قرص وارفارین چیست؟ موارد مصرف، عوارض و تداخل دارویی کومادین

وارفارین چیست؟

وارفاین(Warfarin)، داروی ضدانعقاد خون است که برای درمان یا جلوگیری از لخته شدن خون مصرف می شود. عملکرد داروی وارفاین به این صورت است که موجب مهار فعال شدن ویتامین K در کبد می شود. با مهار این ویتامین، این پروتئین ها غیر فعال شده و خاصیت تولید لخته خون، کاهش خواهد یافت.

وارفاین با نام های تجاری آپو-وارفارین (آپوتکس کانادا)، وارفارین ایپکا (ایپکا هند)، وارفارین کرسنت (کرسنت بریتانیا)، کومادین (بریستول-مایرز آمریکا) در ایران موجود است.همچنین وارفارین فنلاندی، وارفارین انگلیسی، وارفارین آمریکایی، وارفارین روسی و وارفارین اسپانیایی همه ضدانعقاد خون هستند. داوری وارفاین فقط با نسخه پزشک در شکل قرص به رنگ صورتی با دوزهای 1 و 5 میلی گرم تجویز می شود.

هشدار مصرف وارفارین

حساسیت: اگر نسبت به داروی وارفارین، داروهای هم خانواده آن، هر نوع دارو یا ماده غذایی حساسیت دارید، باید با ذکر نوع حساسیت و علائم آن مانند پوستی، کهیر، خارش، تنگی نفس و خس خس سینه، سرفه، تورم صورت، لبها، زبان و گلو یا هر نوع علامت دیگر پزشک را مطلع کنید.
• بارداری: مصرف وارفاین در بارداری جز گروه X است یعنی مصرف آن در حاملگی اکیدا ممنوع است زیرا ممکن است باعث مرگ یا نقص عضو جنین شود. بنابراین در صورت بارداری یا اقدام به بارداری پزشک خود را مطلع کنید.
• شیردهی:مصرف وارفاین در شیردهی بی خطر است زیرا ترشح آن در شیر به حدی نیست که اثرات ضد انعقادی در نوزاد داشته باشد.با این حال بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
• کودکان: مصرف وارفارین در کودکان باید با تجویز پزشک انجام شود. ایمن یا مؤثر بودن این دارو برای استفاده در کودکان کمتر از ۱۸ سال اثبات نشده است.
• سالمندان: مصرف وارفاین در افراد سالمندممکن است حساس باشند. پزشک ممکن است دوز وارفارین کمتری را برای سالمندان تجویز کند.
• سابقه بیماری: قبل از مصرف وارفارین سوابق پزشکی خود را در میان بگذارید به ویژه: ابتلا به بیماری های زمینه ای مانند بیماری های عروقی ( آنوریسم یا اختلال دیواره آئورت)، اختلالات خونی، سابقه خونریزی مغزی، زخم تازه، خون ریزی معده یا روده، خونریزی ادراری، خونریزی واژن یا دستگاه تنفس، سابقه سکته قلبی، کمبود پلاکت، التهاب پرده های قلب، سابقه جراحی چشم یا مغز یا ستون فقرات و فشار خون خیلی بالا.
• الکل: مصرف الکل عوارض وارفارین را افزایش می دهد و می تواند به تشدید خطر خونریزی منجر شود
• خونریزی: اگر در شرایطی هستید که مستعد خونریزی می باشید مثل مبتلا به زخم گوارشی، جراجی یا سابقه ی سکته قلبی یا مغزی داشته اید یا  در صورت بروز علائم هرگونه خونریزی غیر معمول (مانند خونریزی لثه، زخم یا جراحت، لک های کبودی در نقاط مختلف بدن) حتما پزشک خود را مطلع کنید.
•  زخم یا بریدگی: اگر در هرجای بدن هرگونه زخم یا بریدگی داشتید پزشک خود را آگاه کنید.
• فشار خون بالا: اگر مبتلا به فشار خون بالا هستید به پزشک خود اطلاع دهید.
•  اندوکاردیت باکتریایی: اگر مبتلا به اندوکاردیت باکتریایی(عفونت قلبی) شده اید حتما پزشک خود را مطلع کنید.
• لیست داروها: تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) مخصوص دارو‎های ضد قارچ مانند میکونازول حتی در فرآورده های موضعی مانند پماد، کرم، اسپری و...در اختیار پزشک و داروساز خود قرار دهید.
• با احتیاط: داروی وارفارین در این شرایط با احتیاط مصرف شود: ‎دیابت شدید، زایمان اخیر، عیب شدید کار کلیه، ضربه شدید به ویژه به سیستم اعصاب مرکزی، ضایعات دستگاه تنفسی یا ادراری،واسکولیت شدید، کارسینوم احشاء عیب شدید کار کبد یا سیروز، کمبود ویتامینC و K، بیحسی ناحیه‌ای، سوراخ کردن نخاع، آندوکاردیت تحت حاد باکتریایی و پلی آرتریت.
• منع مصرف: وارفارین در این موارد نباید مصرف شود: در صورت ابتلا به پراکلامپسی، صرع در دوران بارداری، سابقه زایمان زودرس،و سابقه سقط خودبه خودی،تهدید به سقط جنین یا سقط ناقص، آنوریسم، خونریزی فعال، خونریزی مغزی نخاعی، جراحی اخیر اعصاب، جراحی اخیر چشم یا سایر جراحی‌های عمده، دیسکرازی خونی، هموفیلی، تمایل به خونریزی، افزایش فشار خون، هموفیلی، تمایل به خونریزی، افزایش شدید و کنترل نشده فشار خون، پریکاردیت و قرحه گوارشی.
• گریپ فورت: در زمان مصرف داروی وارفارین،میوه گریپ فورت استفاده نکنید یا اگر قرار است مصرف کنید پزشک را درجریان بگذارید.
• سیگار: سیگار و مصرف مواد مخدر میزان دارو را در خون تغییر می دهد بنابراین اگر سیگار مصرف می کنید یا قرار است آن را ترک کنید با پزشک خون در میان بگذارید.
• نارسایی کلیه: در بیماران نارسایی کلیه ممکن است مصرف وارفاین عوارض پوستی شدیدی ایجاد کند.
•  رژیم غذایی ثابت: در مدت درمان با وارفارین باید رژیم غذایی ثابت داشته باشید زیرا هرگونه تغییرات در رژیم غذایی از جمله گرفتن رژیم لاغری، افزودن سالاد یا سبزیجات پرفیبر به رژیم غذایی، حذف وعده های غذایی و... بر روی عملکرد وارفارین تاثیر گذار است و حتی می‌تواند منجر به بروز خونریزی های کوچک تا بزرگ گردد. 
• مواد غذایی: مصرف برخی مواد غذایی مانند سیر، کلم بروکلی، کاهو، روغن کانولا، جعفری، روغن سویا، اسفناج و... بر روی انعقاد خون تاثیر دارد. به همین دلیل لازم است مصرف همزمان این مواد غذایی همراه با وارفارین محدود باشد و در صورت مصرف همیشه به مقدار کم و ثابتی در روز مصرف گردند.
•  به هیچ وجه انجام آزمایش PT  و INR  را از یاد نبرید.

