به مناسبت سالروز تولد آلبر کامو
کامو بیگانه‌ای آشنا در ایران
رویداد ایران- زهرا آقایی: کتاب آلبر کامو در ایران به کوشش محمدرضا فارسیان و فاطمه قادری و توسط انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1399 روانه بازار گردیده است. این کتاب 320 صفحه‌ای در چهاردهمین دوره جایزه ادبی جلال آل‌احمد در بخش نقد ادبی شایسته تقدیر شناخته شد.
در مقدمه این کتاب آمده است که آلبر کامو از مهم‌ترين نویسندگان غیرایرانی قرن بيستم ميلادي است كه آثارشان به زبان فارسی ترجمه شده است و با اقبال اهالی فرهنگ و ادب ایران مواجه شده است. او که در 44 سالگی به دریافت جایزه نوبل ادبي نائل شد، با طرح گسترده آراي فلسفي در آثارش، بيش از آن كه يك نويسنده محسوب شود، يك فيلسوف به شمار مي‌آيد.
او بيش از نويسندگان روزگار خويش درباره مفهوم «پوچي» سخن گفته و در تفهيم آن به مخاطب، كوششي بليغ نشان داده است. آن چه فلسفه پوچی کامو را از پوچی عوامانه‌ای که با خودکشی گره‌خورده است متمایز می‌سازد، نتایجی است که از این تفکر حاصل می‌شود. از جمله اين دستاوردها، دعوت از مخاطب براي برخورداری از جهان و مغتنم شمردن فرصت زندگي است؛ بنابراین کامو با وجود پرداختن به مسئله پوچی نه‌تنها مشوق خودکشی نیست؛ بلکه به زیستن تشویق می‌کند.
ترجمه سي اثر از کامو که اغلب آنها توسط چندين مترجم، ترجمه و باز نشر شده‌اند، از نشانه‌های ضمني پذيرش و مقبوليت آثار كامو در ايران هستند. این کتاب در چهارفصل با عناوین نظریه پذیرش در ادبیات تطبیقی، کامو، نویسنده‌ای روشن‌بین، تقابل اندیشه‌ها و از دریافت تا پذیرش نوشته شده است.
در این اثر كوشيد شده تا ضمن بررسي دقيق ادبيات تطبيقي و مطالعه زندگی كامو، آثار و فلسفه وی جايگاه وي را در ايران بررسی کند.
در فصل آخر نیز باتوجه‌به مستندات موجود به تحليل دلايل مقبوليت اين نويسنده پرداخته شده است. در این کتاب عنوان شده است که پذيرش آثار كامو در ايران به عوامل گوناگوني بستگي دارد كه برخي از آنها در ادامه خواهد آمد: شهرت بسزاي كامو در زبان مقصد و نفوذ اين شهرت به خارج از مرزهاي كشورش، شناخت برخی از نويسندگان، روشنفكران و پژوهـشگران ايراني از نويسنده و روشنفكر مشهور فرانسوي، ژان پل سارتر، و ارتباط تنگاتنگ و صميمانه كامو با اين نويسنده، شناخت برخي از نويسندگان، روشنفكران و پژوهشگران ايراني پيش از انقلاب از آثار او، وجود جریان‌های ادبي مشابه در ايران و ذوق فرهنگي ايرانيان در پذيرش آثار وي، آشنايي اكثر نهادها و مراكز ادبي با آثار او، ميزان شهرت مترجمان آثار كامو در فرهنگ مقصد.
در ادامه نیز نگارندگان متذکر شده‌اند که در موردتوجه ايرانيان به رمان‌های كامو می‌توان گفت كه باتوجه‌به سیاست‌های ايران در آن دوران و محدودیت‌های فراوان نويسندگان، مترجمان و مراكز نشر، آثاري كه صراحتا به بيان فلسفه می‌پرداختند و مشوق حركت و شورش بودند، نه‌تنها مجوز نـشر نمی‌یافتند، بلكه نويسندگان و مترجمان آنها نيـز بـه مجازات محكوم می‌شدند. اين خود، دليلي است كه رمان‌های فلسفي كامو، بيش از ديگر آثار او در ايران موردتوجه باشند. البته بايد به اين نكته توجه داشت كه در پذيرش رمان‌های كامو، صرفا نوع نگارش اين نويسنده، علاقه برانگيز نبوده، بلكه كشش ذاتي ایرانیان به داستان نیز در استقبال از رمان‌های وی نقش داشته است.