"اعجوبه‌ها"؛ یک کپی دست چندم دیگر!
شبکه سه سیما اوایل آبان ماه، برنامه شبانگاهی «اعجوبه ها» به کارگردانی احسان عبدی پور و با اجرای مهران غفوریان را روی آنتن برد که به عقیده بسیاری از کارشناسان تلویزیون این برنامه یک کپی دست چندم از برنامه آمریکایی "کله گنده‌های کوچک" با اجرای استیو هاروی است. البته این اولین بار نیست که صداوسیما یک برنامه از روی نمونه خارجی می‌سازد، البته به نظر می‌رسد آخرین بار هم نخواهد بود.
اعجوبه‌ها که یک برنامه استعدادیابی برای کودکان است سعی می‌کند با معرفی خلاقیت کودکان یک برنامه جذاب ارائه کند. این در حالی ست که دعوت شدگان تنها روی مبل نشسته اند و از استعداد‌های خود حرف می‌زند، بدون اینکه خلاقیت خود را به نمایش بگذارند.
محبوب شدن برنامه کله گنده‌های کوچک که با اجرای استیو هاروی در آمریکا تهیه و پخش شد، به این دلیل بود که تمامی امکانات لازم برای نشان دادن استعداد‌های مختلف را تهیه می‌کرد تا بینندگان علاوه بر اینکه رویا‌های کودکانه را بشنوند، خلاقیت‌های آن‌ها را هم مشاهده کنند. البته تسلط استیو هاروی در اجرا و زبان کودکانه بی تاثیر هم نبود. این درحالی ست که از اجرای صحنه‌ای در اعجوبه‌ها خبری نیست و مجری سعی می‌کند با سوالاتی که از قبل برای او نوشته شده به گفتگو بپردازد.
شباهت دکور برنامه اعجوبه‌ها به الگوی آمریکایی
ضعف دیگر برنامه اعجوبه‌ها این است که تنها دکور و چارچوب کلی برنامه کله گنده‌های کوچک را کپی کرده است، بدون اینکه در اجرا و طراحی خلاقیتی به خرج بدهد. مبل‌ها همان مبل‌های برنامه آمریکایی ست و حتی مهران غفوریان نیز در طول برنامه سعی می‌کند شبیه استیو هاروی باشد تا شبیه خودش. البته چند بار تلاش کرد تا خلاقانه‌تر اجرا کند، اما بازخورد مثبتی از مخاطبان نگرفت.
بیشتر بخوانید:
خوردن خرچنگ زنده در برنامه اعجوبه‌ها جلو دوربین!
جزئیات حضور "مهران غفوریان" در کنار "اعجوبه‌ها"
ماجرای کپی‌برداری برنامه «اعجوبه‌ها» و پاسخ مهران غفوریان + فیلم
مهران غفوریان شخصیت شوخ طبعی دارد و در فیلم‌ها و سریال‌های که ما از او دیده ایم، لحظات شادی برای ما رقم زده است. در این برنامه هم بعضی اوقات حس شوخ طبع بودنش نمایان می‌شود و بعضی اوقات هم به تکرار می‌رسد. اما مشکل اصلی مهران غفوریان این است که او تجربه آنچنانی در اجرا ندارد.
غفوریان در طول برنامه می‌نشیند و با کودکان اعجوبه گفتگو می‌کند. گاهی این گفتگو جذاب می‌شود و بحث جالبی شکل می‌گیرد. اما بعضی مواقع هم سوال‌ها یادش می‌رود و سعی می‌کند با یک سوال تصادفی برای یادآوری سوال اصلی زمان بخرد. برخی اوقات هم می‌خواهد از زبان بدن استفاده کند، اما تنها دست هایش را تکان می‌دهد. بعضی اوقات هم ایستاده برنامه را اجرا می‌کند، بدون اینکه در طول سن حرکت کند یا از تمام بدنش بهره ببرد تا حوصله مخاطب سر نرود.
اما مسئله اصلی این است که چرا باید برنامه‌های خارجی را کپی کرد؟ آن هم کپی دست چندم که مخاطب را آنچنان هم جذب نمی‌کند. اگر این فرصت داده می‌شود تا استعداد‌های کودکان کشف شود چرا نباید از ابتکارعمل استفاده کرد و یک نمونه اصیل و خلاقانه ساخت که بتواند مخاطب را پای تلویزیون بنشاند.
