امپرازول در بارداری؛ موارد مصرف و عوارض جانبی آن
در دوران بارداری، بسیاری از خانم‌های باردار دچار انواع مشکلات گوارشی نظیر رفلاکس معده، سوزش سر دل و... می‌شوند. از این رو، برای درمان این مشکلات به امپرازول روی می‌آورند. در این مطلب از سایت ستاره قصد داریم به بررسی بایدها و نبایدهای مصرف امپرازول در بارداری بپردازیم.
قرص امپرازول
قرص امپرازول با نام لاتین (Omeprazole) نوعی مسدود‌کننده‌ٔ پمپ پروتون است که ترشح اسید معده را مهار می‌کند. این دارو برای درمان بیماری‌هایی به‌کار می‌رود که باعث ترشح بیش از اندازه اسید معده می‌شوند. قرص خوراکی امپرازول، دارویی تجویزی است که فقط به شکل ژنریک در دسترس است. از طرفی، این دارو به‌صورت سوسپانسیون خوراکی نیز موجود است و بدون نسخه به فروش می‌رسد.
بیشتر بخوانید:
شربت آدی ژل اس چیست؟ (موارد مصرف و عوارض)
مواد غذایی که نباید با معده خالی خورد
چرا با وجود ورزش کردن همچنان چاق هستید؟
خوراکی هایی که اگر آنها را ناشتا بخورید، مثل سیانور هستند!
کپسول فارژزیک چیست؟ (موارد مصرف + عوارض)
چگونگی تأثیر قرص امپرازول
قرص امپرازول به گروهی از داروها به نام مسدود کننده‌های پمپ پروتون متعلق است. وظیفهٔ اصلی این دسته از داروها، کاهش اسید معده به صورت مداوم است. این داروها به یک صورت عمل کرده و بیشتر بیماری‌های مشابه را درمان می‌کنند. امپرازول، از مقدار اسید تولید شده در معده کم می‌کند. درواقع، این کار را با مسدود کردن سلول‌هایی به نام پمپ پروتون در معده، انجام می‌دهد. مسدود شدن این پمپ‌ها، سبب می‌شود اسید کمتری در معده تولید شود.
موارد مصرف امپرازول
امپرازول در درمان زخم‌های خوش خيم معده و اثنی عشر، زخم‌های وابسته به هليكوباكتری پيلوری، سندروم زولينگر- اليسون، كاهش اسيد معده در جراحی و پيشگيری كوتاه مدت از بازگشت محتويات معده و درمان بيماری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از طرفی، این دارو می‌تواند در درمان سوء هاضمه و بیماری رفلکس و پیشگیری از بروز زخم‌های وابسته مفید باشد. به طور کلی امپرازول برای درمان بیماری‌های زیر تجویز می‌شود:
- رفلاکس معده یا بازگشت اسید به مری
- ازوفاژیت فرسایشی (زمانی که بازگشت اسید معده به مری آسیب می‌رساند)
- زخم معده یا زخم اثنی‌عشر (زخم اثنی‌عشر در اولین قسمت از روده کوچک که به معده متصل است، اتفاق می‌افتد)
- سندرم زولینگر - الیسون (نوعی بیماری که مشخصه‌ی اصلی آن افزایش ترشح اسید معده در اثر تومور ترشح‌کنندهٔ گازترین است و باعث ایجاد زخم‌های شدیدی در دستگاه گوارش می‌شود)
- عفونت‌های معده ناشی از وجود باکتری
مصرف امپرازول در بارداری
خط قرمزهایی در دوران بارداری برای مصرف دارو وجود دارد که لازم است خانم‌ها، این قوانین را رعایت کنند تا به خود و جنین شان آسیب نرسانند. باید اشاره داشت، در دوران بارداری حتی مصرف داروهای بدون نسخه نیز می‌تواند با عوارض جدی برای مادر و جنین همراه باشد.
به علاوه، هرکدام از این داروها ممکن است با داروهای مصرفی دیگری که پزشک به هر دلیلی برای شما تجویز کرده است، تداخل داشته باشد؛ بنابراین به خانم‌های باردار توصیه می‌شود که بدون نظر پزشک به هیچ عنوان از هیچ دارویی استفاده نکنند و حتی مصرف داروهایی که از قبل مصرف می‌کردند و برایشان بدون عارضه بوده است را نیز متوقف کنند.
