مالیات حقوق چیست؟ محاسبه، جدول و معافیت آن در 1401 چگونه است؟

مالیات بر حقوق (Salary tax) در ردیف مالیات‌های مستقیم قرار داشته و کلیه افرادی که که به هر شکلی مشغول به کار هستند و حقوق دریافت می کنند و بیمه تامین اجتماعی برای آنها لحاظ می شود باید بخشی از حقوق دریافتی خود را به عنوان مالیات حقوق به وزرات اقتصاد و دارایی پرداخت نمایند . میزان مالیات حقوق در هر سال متفاوت بوده و طبق بخشنامه هایی به کلیه کارفرماها و بنگاههای اقتصادی ارسال می شود و کارفرما موظف است مالیات تعلق گرفته به حقوق و مزایای کارکنان خود را کسر کرده و به حساب مشخص شده وزرات امور اقتصادی و دارایی واریز نماید .

مالیات حقوق کارگران چقدر است؟

تفاوتی بین مالیات حقوق کارگران و کارمندان از نظر کسر مالیات وجود ندارد. در پایان هر سال نرخ مالیات بر درآمد برای همه کارگران و کارمندها به صورت یکسان تعیین می‌شود. نکته‌ای که مهم است به آن توجه کنیم این است که نرخ مالیات با توجه به میزان درآمدی که کارمند یا کارگر دارد تعیین می‌شود. برای تعیین نرخ مالیات بر درآمد برای هر سال، در ابتدا مقدار حقوقی که معاف از مالیات است مشخص می‌شود. برای مثال حداکثر حقوق معاف از مالیات برای سال 1401 برابر با پنج میلیون و ششصد هزار تومان تعیین شده است.

جدول مالیات حقوق 1401

میزان و نرخ مالیات حقوق و دستمزد، مانند مالیات عملکرد، هر ساله بر اساس قانون بودجه کشور مشخص گردیده و سپس جدول مالیات بر درآمد حقوق به موجب بخش نامه ای از سوی معاونت حقوقی و فنی مالیاتی سازمان امور مالیاتی به ادارات کل امور مالیاتی سراسر کشور ابلاغ شده و از طریق سامانه عملیات الکترونیکی امور مالیاتی tax.gov.ir که از زیر مجموعه های سایت سازمان امور مالیاتی کشور www.intamedia.ir بوده، پرداخت می شود.

بر اساس بخش نامه‌ مالیات حقوق ۱۴۰۱​ که از سوی معاون حقوقی و فنی مالیاتی سازمان امور مالیاتی به ادارات کل امور مالیاتی سراسر کشور ابلاغ شده است، با توجه به مقررات جز 4 بند الف تبصره 12 قانون بودجه سال 1401 ، جدول میزان مالیات حقوق ۱۴۰۱ به شرح زیر تعیین شده است:

مالیات و نرخ آن هر ساله یک مسئله مهم برای تما‌می‌مشمولان است و در واقع همه مودیان در ابتدای سال منتظر اعلام بخشنامه مراجع قانونی در خصوص میزان معافیت مالیاتی و چگونگی محاسبه آن هستند. اما در میان همه مودیان و مشمولان، مالیاتِ کارگران و افرادی که در کارخانه‌های تولیدی یا خدماتی کار می‌کنند به دلیل اینکه سطح درامد پایین تری دارند از اهمیت خاصی برخوردار بوده و همیشه مورد توجه رسانه‌‌ها قرار گرفته است.
اینکه نمایندگان کارگران چقدر می‌توانند حقوق کارگران را رعایت کنند و چقدر شرایط اقتصادی و تورم موثر است همه بستگی به کمسیون تعیین کننده مالیات‌ها دارد و در نهایت خروجی این کمسیون الزامات قانونی را به همراه دارد؛ و کارفرمایان موظف می‌شوند قبل از پرداخت حقوق کارگران خود مالیات تکلیفی آن را کسر کرده و باقی مانده حقوق را به حساب آن‌ها واریز نمایند.