• وارفارین را نباید بیشتر از یک ماه استفاده کرد چرا که باعث رقیق شدن خون، پاره شدن مویرگ‌های حساس مغز و سر و در نهایت باعث مرگ می‌شود. حتماً قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.

•  در طول درمان با داروی وارفارین از روش های مطمئن پیشگیری از بارداری استفاده کنید و تا یک ماه پس از قطع دارو برای بارداری اقدام نکنید.
• در صورتیکه در طول مصرف دارو و حتی تا یک ماه پس از قطع دارو متوجه شدید باردار هستید فورا با پزشک تماس بگیرید.
• اگر از داروهایی مانند آسپیرین، قرص های ضد درد ترکیبی، داروهای رقیق کننده خون، گیاه سیر، جین سینگ، هر نوع داروی مسکن حتی ایبوبروفن و یا ویتامین ها و مکمل ها مانند ویتامین ای یا امگا3 استفاده کنید پزشک را در جریان بگذارید.
• در صورت ابتلا به اسهال، تب یا هر نوع عفونت شدید با پزشک خود تماس بگیرید.
• در ابتدای شروع درمان با وارفارین لازم است به مدت حداقل 5 روز همزمان با آن از داروهای تزریقی رقیق کننده خون مانند هپارین استفاده شود.
• درصورتیکه دچار آسیب دیدگی شدید یا به سرتان ضربه خورد حتی اگر احساس کردید که حال عمومیتان خوب است فورا با پزشک تماس بگیرید.
•  با مصرف وارفاین خونریزی راحت تر اتفاق می­افتد سعی کنید به بدنتان آسیب نزنید. از مسواک نرم و ریش­ تراش برقی استفاده کنید.

