای گلی بنکلامید

قرص گلی بنكلاميد برای كنترل زيادی قند خون در بيماری ديابت مصرف می شود.

18 نکته درباره نحوه استفاده از گلی بنکلامید

1. قبل از شروع درمان با داروی گلی بنکلامید، بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید تا اطلاعات جامعی را راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید.
2. دوز و مقدار داروی گلی بنکلامید، از فردی به فرد دیگر متفاوت است. دارو را همانطور که پزشک به شما تجویز کرده است، استفاده نمایید و از کم یا زیاد کردن مقدار دارو خودداری نمایید.
3. قرص گلی بنکلامید را همراه صبحانه یا اولین وعده غذایی در روز مصرف کنید.
4. اگر قرص گلی بنکلامید را یکبار در روز مصرف می‌کنید، بهتر است نیم ساعت قبل از صبحانه باشد.
5. اگر قرص گلی بنکلامید را دو مرتبه در روز مصرف می‌کنید، بهتر است نیم ساعت قبل از صبحانه و شام باشد.
6.  در پركاری تيروئيد كنترل قند خون مشكل تر شده و ممكن است نياز به افزايش مقدار مصرف قرص گلی بنکلامید باشد.
7. در شرايطی مانند تغييرات هورمون های جنسی در زنان، تب بالا، عفونت، پركاری غده فوق كليه و استرس های روانی ممكن است افزايش مقدار مصرف دارو يا مصرف انسولين ضروری باشد.
8. در کنار دارو درمانی دیابت، به رژیم غذایی و ورزش بنابر نظر پزشک نیز توجه داشته باشید.
9. اگر به شما (یا فرزندتان) داروی مایع خوراکی داده شده است ، مراقب باشید با استفاده از سرنگ خوراکی و آداپتور ارائه شده ، مقدار مورد نظر را اندازه گیری کنید. دستورالعمل چاپ شده در جزوه سازنده را دنبال کنید.
10. اگر داروی مایع خوراکی را به کودک می دهید ، این کار باید حدود 15 دقیقه قبل از شیر دادن باشد.
11. اگر به طور غیرمعمول تشنه هستید، بیشتر از حد معمول ادرار دارید یا احساس خستگی شدید می کنید، باید به پزشک خود اطلاع دهید.
12. معمولا قرص گلی بنکلامید همراه با داروی متفورمین تجویز می‌شود.
13. مصرف گلی بنکلامید در طولانی مدت ممکن است منجر به کاهش مقاومت به انسولین شود.
14. در صورت مصرف قرص قرص گلی بنکلامید رژیم غذایی منظم، مصرف داروها به طور منظم و چک کردن منظم قند خون توصیه می شود.
15. اثر بخشی دارو گاهی بلافاصله بعد از مصرف مشخص نمیشود بلکه ممکن است چند هفته طول بکشد تا تاثیر دارو خود را نشان بدهد. اگر تغییری احساس نکردید یا اوضاع بدتر شد حتما با متخصص صحبت کنید. در صورت عدم بهبودی (ادامه مشکل قند خون خیلی بالا یا خیلی پایین) به پزشک خود اطلاع دهید 
16. افت قندخون که با علائمی چون خستگی، تشنگی شدید، تعریق زیاد، کرخت شدن دست و پاها همراه است از عوارض شایع گلی بنکلامید است. در صورت بروز این علائم مواد قندی و خوراکی بخورید و با پزشک تماس بگیرید.
17. توجه داشته باشید که قبل از شروع مصرف داروی ضد دیابت گلی بنکلامید و در حین مصرف آن باید تست های آزمایشگاهی مانند عملکرد کلیه، عملکرد کبد، قند خون ناشتا ، A1c هموگلوبین ، شمارش کامل خون انجام شود.
18. درمان دیابت معمولاً مادام العمر است. قرص های خود را مصرف کنید مگر اینکه پزشک به شما توصیه دیگری داشته باشد.

اشکال دارویی گلی بنکلامید

دستور مصرف گلی بنکلامید

دستور مصرف گلی بنکلامید زا را پزشک معالج تعیین می کند ولی مقدار مصرف معمول این دارو به شرح زیر است:

مصرف گلی بنکلامید برای بزرگسالان:

مرحله اول درمان:
• 1.25 میلی­ گلی­ بنکلامید و 250 میلی­ متفورمین، یک یا دو نوبت در روز به همراه غذا.
• افزایش دوز روزانه به 25/1 میلی و 250 میلی­ متفورمین در روز،
• ممکن است هر دو هفته یک بار و تا زمان دستیابی به حداقل دوز دارو جهت کنترل قند خون افزایش یابد.
•  
  خط دوم درمان: 2.5 میلی­ گلی ­بنکلامید و 500 میلی متفورمین یا 5 میلی­ گلی­ بنکلامید و 500 میلی متفورمین،
• روزی دوبار به همراه وعده­ های غذایی صبح و عصر.
• افزایش دوز تا روزی 5 میلی گلی­ بنکلامید و 500 میلی متفورمین
• ممکن است تا زمان دستیابی به حداقل دوز دارو جهت کنترل قند خون افزایش یابد.