اشخاص مشمول مالیات برحقوق چه کسانی هستند؟

طبق ماده 82 قانون مالیات‌های مستقیم درآمدی که شخص حقیقی در خدمت شخص دیگر (اعم از حقیقی یا حقوقی) در قبال تسلیم نیروی کار خود بابت اشتغال در ایران برحسب مدت یا کار انجام یافته به طور نقد یا غیرنقد تحصیل می‌کند مشمول مالیات بر درامد حقوق است.

برای اطلاع از تمام مواد قانونی مالیات بر درآمد حقوق، لازم است مواد 82 تا 92 قانون مالیات‌های مستقیم مورد توجه قرار گیرد. کامل ترین فهرست موارد مشمول مالیات حقوق در 1401 در قالب 66 عنوان هستند که فهرست آن‌ها در ذیل آورده شده است:

درآمدهای مشمول مالیات بر حقوق

درآمدهای معاف از مالیات بر حقوق

 نحوه محاسبه مالیات حقوق بازنشستگان

در ماده 91 قانون مالیات های مستقیم، قانون گذار درباره معافیت‌های مربوط به مالیات بر درآمد صحبت کرده است. مواردی که معاف از مالیات هستند در چند بند آورده شده است. قانون گذار در یکی از بندهای ماده 91، مواردی را به عنوان معاف از مالیات اعلام می‌کند:

“حقوق بازنشستگی و وظیفه و مستمری و پایان خدمت و خسارت اخراج و بازخرید خدمت و وظیفه یا مستمری پرداختی به وراث و حق سنوات و حقوق ایام مرخصی استفاده نشده.”

همان‌طور که می‌بینید بر اساس این بند از ماده 91 قانون مالیات‌های مستقیم، حقوق بازنشستگان از جمله بازنشستگان تامین اجتماعی از پرداخت هر گونه مالیات بر درآمد معاف شده است.

معافیت مالیات بر حقوق سال 1401 چقدر است؟

سخنگوی کمیسیون تلفیق لایحه بودجه 1400 گفت که سقف معافیت مالیاتی کارکنان دولت در سال آینده، ۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان شد و حقوق‌های بیشتر از این میزان مشمول مالیات پلکانی خواهند شد. رحیم زارع در توضیح مصوبه کمیسیون تلفیق بودجه 1400 گفت: کمیسیون تلفیق تصویب کرد که حقوق‌های تا ۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان از مالیات معاف شوند.

وی افزود: مالیات حقوق‌های بین ۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان تا ۱۵ میلیون تومان، ۱۰ درصد، از ۱۵ تا ۲۵ میلیون تومان، ۱۵ درصد، از ۲۵ تا ۳۵ میلیون تومان ۲۰ درصد و بیشتر از ۳۵ میلیون تومان ، ۳۰ درصد تعیین شد. به گفته زارع، این مالیات‌ها شامل مابه‌التفاوت هر پلکان می‌شود.

حقوق اعضای رسمی‌هیئت علمی‌دانشگاه‌ها با رعایت ماده ۵ قانون اصلاح پاره‌ای از مقررات مربوط به پایه حقوق اعضای رسمی‌هیئت علمی‌(آموزشی و پژوهشی) شاغل و بازنشسته دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی مصوب ۱۶/۱۲۱۳۶۸ با اصلاحات و الحاقات بعدی، با رعایت معافیت‌های مقرر در قانون مالیات‌های مستقیم، در سال 1400 مشمول مالیات به نرخ ده درصد (%۱۰) خواهد بود.

بر اساس ماده (۵) قانون اصلاح پاره‌ای از مقررات مربوط به پایه حقوق اعضای رسمی‌هیئت علمی‌(آموزشی و پژوهشی) شاغل و بازنشسته دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی، از درآمد مشمول مالیات اعضای هیئت علمی‌موضوع این قانون حداکثر ده درصد (۱۰%) به عنوان مالیات کسر خواهد شد. با توجه به اینکه در جزء (۴) بند (الف) تبصره ۱۲ مذکور عبارت «کارانه» خارج از موارد استثنا شده مربوط به حقوق اعضای هیئت علمی‌به کار رفته است، بنابراین کارانه دریافتی توسط اعضای هیئت علمی‌(با رعایت بخشنامه شماره ۵۱۸/۹۸/۲۰۰ مورخ ۲۱/۱۱/۱۳۹۸) مشمول نرخ ده درصد (%۱۰) نبوده و با توجه به میزانی که حقوق و مزایای اعضای هیئت علمی‌دانشگاه‌ها نرخ پلکانی مقرر را پوشش می‌دهد به نرخ بعدی مشمول مالیات خواهد بود.