کاربردهای وارفارین 

1.  وارفاین در پیشگیری و درمان تشکیل لخته خون در بدن موثر است.
2. قرص وارفاین برای بیماران با دریچه های فلزی برای تمام طول عمر تجویز می شود.
3. قرص وارفاین در بیماران با دریچه های حیوانی برای 3 تا 6 ماه اول پس از عمل دریچه استفاده می شود.
4. از داروی وارفاین برای درمان لخته خون در پا DVT،آمبولی ریه PTE ، درمان و پیش گیری از ایجاد لخته خون در قلب، شریان ها و وریدهای بدن استفاده می شود.
5. داروی وارفاین برای جلوگیری از ایجاد لخته خون در افراد با فیبریلاسیون دهلیزی AF تجویز می شود.

8 نکته درباره نحوه استفاده از وارفارین

1.  بروشور دارویی وارفارین را با دقت مطالعه کنید تا اطلاعات جامعی راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید.
2. قرص وارفارین را با معده خالی مصرف کنید تا بهتر جذب شود
3. قرص وارفارین را دقیقا طبق دستور پزشک به مقدار مشخص و به طور منظم مصرف کنید. بهتر است هر روز وارفارین را در ساعت مشخصی از شبانه روز مصرف کنید تا مصرف دارو منظم گردد و سطح دارو در خون شما ثابت باشد و منجر به اثر مناسب تر گردد.
4.  توصیه می‌شود وارفارین را عصر ها (حدود ساعت ۶ عصر) مصرف کنید.
5. در هنگام دریافت داروی وارفارین به دوز دارو و روش مصرف توصیه شده دقت کنید.
6. مصرف وارفارین را تا زمانی که پزشک توصیه کرده است، ادامه دهید. دوره ی درمانی با این دارو ممکن است 6 هفته یا چندین ماه ادامه یابد و حتی در برخی بیماران نیاز به مصرف دارو به مدت طولانی است.
7. در مدت درمان با وارفارین یک آزمایش خون روتین وجود دارد که باید بصورت دوره ای و منظم انجام شود. 
8. قرص وارفارین بهتر است از یک برند(وارفارین فنلاندی، وارفارین انگلیسی،وارفارین آمریکایی،وارفارین روسی، وارفارین اسپانیایی) استفاده کنید زیرا به دلیل حساسیت احتمال دارد ترکیبات یک شرکت دیگر با مقادیر سایر شرکت ها مطابقت نکند.

دکتر فروزان نیا جراح قلب در این ویدئو نحوه مصرف قرص وارفارین را بیان میکند.

اشکال مختلف وارفارین 

دستور مصرف وارفارین 

دستور مصرف وارفارین معمولا به شیوه زیر تجویز می شود: 

مقدار اولیه: 2 تا 5 میلی خوراکی یا داخل وریدی یک بار در روز به مدت 1 تا 2 روز. مقدارش براساس نتایج آزمون پروترومبین تنظیم می شود.
مقدار نگهدارنده: 2-10 میلی خوراکی یا داخل وریدی یک بار در روز. در درمان با مقدار کم از راه خوراکی روزانه 1 میلی گرم مصرف می شود.

عوارض وارفارین 

عوارض وارفارین مانند سایر داروها اجتناب ناپذیر است و در صورت بروز، تداوم یا بدتر شدن هریک از عوارض زیر با مصرف قرص  وارفارین سریع به پزشک اطلاع دهید: 

تهوع
• نفخ
• استفراغ
• اسهال 
• لرز
• ریزش مو
• ازدیاد حساسیت
• تحریکات پوستی 
• دردشکمی
• خونریزی
• بثورات جلدی
• التهاب رگ
• کهیر
• خارش شدید 
• طاسی
• کاهش حس چشایی
• واکنش های آنافیلاکتیک
•  التهاب کبد
• نکروز پوست 

با توجه به اینکه لیست عوارض قرص وارفارین کامل نیست ممکن است با عارضه‌ای برخورد کنید که ذکر نشده باشد. در این موارد با پزشک یا دکتر داروخانه مشورت کنید.