واکنش مهران غفوریان به کپی بودن اعجوبه‌ها
پس از پخش اولین قسمت برنامه اعجوبه‌ها بسیاری از مخاطبان و کارشناسان تلویزیون متوجه شباهت این برنامه به الگوی آمریکایی "کله گنده‌های کوچک" شدند و از این برنامه انتقاد کردند. مهران غفوریان نیز در برنامه شب دوم در پاسخ به این واکنش‌ها می‌گوید: "دیشب که قسمت اول «اعجوبه‌ها» پخش شد، بعضی‌ها گفتند که این برنامه شبیه یک برنامه خارجی است و مبل و بالش‌های روی آن و دکور برنامه هم دقیقا مثل برنامه خارجی است. البته کسی با من کاری نداشت و من شبیه کسی نبودم. "
او ادامه می‌دهد: "بله شبیه آن برنامه هستیم، اما فرق‌های اساسی و مهمی هم داریم. از جمله یک تیم مشاور کودک همراه ماست و تلاش می‌کنیم این برنامه مزه و بو و طعم ایرانی پیدا کند و منطبق بر فرهنگ ایرانی باشد. ما از ته دلمان می‌خواهیم همه بچه‌های اعجوبه و بانمک و شیرین کشورمان را در این برنامه داشته باشیم و معرفی کنیم. "
اما برخی نیز از این برنامه حمایت می‌کنند و می‌گویند که کپی کردن برنامه‌های جذاب، امری عادی در دنیای تلویزیون است. اما منتقدان می‌گویند که برای دستگاه عریض طویل صداوسیما، عدم خلاقیت در ساخت برنامه‌های ابتکاری ضعف بزرگی محسوب می‌شود و همچنان جای برنامه‌های اصیل و بکر در شبکه‌های تلویزیونی خالی است.
کپی‌های قبلی در صداوسیما!
این اولین بار نیست که صداوسیما یک برنامه کپی شده از نمونه خارجی تولید می‌کند. پیش از اعجوبه ها، برنامه دورهمی با اجرای مهران مدیری، عصر جدید با اجرای احسان علیخانی و برنده باش با اجرای محمدرضا گلزار نیز با تقلید از مدل خارجی تولید و پخش شده بود. پس از پخش این برنامه‌ها بسیاری از منتقدان از روند ادامه دار تولید برنامه‌های کپی انتقاد کردند و گفتند که انگار صداوسیما به این نتیجه رسیده که شیوه جذب مخاطب تنها شباهت صد درصدی برنامه‌ها به الگو‌های خارجی است برای همین به روند کپی ادامه می‌دهد.
ساخت برنامه‌های کپی از روی نمونه خارجی، اولین بار توسط مهران مدیری با سخت برنامه دورهمی شروع شد. اما برعکس دیگر برنامه‌ها جنجال آنچنانی ایجاد نکرد. البته درآن زمان مسئله کپی مثل امروز مورد توجه قرار نگرفته بود. با این حال مهران مدیری برنامه دورهمی را با تقلید کاملی از برنامه پربیننده هندوستانی به نام «Comedy night with kapil» ساخت. اما تمامی جزئیات این برنامه بر اساس نسخه خارجی خود پیش رفت و تنها زبان فارسی بر یک برنامه هندی حاکم بود.رمضان سال ۹۷ نیز محمدرضا گلزار پس از حضور در برنامه «ماه عسل» احسان علیخانی، اعلام کرد در حال ساخت برنامه‌ای با هدف ترویج کتابخوانی است و در همین میان هم به این نکته اشاره کرد که «برنده باش»، نمونه ایرانی یک مسابقه آمریکایی به نام پنج ستاره است و او سعی کرده آن را با مطابق با شرایط کشور بازسازی کند و به عبارتی آن را ایرانیزه کند.
اما پس از این که کپی‌های قبلی مورد توجه مدیران صداوسیما قرار گرفت، برنامه استعدادیابی «عصر جدید» با اجرای احسان علیخانی هم مورد تایید قرار گرفت و ساخته شد. موضوع برنامه عصرجدید، استعدایابی در بخش‌های مختلف بود که از نسخه آمریکایی به نام (America's Got Talent) الگو برداری شد. احسان علیخانی با دعوت از افرادی که در بخش‌های مختلف استعداد دارند این برنامه را روی آنتن شبکه سه برد.