تعریف درآمد مشمول مالیات حقوق

طبق ماده 83 ق.م.م درآمد مشمول مالیات عبارت است ازحقوق (مقرری یا مزد، یا حقوق اصلی) و مزایای مربوط به شغل اعم از مستمر و یا غیرمستمر قبل از وضع کسور و پس از کسر معافیت‌های مقرر در این قانون. این درآمد به دو بخش نقدی و غیرنقدی تقسیم می‌شود

موارد مشمول مالیات حقوق و حقوق مشمول مالیات 1401 چیست؟

موارد مشمول مالیات حقوق یعنی مجموع 66 عاملی که در در جدول قسمت قبل آورده شد. زمانی که از این عوامل معافیت‌های مربوطه کسر شود، درآمد مشمول مالیات بدست خواهد آمد.

معافیت عوامل مستمر – درآمد مستمر مشمول مالیات = عوامل مستمر مشمول مالیات

معافیت عوامل غیر مستمر – درآمد غیر مستمر مشمول مالیات = عوامل غیر مستمر مشمول مالیات

مالیات بر درآمد حقوق شامل حقوق دریافتی از شرکت های هم می­‌شود

‫در مواردی که از اشخاص مقیم خارج کـه در ایـران شـعبه یـا نماینـدگی ندارنـد حقوق دریافت شود دریافت کنندگان حقوق مکلـفنـد تـا پایـان مـاه بعـد از تـاریخ دریافت حقوق، مالیات متعلق را طبق مقررات این فصل بـه اداره امـور مالیـاتی محـل سکونت خود پرداخت و تا آخر تیرماه سال بعد اظهارنامـه مالیـاتی مربـوط بـه حقـوق دریافتی خود را به اداره امور مالیاتی مزبور تسلیم نمایند.

خروج اتباع خارجی از کشور مستلزم پرداخت مالیات حقوق است

‫بر اساس ماده 89 قانون مالیات مستقیم، صدور پروانه خروج از کشور یا تمدید پروانه اقامت و یا اشتغال برای اتباع خارجـه، به استثنای کسانی که طبق مقررات این قـانون از پرداخـت مالیـات معـاف هستند، موکول به ارائه مفاصا حساب مالیاتی یا تعهد کتبی کارفرمای اشخاص حقوقی ایرانـی طرف قرارداد با کارفرمای اتباع خارجی یا اشخاص حقوقی ثالث ایرانی است.

منظور از مالیات عادی، مالیات مناطق محروم و معاف از مالیات چیست؟

با توجه به نوع مکان و پرسنلی که در یک مجموعه مشغول به کار هستند، ممکن است ضرایب معافیت مالیاتی حقوق برای آن‌ها وجود داشته باشد. به همین دلیل سپیدار سه دسته‌بندی عمده را برای جدوال مالیاتی هر سال پیش‌بینی می‌کند. جزییات این معافیت‌ها در ادامه بصورت کامل در جدول معافیت‌های مالیاتی شرح داده شده است.

نحوه ارسال لیست مالیات حقوق+آدرس سامانه مالیات حقوق

مدتی است که ارسال لیست مالیات حقوق از طریق اینترنت امکان پذیر شده است. برای فرستادن لیست مالیات حقوق باید به سامانه مالیات حقوق به آدرس http://salary.tax.gov.ir/ مراجعه کنید.. پیشنهاد می‌کنیم قبل از ارسال لیست مالیات حقوق 1401 از این آموزش دیدن کنید.

