مرکزی| قالی دستباف استان در مسیر فراموشی
به گزارش مهر، فرش استان مرکزی گنجینه‌ای از طرح‌های مختلف و منحصر به این خطه را دارا است و در طرح‌های فرش روستایی استان مثل لیلیان، بند ریحان و طرح‌های مشک‌آباد و... جلوه‌های خاص دیده می‌شود و فرش دستباف استان به لحاظ استفاده از رنگ‌هایی مانند دوغی ساروق، آبی فراهان و روناسی مشک‌آباد و... شهرت جهانی یافته است. باگذشت زمان، این هنر جایگاهی که درگذشته داشته را ازدست‌داده و فرش استان مرکزی نیز از این قضیه مستثنا نیست.
رونق صنعت فرش دستباف در گرو تطابق با سلیقه مشتری
یکی از فعالین صنعت فرش دستباف استان مرکزی اظهار داشت: فرش استان مرکزی یکی از مطرح‌ترین برندهای فرش در کشور است اما متأسفانه فرش استان از جایگاه واقعی خود دور شده و مهم‌ترین علت این امر را می‌توان فاصله بین بافندگان و متقاضیان عنوان کرد. کامبیز مهاجرانی افزود: می‌توان ادعا کرد ازلحاظ بافت، هیچ نقطه از کشور، بافت فرش استان مرکزی را ندارد و برندی همچون برند فرش ساروق اراک، در هیچ منطقه‌ای از کشور یافت نمی‌شود. این فعال صنعت فرش دستباف استان مرکزی بیان کرد: امروز دیدگاه‌ها و معیارها تغییر کرده و روش‌های سنتی منسوخ‌شده، اینکه تولیدکننده بر اساس درخواست و سلیقه خود فرش تولید کند، موردپسند مشتری نیست. او ادامه داد: امروزه مصرف‌کننده فرش دستباف به ملاک‌های دیگر ازجمله همخوانی با دیزاین منزلش بسیار اهمیت می‌دهد. ازاین‌رو ارتباط با دیزاینرها می‌تواند بسیار مثمر ثمر باشد. مهاجرانی تأکید کرد: فعالان در حوزه فرش باید به نیازهای تولیدکنندگان بازار فرش توجه کنند و این امر نیاز به یک‌همت و عزم جمعی دارد تا رونق را به بازار فرش استان مرکزی بازگرداند و این صنعت را به‌روز کند.
کمرنگ شدن روش‌های سنتی در تولید
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان مرکزی اظهار داشت: فرش استان مرکزی از دیرباز علاوه بر اینکه با اقتصاد خانواده‌ها گره‌خورده بود در اقتصاد کشور نیز نقش مهمی داشته است. علیرضا ایزدی افزود: استحکام و بافت بر اساس سلیقه بازار هدف باعث شد، فرش این خطه در یک بازه زمانی خاص از رونق ویژه‌ای برخوردار باشد. مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان مرکزی گفت: باید با دید هنری به فرش دستباف نگاه شود و از توجه به نخ‌ریسی و رنگ‌آمیزی نباید غافل شد. ایزدی گفت: در فرش‌های استان مرکزی از رنگ‌های گیاهی و رنگرزی به شیوه سنتی استفاده‌شده و درواقع سه عامل رنگ، گره و نوع بافت درهم‌تنیده سه عامل دوام و استحکام فرش دستباف استان به‌حساب می‌آید. او بیان کرد: در راستای رونق مجدد این هنر صنعت، حال حاضر باید به به‌روز بودن رنگ و طرح فرش دستباف استان مرکزی توجه شود. مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان مرکزی گفت: عدم شناسایی نیاز و سلیقه بازار هدف، دلایلی همچون از بین رفتن نخ‌ریسی سنتی، استفاده نکردن از رنگ‌های غالب و کنار گذاشتن رنگ‌های گیاهی و استفاده از رنگ‌های شیمیایی تهدید امروز حوزه فرش دستباف استان است. ایزدی بیان کرد: در حال حاضر رقیبان این صنعت ازجمله چین، ترکیه و افغانستان افزایش‌یافته و با استفاده از طرح و نقشه‌های ایران اقدام به تولید فرش‌های مشابه می‌کنند که این امر صدمات زیادی به صنعت فرش کشور ما وارد کرده است. او با بیان اینکه یکی از نکات مهم در این صنعت تبلیغات است، گفت: فرش دستباف نیازمند تبلیغاتی جدید است تا بتواند جایگاه خود را حفظ کند و از رونق نیفتد. مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان مرکزی گفت: امروزه باقی ماندن فرش به‌عنوان یک منبع درآمد اقتصادی برای خانوارها و ارزآوری نیازمند حفظ و توسعه بازارهای صادراتی و حمایت دولتی است و باید راهکارهای لازم برای رونق فرش دستباف استان مرکزی توسط متولیان امر احصا و اجرایی شود.
رقبای خارجی گوی سبقت را از فرش دستباف مرکزی ربوده‌اند
رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی اظهار داشت: دوران طلایی فرش استان مربوط به سال ۱۲۶۰ تا ۱۳۴۰ است و این برهه زمانی یکی از چهار قطب فرش کشور محسوب می‌شد. محمدهاشم ریاحی گفت: ازجمله قابلیت‌های فرش استان مرکزی استفاده از مواد اولیه مرغوب و رنگ‌های سنتی در کارگاه‌های رنگرزی آن زمان بوده که رغبت شرکت‌های خارجی را برای این تجارت برانگیخته بود. او افزود: اروپاییان به کیفیت و اصالت فرش استان مرکزی پی برده بودند و توانمندی هنرمندان و قالیبافان نیز در رونق فرش استان مؤثر بود تا کالایی را تولید کنند که از شهرت جهانی برخوردار باشد. رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی گفت: در حال حاضر از تعداد تولیدکنندگان حوزه فرش در استان و کشور کاسته شده است و به‌جای خامه و رنگ طبیعی از رنگ‌های صنعتی در فرش استفاده می‌شود. ریاحی بیان کرد: کشورهایی از قبیل افغانستان، ترکیه و چین در زمینه تولید فرش با ایران رقابت می‌کنند و این موضوع بازار تولید فرش کشور را با مشکل مواجه ساخته است. او اظهار کرد: در استان مرکزی ۳۵ هزار قالیباف شناسایی‌شده و کارت قالیبافی برای آن‌ها صادرشده است. سه تشکل در حوزه فرش و ۸۰ کارگاه تولیدکننده غیرمتمرکز نیز در استان در این زمینه فعالیت دارند. رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی بیان داشت: صادرات فرش استان مرکزی در دو دهه به‌عنوان اولین کالای غیرنفتی مطرح بود، یعنی پتانسیل و ظرفیت بسیاری در این حوزه وجود دارد که با حمایت‌های لازم به رونق هرچه بیشتر فرش استان می‌انجامد.