پوپولیسم و علاقه خاص رئیسی به «احیای ۲۰۰۰ کارخانه»!
ابراهیم رئیسی در روز ملی صادرات ۱۴۰۱ از «احیای ۲۰۰۰ کارخانه» در مدت زمانی که تا امروز بهعنوان رئیس دولت سیزدهم فعالیت میکند خبر داد؛ موضوعی که پیش از این نیز بهعنوان یکی از «دستاورد»های کارنامهی آقای رئیسی در قوه قضاییه تبلیغ میشد!
مناظرات «انتخابات» ۱۴۰۱ بیشتر حول محور مسائل اقتصادی میگشت و یکی از موضوعات پر تکرار در آن روزها رکود و تعطیلی واحدهای تولیدی بود. جریانات سیاسی نزدیک به میانهروها «تحریم» و «اشکالات ساختاری اقتصاد ایران» را دلیل تعطیلی کارخانجات تولیدی میدانستند و اصولگرایان و «انقلابی»های حامی ابراهیم رئیسی و دیگر کاندیداهای این جریان که تایید شدهی شورای نگهبان بودند فقدان اراده و تمایل دولت وقت برای توجه به «ظرفیتهای داخلی» را علت این امر عنوان میکردند.
«عرضه نداشتن» دولت روحانی کلیدواژهای بود که در آن روزها وِرد زبان حامیان رئیس وقت قوه قضاییه بود. این عبارت آنچنان در بین اصولگراهای منتقد روحانی فراگیر شده بود که حتی مسئولان ارشد کشور همچون رئیس مجلس شورای اسلامی نیز آن را خطاب به مسئولان دولت وقت به کار میبردند. برای نمونه، محمدباقر قالیباف آذر ۹۹ با اشاره به گرانیها در بازار مرغ و تخم مرغ، وضعیت اقتصادی کشور را «اوج بی عرضه» بودن دولت دانسته بود.
حسن روحانی و اعضای دولت او در واکنش به موارد مطرحشده از سوی منتقدان تاکید داشتند که وضعیت امروز ناشی از «تحریمهای آمریکا» است و همین مسئولان از سال ۹۲ تا اوایل سال ۹۷ توانسته بودند کارنامهی خوب و قابل قبولی در حوزهی اقتصادی به جای بگذارند.
گفتنیست که فاصلهی زمانی آذر سال ۹۲ تا اردیبهشت سال ۹۷ مواردی همچون توافق موقت هستهای، برجام، رفع طیف گستردهای از تحریمها از جمله تحریم فروش نفت تا خروج دولت ترامپ از توافق هستهای و بازگشت تحریمها را شامل میشود.
در این میان و همزمان با جدالهای لفظی و گاه علنی میان رئیسجمهور وقت و رئیس مجلس یازدهم پیرامون «عرضه» داشتن یا نداشتن دولتمردان برای ادارهی کشور، ابراهیم رئیسی، یکی از کاندیداهای مورد تایید شورای نگهبان در «انتخابات» ۱۴۰۰ در تبلیغات انتخاباتی، خود را بهعنوان فردی که نجاتدهندهی کارخانجات تعطیلشده است، معرفی کرد.
آقای رئیسی که در دوران حضورش در قوه قضاییه حضور در کارخانجات مختلف و وعدهی پیگیری و حل مشکلات آنان را بهعنوان یکی از محورهای اصلی فعالیت و تبلیغات رسانهای خود برگزیده بود، در زمان رقابتهای «انتخابات» ۱۴۰۰ نیز همین موضوع را بهعنوان یک «برگ برنده» در مناظرات و سخنرانیهایش در جمع هواداران مطرح میکرد.
البته این سخنان بی پاسخ هم نماند و برای مثال مسعود پزشکیان، نمایندهی مردم در مجلس که برای انتخابات ۱۴۰۰ کاندیدا شده بود و در نگاه اعضای شورای نگهبان صلاحیتش تایید نشد در گفتوگویی با خبرگزاری اصولگرای فارس در همان روزهای پیش از انتخابات گفته بود: «این کارخانههایی که بسته شده را چه کسی بسته؟ غیر از قوه قضاییه؟! بانک که بدون قوه قضاییه نمیتواند ببندد. بانک از طریق قضایی بسته است. حالا قوه قضاییه آن را باز میکند. اگر طبق قانون باید میبست پس چرا آن را باز میکند؟ و اگر هم نباید میبست اصلا چرا بست؟».
آقای پزشکیان با اشاره به ادعاهایی که پیرامون نجات کارخانجات و واحدهای تولیدی تعطیلشده توسط رئیس وقت قوه قضاییه مطرح میشد، گفت: «اینکه بیاییم تصور کنیم همهی اینها [تعطیلی کارخانجات و مشکلات اقتصادی] مربوط دولت روحانی است و دیگران، ماها که اینجا نشستهایم هیچ تقصیری نداشتهایم، به نظر من بیانصافی است. دولت حتما تقصیر داشته اما معنای آن، این نیست که دیگران تقصیر نداشتند، معنی آن این نیست که قوه قضاییه تقصیر نداشته است».