معافیت سالانه مزایای غیرنقد در سال 1401 چقدر است؟

طبق بند 12 ماده 91 ق.­م­.م مزایای غیرنقدی به میزان دو دوازدهم معافیت سالانه از پرداخت مالیات معاف است.میزان معافیت سالیانه مالیات سال 1401 برابر است با:

12× معافیت ماهانه = معافیت مالیات سالانه

12× 56.000.000= معافیت سالانه سال 1401

ریال672،000،000 = معافیت سالانه سال 1401

بنابراین:

2 × (12 ÷ معافیت مالیاتی سالانه) = معافیت مزایای غیرنقد

2 × (12 ÷ 672،000،000) = معافیت مزایای غیرنقد

ریال 112،000،000 = معافیت مزایای غیرنقد

پاداش‌های طول سال به کارمند، مشمول معافیت مالیات عیدی می‌شود؟

خیر. حتی اگر در طول سال چندین پاداش پرداخت شود، تنها پاداش پایان سال و عیدی پرداختی در محاسبه، برابر با یک دوازدهم از 84 معافیت مالیات عیدی مورد بررسی قرار می‌گیرند. این مبلغ با توجه به ماده مقدار کل خواهد بود.

سایر معافیت‌هایی که بصورت ماهانه به حقوق پرسنل تعلق می‌گیرند؛ کدامند؟

خوب است بدانید فصل اول باب چهارم قوانین مالیات‌های مستقیم، مربوط به انواع معافیت‌های مالیات است. (تمام معافیت‌ها و نه فقط معافیت‌های حقوق)

طبق ماده 136 ق.م.م وجوه پرداختی بابت بیمه عمر از طرف مؤسسات بیمه که به موجب قراردادهای منعقده بیمه عاید ذینفع می‌شود؛ شامل معافیت مالیاتی حقوق می‌شود.

همچنین با توجه به ماده 137 ق.م.م و با توجه به بند ۲ بخشنامه ۱۹۴۱۸/۴۳۸۵/۲۱۱ مورخ 7/11/1383 “کارفرمایان بیمه شدگان سازمان تأمین اجتماعی می‌توانند صرفاً با کسر دو هفتم از سهم حق بیمه پرداختی حقوق بگیران بیمه شده و کارفرمایان بیمه شدگان سازمان خدمات درمانی و سایر موسسات بیمه‌گر ایرانی نیز می‌توانند با کسر کل سهم حق بیمه پرداختی حقوق بگیران بیمه شده خود از درآمد حقوق آنان و با قید میزان آن در فهرست‌های حقوق تسلیمی‌به اداره امور مالیاتی ذیربط مالیات متعلق را محاسبه نمایند.”

حق بیمه عمر پرداختنی بابت بیمه عمر پرسنل، معاف از مالیات نیست.

زمان ارسال فایل مالیات بر درآمد حقوق

مطابق ماده ۸۶ ق.م.م، پرداخت‌کنندگان حقوق هنگام هر پرداخت یا تخصیص آن مکلف‌اند مالیات متعلق را طبق مقررات ماده ۸۵ ق.م.م محاسبه و کسر و‌ تا پایان ماه بعد ضمن تسلیم فهرستی متضمن نام و نشانی دریافت‌کنندگان حقوق و میزان آن به اداره امور مالیاتی محل پرداخت و در ماه‌های بعد فقط ‌تغییرات را صورت دهند.

توجه کنید این مهلت طبق ماده قانونی تا سال گذشته سی روزه بوده است و در قانون جدید آخرین روز ماه بعدی است.

میزان جریمه در صورت عدم پرداخت مالیات بر حقوق

آیا اضافه پرداختی مودی بابت مالیات بر حقوق قابل استرداد است؟

بر اساس ماده 87 قانون مالیات­های مستقیم اضافه پرداختی بابت مالیات بردرآمد حقـوق طبـق مقـررات ایـن قـانون قابل استرداد است مشروط براینکه بعد از انقضای تیرماه سال بعد تا آخر آن سال با درخواست کتبی حقوق بگیر از اداره امور مالیاتی محل سکونت مورد مطالبه قرار گیرد. در رابطه با وظیفه اداره امور مالیاتی در این موضوع اشاره شده که اداره امور مالیاتی مذکور موظف است ظرف سه ماه از تـاریخ تـسلیم درخواسـت رسیدگی­های لازم را معمول و در صورت احراز اضافه پرداختی و نداشتن بدهی قطعـی دیگر در آن اداره امور مالیاتی نسبت به استرداد اضافه پرداختی از محل وصـولی­هـای جاری اقدام کند. البته این در صورتی است که درخواست کننده بدهی مالیاتی دیگری نداشته باشد، در غیر این صورت اضافه پرداختی به حساب بدهی مزبور منظور و مازاد مسترد خواهد شد.