عوارض جانبی گلی بنکلامید

عوارض جانبی گلی بنکلامید عبارتند از:

تب
• سردرد
• تعریق
•  گلو درد
• اضطراب
• بی اشتهایی
• طعم فلزی در دهان
• سرگیجه
• سوء هاضمه
• افت قند خون
• افزایش وزن
• خواب آلودگی
• حساسیت به نور
• ورم و تجمع آب در پاها
• مشکلات چشمی
• مشکلات کبدی مانند یرقان
• مشکلات خونی مانند آنمی یا خونریزی
• مشکلات پوستی مانند راش و خارش

در صورت تشدید عوارض یا طولانی شدن هریک از عوارض ها فورا به پزشک خود اطلاع دهید.

در صورت بروز علائم حساسیت دارویی مانند تنگی نفس، کهیر، ورم صورت یا لبها سریعا به اورژانس مراجعه نمایید.

با توجه به این‌که لیست عوارض کامل نیست ممکن است با عارضه‌ای برخورد کنید که ذکر نشده باشد. در این موارد با پزشک یا دکتر داروخانه مشورت کنید.

منع مصرف گلی بنکلامید

قرص گلی بنکلامید در مواردی چون چون اسيدوز، سوختگی شديد، اغمای ديابتيک، كتواسيدوز ديابتيک، اغماي غير كتونيک هيپراسمولار، شرايطی كه باعث تغييرات زياد قندخون می شوند، شرايطی كه نياز به انسولين را به سرعت تغيير ميی دهند، بيماري های كبدی و كليوی و پورفيری نبايد مصرف شود.
• داروی گلی بنکلامید برای بیمارن دیابت نوع 1 استفاده نشود.
•  گلی بنکلامید در صورت ابتلا به عفونت شدید نبايد مصرف شود.
• داروی گلی بنکلامید برای افراد سالمندان بالای 70 سال منع مصرف دارد.

قبل از مصرف داروی گلی بنکلامید پزشک خود را در صورت وجود موارد زیر مطلع کنید:

بارداری
• شیردهی
• مشکلات قلبی- عروقی
• مشکل تیروئید
• کمبود سدیم خون
• بیماری‌های کبدی
• بیماری‌های کلیوی
• استرس‌های روانی
• تب بالا
• اگر اخیرا جراحی داشته‌اید
• اگر اخیرا دچار ترومای شدید شده‌اید

تداخل دارویی گلی بنکلامید

این جدول شامل همه تداخل های قرص گلی بنکلامید نیست و اگر دارویی مصرف می کنید حتما با پزشک مشورت کنید. توجه داشته باشید که قبل از شروع مصرف داروی ضد دیابت گلی بنکلامید و در حین مصرف آن باید تست های آزمایشگاهی مانند عملکرد کلیه، عملکرد کبد، قند خون ناشتا، A1c هموگلوبین، شمارش کامل خون انجام شود.

مصرف بیش از حد گلی بنکلامید

فراموش کردن مصرف یک نوبت گلی بنکلامید

در صورت فراموش کردن یک نوبت مصرف دارو، به محض یادآوری، نوبت فراموش شده را مصرف کنید. اگر زمان مصرف دوز بعدی باشد، از مصرف نوبت فراموش شده اجتناب کنید و بر طبق برنامۀ مشخص به مصرف دارو ادامه دهید. از دو برابر کردن مقدار دارو در یک نوبت خودداری کنید.

شرایط نگهداری از دارو گلی بنکلامید

1. قرص گلی بنکلامید در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه دارید.
2. داروی گلی بنکلامید را دور از دسترس کودکان نگه دارید.

اطلاعات تخصصی درباره گلی بنکلامید

فارماکوکینتیک

 جذب گلی بنکلامید سریع ولی بسیار متغیر است.
•  جذب قابل توجه پس از یک ساعت و حداکثر غلظت پلاسما پس از 2 تا 4 ساعت به دست می آید.
•  شروع اثر پس از یک ساعت اتفاق می افتد.
•  داروی تغییرنیافته حدود 99% به پروتئین های پلاسما متصل می شود.
• متابولیسم دارو عمدتا کبدی (به طور عمده توسط سیتوکروم P450 3A4) می باشد.
•  گلی بنکلامید به صورت متابولیت و از طریق صفرا و ادرار(تقریبا هر کدام 50%) دفع می گردد.
• نیمه عمر برای داروی تغییرنیافته به تنهایی 1.4 تا 1.8 ساعت و برای دارو شامل متابولیت 10 ساعت می باشد.
•  طول اثر دارو 12-24 ساعت است.

اسامی تجاری  گلی بنکلامید موجود در ایران

داروهای هم گروه گلی بنکلامید

سخن آخر

قرص گلی بنکلامید داروی ضد دیابت است که برای درمان کنترل سطح قند خون در بیماران با دیابت غیر وابسته به انسولین تجویز می شود و با عوارضی چون  تهوع،افت قندخون، کاهش سدیم خون، افزایش وزن همراه است. همچنین این دارو با داروهای ضد دیابت و ضد انعقادهای خوراکی تداخل دارویی دارد. ما در مطلبی شما را با ریفامپین چیست؟ نحوه مصرف، عوارض و تداخل دارویی ریفامپین و  قرص فاموتیدین چیست؟ موارد مصرف و عوارض آشنا می کنیم. اگر درباره گلی بنکلامید ، نحوه مصرف، عوارض و تداخل دارویی آن سوالی دارید در قسمت نظرات سؤال خود را مطرح کنید و یا تجربه خود را از مصرف این دارو با سایرین به اشتراک بگذارید.