این اظهارات نمایندهی مردم در مجلس یازدهم البته به مذاق تیم رسانهای ابراهیم رئیسی خوش نیامد و این خبرگزاری حامی آقای رئیسی با انتشار جوابیهای اعلام کرد: «در دورهی اخیر، قوه قضاییه بیشترین حمایت را از تولیدکنندگان بزرگ و کوچک در سراسر کشور انجام داده و با اقدامات خود بسیاری از کارخانهها و واحدهای تولیدی را که با سوء مدیریت دستگاههای اجرایی از قبیل واگذاریهای ناسالم از چرخه تولید خارج و موجب بیکاری هزاران کارگر شده بودند را دوباره احیا و به چرخه تولید بازگردانده است».
در این جوابیه که در میزان، خبرگزاری قوه قضاییه، نیز بازنشر شد، تاکید شده بود که «قوه قضاییه در طول دو سال گذشته و در دورهی تحول با حل مشکلات حدود دو هزار واحد تولیدی، حیات را به کارخانههای مختلفی بازگردانده و تلاش دارد از همهی ظرفیتهای موجود برای رفع مشکل واحدهای تولیدی بهره بگیرد».
با وجود همهی این تایید و تکذیبها به مناظرات «انتخابات» ۱۴۰۰ رسیدیم و ابراهیم رئیسی در غیاب جمع قابل توجهی از کاندیداهای ریاست جمهوری که امکان انتخاب شدن از سوی مردم برایشان فراهم نشده بود از کارنامهی عملکرد خود در قوه قضاییه گفت و وعدههایش برای بهبود شرایط در صورت حضورش در رأس دولت را مطرح کرد.
آقای رئیسی در مناظرات و سخنرانیهای تبلیغاتی تاکید داشت که او و همکارانش در قوه قضاییه توانستهاند ۲۰۰۰ کارخانهی راکد و تعطیلشده را احیا کنند و در پاسخ به انتقادات از این ادعا گفت: «شما مردم را گرفتار کردید و من در شهرها به این کارخانهها سر زدم و قوه قضاییه بیش از 2000 کارخانه را راهاندازی کرده است و این پیشِ روی مردم است».
رئیس دولت سیزدهم ۴۵۰ روز پس از اعلام پیروزیاش در «انتخابات» ۱۴۰۰ در روز ملی صادرات نیز از احیای ۲۰۰۰ کارخانهی تعطیلشده خبر داد، اما این بار در زمان حضورش در دولت و بهعنوان یکی از دستاوردهای دولت سیزدهم!
ابراهیم رئیسی که در جمع گروهی از صادرکنندگان کشور سخنرانی میکرد گفت: «تعداد زیادی از واحدهای صنعتی و تولیدی تعطیل و نیمهتعطیل که در دوره فعالیت دولت مردمی احیا شدهاند، اظهار داشت: در این دوره بیش از ۲ هزار کارخانه و کارگاه به دست توانای عزیزان با اراده ما در سراسر کشور احیا شده و این مسیر ادامه دارد. اگر احیای کارخانجات و کارگاههای تولیدی و بازگشت آنها به عرصه تولید، افزایش صادرات، مثبت شدن تراز تجاری، ارتقای تولید، صادرات نفتی و غیرنفتی در کشور دشمن را عصبانی میکند، بگذار عصبانی شود و از این عصبانیت بمیرد، اما ما متوقف نخواهیم شد. اگر دشمن ما را در یک جای دنیا متوقف کند، ما از جای دیگر سر درخواهیم آورد، دور زدن تحریمها یعنی همین».
به نظر میآید که این ۲۰۰۰ کارخانهی احیا شده همان ۲۰۰۰ کارخانهای است که پیش از این، از آن به عنوان نقطهای برجسته در کارنامهی مثبت عملکرد قوه قضاییه در دوران رئیسی یاد میشد و حالا در کارنامهی اقتصادی دولت سیزدهم جای داده شده است!
برخی کارشناسان اقتصادی بر این باور هستند که آنچه واحدهای تولیدی را وادار به فعالیت با ظرفیتی بسیار کمتر از ظرفیت واقعی آنان کرده و یا این واحدها را به تعطیلی کشانده است به هزینههای ناشی از تحریمها و فقدان چشمانداز روشن در حوزهی اقتصاد سیاسی کشور برمیگردد و آمارهای مطرحشده از سوی دولتمردان سابق و فعلی دربارهی حرکت رو به جلوی اقتصاد کشور و احیای کارخانجات تعطیلشده بیشتر جنبهی تبلیغاتی و نمادین دارد.
منبع: ensafnews-381616