حق مشاوره یا حق الجلسه یا حق التدریس کارکنانی که موقتی با سازمان ها همکاری دارند و مشمول قانون کار نیستند، مشمول مالیات است؟

بله. مشمول مالیات مقطوع به نرخ ۱۰ درصد است. کارفرمایان، موظف هستند در موقع پرداخت، مالیات متعلقه را کسر و ظرف مدت تعیین شده به اداره امور مالیاتی پرداخت کنند. اگر اضافه پرداختی داشته باشد، قابل استرداد خواهد بود. مشروط به اینکه مودی، بدهی قطعی مالیاتی نداشته باشد. در غیر این صورت، اضافه پرداختی، به حساب بدهی مزبور منظور و فقط، مازاد آن مسترد خواهد شد.

آیا مالیات بر حقوق کارکنانی که از کارفرمایان خارج از کشور حقوق دریافت می کنند الزامی است؟

بله. طبق ماده ۸۸ قانون، اگر کارفرما خارج از ایران باشد و در ایران نمایندگی نداشته باشد، دریافت کننده حقوق مکلف است تا پایان ماه بعد، از تاریخ دریافت حقوق، مالیات را پرداخت کند. اگر مالیات در موعد مقرر پرداخت نشده یا کم تر از میران واقعی باشد، اداره مالیات مکلف است که مالیات متعلق را به انضمام جرایم موضوع این قانون، محاسبه و از پرداخت کنندگان حقوق، مطالبه کند.

منظور از مالیات بر درآمد مشاغل چیست؟

طبق ماده ۹۳ قانون مالیات مستقیم، منظور از مالیات بر درآمد مشاغل، درآمدی است که شخص حقیقی، از طریق اشتغال به مشاغل، تحصیل کرده و بعد از کسر معافیت های مقرر، مشمول مالیات بر درآمد است. اما:

درامد شرکت های مدنی و درآمد های ناشی از مضاربه، مشمول مالیات بر درآمد مشاغل است.
• درآمد مشمول مالیات بر درآمد مشاغل = کل فروش کالا و خدمات – هزینه ها و استهلاک مربوطه.
• مشمولان این فصل، باید دفاتر و اسناد مدارک را که بر اساس ضوابط مربوط به تنظیم دفاتر تجاری موضوع قانون تجارت تنظیم می شود، برای تشخیص درآمد مشمول مالیات ، نگهداری و اظهارنامه مالیات خود را بر اساس آن تنظیم کنند.

اعتراض به برگه تشخیص اداره مالیات چگونه است؟

اگر مودیان مالیاتی، از ارائه اظهارنامه مالیاتی در مهلت قانونی، خودداری کنند، سازمان امور مالیاتی، می بایست نسبت به تهیه اظهارنامه مالیاتی برآوردی بر اساس فعالیت و اطلاعات اقتصادی مودیان، از طریق طرح جامع مالیاتی و مطالبه مالیات متعلق، به موجب برگ تشخیص مالیات اقدان می کند. اگر اعتراض داشته باشید، بایستی ظرف ۱ ماه از تاریخ ابلاغ برگ تشخیص مالیات ، نسبت به ارائه اظهارنامه مالیاتی اقدام کنید. اما جریمه های عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی باید در موعد قانونی پرداخت شود.

اگر اظهارنامه معافیت مالیاتی خود را طبق مقررات تسلیم کنید، تا میزان معافیت ماده ۸۴ از پرداخت مالیات ، معافت و مازاد آن، مشمول است. اگر فرد حقیقی بیش از یک واحد شغلی داشته باشد، درآمد واحدهای شغلی با کسر فقط یک معافیت، مشمول مالیات می شود.

