همه خریداران ارز  زائر نیستند

  رویداد ایران- امیرحسین واعظ

«بیش واکنشی» در بین مردم به یک اپیدمی تبدیل شده است. هرگاه در بازاری سکوت و آرامش برقرار باشد، مردم نیز از کنار آن عبور می‌کنند ولی اگر تقاضا بنا به هر دلیلی در یک بازار زیاد شود، آرامش از آن بازار دور می‌شود. این روزها برخی عازم سفر اربعین هستند و به طور مشخص نیاز به دلار یا دینار دارند. حضور مسافران اربعین در صرافی‌ها منطقی است اما حجم هیاهو و شلوغی در صرافی‌ها و پاتوق‌های خرید و فروش ارز چیز دیگری را نشان می‌دهد. به هر یک از زائرین بالای 18 سال، 100 دلار یا معادل آن، دینار تعلق میگیرد. نرخ دلار در صرافی‌ها حدود 28500 تا 28800 تومان است، نرخ دلار در بازار آزاد حدود هزار تومان گران‌تر است و بین 29500 تا 30 هزار تومان به فروش می‌رسد. در نتیجه اختلاف هزار تومانی آن هم در مقیاس 100 دلار عدد قابل توجهی نمی‌شود. پیش از این دیده بودیم که گاهی اختلاف دلار صرافی و بازار آزاد به دو تا 5 هزار تومان می‌رسید و هر نفر می‌توانست با کارت ملی دو هزار دلار دریافت کند. در این شرایط سودی که هر نفر می‌توانست از اختلاف نرخ ارز به دست آورد به چند میلیون تومان می‌رسید. اما در حال حاضر سود 100 هزار تومانی عدد قابل تاملی نیست که بتوان گفت مردم برای کسب این سود به صرافی‌ها و پاتوق خرید و فروش ارز هجوم برده‌اند. تکلیف زائران مشخص است، برای هزینه‌های احتمالی در آن سوی مرزها به دینار نیاز دارند، دینار نیز کمیاب است و در شرایط فعلی دامنه نرخ‌ خرید و فروش آن بسیار بالاست. در نتیجه 100 دلار دریافتی در ایران به دینار در آن سوی مرز تبدیل می‌شود. اما گروه دیگری که این روزها به صرافی‌ها سر می‌زنند بیشتر نگران کمبود اسکناس در بازار ارز هستند. پیش بینی‌ها نشان می‌دهد حدود 5 میلیون نفر ممکن است به سفر اربعین بروند و در این شرایط اگر هر کدام 100 دلار دریافت کنند حدود 500 میلیون دلار به صورت اسکناس از ایران خارج می‌شود. شرایط فعلی ایران با توجه به گره‌های موجود در مسیر برجام و تداوم مذاکرات به نحوی است که مشخص نیست بعد از ماه صفر اسکناس دلار به میزان کافی در ایران وجود داشته باشد. از سوی دیگر برخی نیز اعتقاد دارند دولت در شرایط فعلی سعی دارد با تزریق ارز به بازار، قیمت دلار و باقی ارزها را در همین محدوده فعلی ثابت نگه دارد و بدین ترتیب در هفته‌های آتی شاهد جهش نرخ ارز خواهیم بود. همین تحلیل‌ها و ترس از آینده نرخ ارز باعث شده صرافی‌ها مملو از جمعیت شود و راسته‌های خرید و فروش ارز نیز تا پاسی از شب، به پاتوق فعالان این بازار تبدیل شود. 
واکاوی شرایط بازار ارز در سال های اخیر نشان داده است که به طور معمول افرادی که نادانسته و با توجه به جو عمومی کشور، به این بازار پا می‌گذارند و سرمایه خود را در معرض ریسک زیادی قرار می‌دهند، به احتمال زیاد ضرر سنگینی هم متحمل می‌شوند. همان کسانی که دو سال قبل دلار 32 هزار تومانی خریدند، منتظر این هستند که سرمایه‌گذاریشان به نقطه سربه سر برسد تا از این بازار بدون هیچ گونه سودی خارج شوند.