منع مصرف وارفارین 

مصرف وارفاین در بارداری ممنوعیت دارد زیرا باعث مرگ یا نقص عضو جنین شود.همجنین این دارو در در موارد زیر نباید مصرف شود :

تهدید به سقط جنین یا سقط ناقص
• هموفیلی
• آنوریسم
• خونریزی فعال
• تمایل به خونریزی
• خونریزی مغزی نخاعی
• جراحی اخیر اعصاب
• ازدیادحساسیت به این دارو و ترکیبات آن
• فشارخون بالای کنترل نشده
• جراحی اخیر چشم یا سایر جراحی‌های عمده
• پریکاردیت
• قرحه گوارشی
• اکلامپسی

تداخل دارویی وارفاین

این لیست شامل همه تداخل‌ دارویی قرص وارفارین نیست و اگر دارویی مصرف می‌کنید حتما با پزشک مشورت کنید.همچنین در زمان مصرف قرص وارفارین باید آزمایش PT-INR طبق برنامه زمان‌بندی شده توسط پزشک معالج  انجام شود که میزان آن برحسب نوع و محل دریچه متغیر است و حدود آن برای هر بیمار توسط پزشک معالج تعیین می‌شود.همجنین قرص وارفارین با بیماری های زیر تداخل دارد:

خون ریزی
• دیابت
• فشار خون
• بیماری کبد
• کمبود پروتئین C
• اختلال عملکرد کلیه

تداخل غذایی وارفارین

قرص وارفاین با برخی مواد غذایی از جمله انواع سبزیجات پخته شده، مارچوبه، کلم بروکلی، سالاد کلم، سیر، زنجبیل، کیوی، کاهو، شلغم، جگر، گریپ فروت، اسفناج و... تداخل دارد. در جدول زیر مواد غذایی که با وارفارین تداخل دارند ذکر شده ‌است ولی بهتر است بیمار رژیم غذایی ثابتی داشته باشد.

مکمل هایی که با وارفارین تداخل دارند عبارتند از :

کوآنزیم Q10
• مکمل سیر
• جینکو بیلوبا
• جینسنگ
• چای سبز
• قرص ویتامین E

مصرف بیش از حد وارفارین

مصرف بیش از حد وارفارین ممکن است فرد را در معرض خطر خونریزی و مشکلات جدی و تهدید کننده حیات قرار دهد. افزایش دوز وارفارین با علائم های زیر همراه است: 

 خونریزی که به صورت خود به خود بند نیاید
•  خونریزی از بینی که بیش از10 دقیقه طول بکشد
• خونریزیهای منظم ازبینی
• خونریزی از لثه
• ادرار قرمز و یا قهوهای تیره
• مدفوع تیره
• خونریزیهای شدید طی دوران قاعدگی 

در صورت مشاهده هریک از این علائم به پزشک مراجعه کنید تا جهت کاهش این اثرات ویتامین K(قرص یا تزریقی) تجویز کند.

فراموش کردن مصرف یک نوبت وارفارین

اگر مصرف یک نوبت قرص وارفارین فراموش کردید، به محض بخاطر آوردن، دارو را مصرف کنید.در صورتی که تا پایان روز مصرف دارو را به خاطر نیاوردید، از مصرف نوبت فراموش شده خودداری کنید و تعداد نوبت های فراموش شده را در زمان آزمایش خون بعدی، به پزشک خود اطلاع دهید.

شرایط نگهداری از دارو وارفارین

1. قرص وارفاین در دمای اتاق و کمتر از 25 درجه سانتی گراد نگه داری شود.
2. داروی وارفاین را در حمام قرار ندهید و در محیط خشک نگه داری شود.
3. این دارو را  به دور از تابش مستقیم خورشید نگه داری کنید.
4. وارفاین را در مکانی امن دور از دسترس کودکان نگه داری کنید.
5. به تاریخ انقضای وارفاین دقت کنید، هرگز از داروی تاریخ گذشته استفاده نکنید و داروی تاریخ گذشته را داخل دستشویی و کانال های فاضلاب نریزید.

اطلاعات تخصصی درباره وارفارین

مکانیسم اثر

اسامی تجاری موجود در ایران

دارو های جایگزین قرص وارفارین

آپیکسابن
• دابیگاترن
• انوکساپارین
• فونداپارینوکس
• ریواروکسابین
• دالتپارین
• ادوگزابان

سخن آخر

وارفارین داروی ضدانعقاد خون است که برای پیشگیری یا درمان هرگونه لخته خون در عروق پا، شش یا قلب تجویز می شود و با عوارضی هم چون ریزش مو،خونریزی شدید، نفخ، تهوع، استفراغ همراه است. همچنین قرص وارفارین با داروی آسپیرین و اریترومایسین تداخل دارویی دارد. در مطلبی به معرفی کامل دارو آسپرین (مسکن) و اریترومایسین؛ روش مصرف، عوارض و تدخلات دارویی پرداختیم. اگر درباره قرص وارفارین، نحوه مصرف، عوارض و تداخل دارویی آن سوالی دارید در قسمت نظرات سؤال خود را مطرح کنید و یا تجربه خود را از مصرف این دارو با سایرین به اشتراک بگذارید.