منظور از مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی چیست؟

طبق ماده ۱۰۵ قانون مالیات مستقیم، منظور از مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی، جمع درآمد شرکت ها و درآمد ناشی از فعالیت های انتفاعی است که از منابع مختلف در ایران یا خارج حاصل شده باشد. در موقع احتساب مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی، مالیات هایی که قبلا پرداخت شده، از مالیات متعلق کسر می شود و اضافه پرداخت، قابل استرداد است.

منظور از سال مالیاتی چیست؟

سال مالیاتی عبارت اس از یک سال شمسی که از ۱/۱ آغاز و تا ۲۹/۱۲ ادامه می یابد. اگر اشخاص حقوقی، سال مالی آنها به موجب اساس نامه با سال مالیاتی تطبیق نمی کند، درامد سال مالی آن به جای سال مالی، مبنای تشخیص مالیات است.

مودیان مالیاتی طبق قانون، چه وظایفی دارند؟

تسلیم اظهارنامه و پرداخت مالیات مودیانی که در خارج از ایران هستند، به عهده نماینده است.
• صاحبان مشاغل مکلف هستند که ظرف ۱۲ روز از تاریخ شروع فعالیت، مراتب را کتبا به اداره امور مالیاتی اطلاع دهید. عدم اطلاع، مشمول جریمه ۱۰ درصد مالیات قطعی و محرومیت از کلیه تسهیلات و معافیت های مالیاتی خواهد شد.
• اگر مودی، محل های متعدد در استان ها دارد، یکی از آن ها به عنوان محل سکونت اصلی معرفی شود.

تشویق ها و جرایم مالیاتی چگونه است؟

اشخاص حقوقی اگر ۳ سال متوالی، ترازنامه سود و زبان را تسلیم و مورد قبول واقع شده و مالیات آن را بدون مراجعه هیات های حل اختلاف مالیاتی پرداخت کرده باشند، معادل ۵ درصد اصل مالیات این ۳ سال، جایزه خوش حسابی دریافت کرده و از وصولی های سال بعد کسر می شود.
• مؤدياني كه به تكاليف قانوني خود راجع به تسليم به موقع اظهارنامه يا ترازنامه و حساب سود و زيان و پرداخت يا ترتيب دادن پرداخت ماليات طبق اظهارنامه يا ترازنامه و حساب سود و زيان و حسب مورد ارائه به موقع دفاتر و اسناد و مدارك خود اقدام نموده اند در موارد مذكور در ماده ۷۱۹ اين قانون، هرگاه برگ تشخيص مالياتي صادره را قبول يا با اداره امور مالياتي توافق نمايند و نسبت به پرداخت ماليات متعلقه يا ترتيب دادن پرداخت آن اقدام كنند، از هشتاد درصد جرايم مقرر در اين قانون معاف خواهند بود.
• در صورتي كه مؤديان ظرف يك ماه از تاريخ ابلاغ برگ قطعي ماليات، نسبت به پرداخت يا ترتيب دادن پرداخت آن اقدام نمايند، از چهل درصد جرايم متعلقه مقرر در اين قانون معاف خواهند بود.
• اگر مودی یا نماینده او که به موجب مقررات این قانون از پرداخت مالیات ، مکلف به تسلیم اظهارنامه مالیاتی است، اگر نسبت به تسلیم ٖآن اقدام نکند، مشمول جریمه غیر قابل بخشودگی می شود که ۳۰ درصد مالیات است.
• عدم تسلیم اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان در دوره معافیت، موجب عدم استفاده از معافیت مقرر در سال مربوطه می شود.

نتیجه گیری

مالیات حقوق و دستمزد از مواردی است که کارفرما و کارکنان را همزمان درگیر می نماید. با توجه به اهمیت آن لازم است به خوبی درباره آن آگاهی داشته باشید.

سوالات متدوال مالیات حقوق

منابع:

mohasebankhebreh

sepidarsystem

fardadgroup