مشکلات گوارشی مانند تهوع، استفراغ، یبوست و برگشت اسید معده، اگرچه تمام خانم‌ها در هفته‌های نخست بارداری حالت تهوع دارند، اما حالت شدیدی از این وضعیت وجود دارد که زندگی خانم باردار را تحت تأثیر قرار می‌دهد. برگشت اسید معده نیز مشکل شایعی در بین خانم‌های باردار است. بسیاری از خانم‌های باردار برای رفع مشکلات این چنینی به مصرف امپرازول روی می‌آورند.
قرص آمپرازول طبق طبقه بندی FDA در مورد مصرف داروها در دوران حاملگی جز گروه C است؛ یعنی مطالعات روی حیوانات نشانگر این است که دارو روی جنین عوارض جانبی دارد، اما مطالعه کافی روی زنان باردار انجام نشده است. با این وجود فواید مصرف دارو در زنان باردار ممکن هست در مقابل خطرات احتمالی آن بیشتر باشد. اگر باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید، پزشکتان را آگاه کنید و تا جایی که ممکن است از امپرازول در بارداری استفاده نکنید.
مصرف امپرازول در دوران شیردهی
امپرازول از طریق شیر مادر به کودک منتقل می‌شود و ممکن است که عوارض جانبی آن در کودک نمایان شود. از این رو، در صورتی که به کودکتان شیر می‌دهید، حتماً با پزشک مشورت کنید.
جایگزینی برای امپرازول در بارداری
داروهای زیادی با کارایی امپرازول ساخته شده است که می‌توانید بعد از مشورت با پزشک آنها را جایگزین امپرازول در بارداری کنید. در زیر به بررسی برخی از داروهای مشکلات گوارشی می‌پردازیم:
- آلومینیوم ام جی اس: مصرف این دارو ترجیح داده می‌شود.
- سوکرالفات: مصرف این دارو بدون خطر نیست.
- فاموتیدین، رانیتیدین: این دو نیز بدون خطر نیستند و در ۳ ماه نخست بارداری می‌بایست از مصرف آنها خودداری کرد.
- لانزوپرازول، پنتوپرازول: ایجاد مشکل‌هایی در ناحیه تناسلی جنین متعاقب مصرف آنها گزارش شده است.
عوارض جانبی امپرازول
عوارض جانبی این دارو شامل اختلالات گوارشی نظیر تهوع، استفراغ، دردهای شکمی، نفخ، اسهال و یبوست است. عوارض کمتر دیده شده نظیر سردرد، خشکی دهان، خیز محیطی، گیجی، خستگی، اختلالات خواب، راش پوستی، کهیر، درد عضلانی و درد مفاصل نیز وجود دارد.
عوارض کمیابی مثل اختلال در حس چشایی، زردی، التهاب کبد، واکنش‌های افزایش حساسیتی، تب، افسردگی، ژینکوماستی، نفریت بینابینی، اختلالات خونی، تعریق، حساسیت به نور، آلوپسی و سندرم استیونس جانسون مشاهده شده است. به علاوه، این دارو با کاهش اسید معده خطر عفونت‌های گوارشی را نیز افزایش می‌دهند
گاهی‌اوقات عوارض جانبی امپرازول، بسیار شدید و جدی است که در این موارد می‌بایست سریعاً به پزشک مراجعه کنید. عوارض جانبی جدی و شدید این دارو به شکل های زیر بروز می‌کنند:
- تشنج
- ضربان قلب نامنظم یا بسیار تند
- لرزش
- نوریت (التهاب عصب)
- بی‌حسی یا سوزش در دست‌ها و پاها
- هماهنگی ضعیف عضلات
- تغییر در قاعدگی
- ضعف ماهیچه
- گرفتگی دست و پا
- انقباض یا دردهای ماهیچه‌ای
- گرفتگی صدا و حنجره
- اسهال آبکی
- معده درد
- تب مداوم
- درد پهلو
- تغییر رنگ ادرار