روز جهانی گلوکوم در تقویم 1403؛ علل و علائم بیماری آب سیاه چیست؟
6 مارس روز جهانی آب سیاه یا همان گلوکوم می باشد در این روز در سراسر کشور سعی بر این است که با برقراری کنفرانس به پیشگیری و درمان این بیماری تا حد امکان کمک نمایند.
روز جهانی گلوکوم (World Glaucoma Day)در واقع هفته ی جهانی گلوکوم است که مانند دیگر مناسبت های جهانی در این هفته پیرامون موضوع گلوکوم در دنیا انجمن هایی تشکیل می شود که به ارائه راهکار، اطلاع رسانی، جذب کمک، کمک رسانی و … می پردازند.هفته جهانی گلوکوم که ابتکاری مشترک بین انجمن جهانی گلوکوم و انجمن جهانی بیماران گلوکوم بوده است در 10 سال اخیر به صورت موفق عمل کرده است.
آب سیاه (گلوکوم)
نوعـی بیمـاری چشـمی اسـت کـه در آن عصـب بینایی کـه وظیفه انتقـال پیام بینایـی بـه مغـز را دارد بـه تدریـج دچـار تخریـب میگـردد و در نتیجـه باعـث از بیـن رفتـن تدریجـی دیـد و نابینایـی میگـردد. از علـل اصلـی ایـن امـر بـالا رفتـن فشـار داخل چشـمی میباشـد.
در چشـم دائمـا مایـع شـفافي ترشـح مـی گـردد کـه بـه آن زلالیـه مـی گویند، ایـن مایـع حـاوی مـواد مغـذی اسـت کـه بـه شستشـو و تغذیـه بافـت هـای داخـل چشـم کمـک مـی کنـد . مایـع زلالیـه توسـط اجسـام مژگانی در پشـت عنبیـه تولیـد مـی شـود و از طریـق مردمـک به اتـاق قدامـی در بخـش جلویی چشـم وارد مـی شـود و از طریـق راه هـای مشـبک در زاویـه چشـم (محـل تلاقـي قرنیـه بـا عنبیـه) خـارج مـی گـردد.اگـر بدلیلـی انسـداد یـا مانعـی بـر سـر راه خـروج ایـن مایـع در چشـم ایجـاد شـود و زلالیـه نتواند براحتی از چشـم خـارج گـردد؛ در اینصـورت فشـار داخـل چشـم بـالا رفتـه و موجـب صدمـه به رشـته هـای عصبـی و در نهایـت آسـیب میـدان بینایـی مـی شـود
علت ایجاد آب سیاه
وقتی در خروج مایع داخل چشم (زلالیه) از منافذ بسیار کوچک پیرامون عنبیه مشکل به وجود می آید فشار داخل چشم بالا می رود. برخی از افراد به طور مادرزادی دچار منافذ تنگی هستند و در سنین کم دچار مشکل می شوند.
علائم گلوکوم
متأسـفانه بعضـی از انـواع بیمـاری آب سـیاه مـی توانـد تـا مراحـل انتهایـی بیمـاری هیـچ علامتـي نداشـته باشـد و هنگامـی فـرد متوجـه بیمـاری خـود مـی گـردد کـه بسـیاری از رشـته هـای عصـب بینایـی وی از بیـن رفتـه و دید بشـدت و بطـور غیـر قابـل برگشـت افـت کـرده اسـت .بنابرایـن تشـخیص زودرس آب ســیاه و شــروع درمــان بــه موقــع؛ کلیــد اصلــی در پیشــگیری از پیشـرفت بیمـاري و کاهـش دیـد بیمـار خواهـد بـود. در گـروه کمـی از بیماران بـه ویـژه در سـنین بالاتـر ممکـن اسـت بیمـاری بـه صـورت حـاد و ناگهانـی، بـا علائمـی چـون درد و قرمـزی چشـم، کاهـش دیـد، سـردرد همـراه بـا تهوع و اسـتفراغ شـروع شـود
عوامل خطر ابتلا به آب سیاه
تمـام افـراد در خطـر ابتـلا بـه ایـن بیمـاری قـرار دارند ولـی ریسـک گروههای زیر بیشـتر اسـت:
- سابقه ژنتیکی یا ارثی ابتلا به آب سیاه در فامیل و بستگان درجه یک
- سن بالا (بالای چهل سال)
- بالا رفتن فشار چشم
- دوربینی یا نزدیک بینی
- سابقه صدمات قبلی والتهاب چشمی
- کم بودن ضخامت قرنیه
- سـابقه ابتـلا بـه برخـی بیمـاری هـا ماننـد دیابـت ، سـردردهای میگرنـی و بیمـاری فشـار خـون
- استفاده طولانی مدت از کورتیکو استروئیدها
انواع مختلف گلوکوم
بیماری آب سیاه انواع مختلفی دارد که عبارتند از:
- گلوکوم اولیه
- گلوکوم ثانویه
- گلوکوم مادرزادی
- گلوکوم زاویه باز اولیه
- گلوکوم زاویه بسته اولیه
- گلوکوم زاویه بسته تحت حاد
- گلوکوم زاویه بسته مزمن
معاینات منظم چشم پزشکی بهترین راه است . معاینه کامل چشم شامل موارد زیر می باشد
- اندازه گیری فشار داخل چشم یا تونومتری
- معاینه زاویه چشم یا گونیوسکوپی
- معاینه سر عصب بینایی
- بررسی میدان بینایی یا پریمتری
درمان دارویی برای آب سیاه
رایج ترین درمان این بیماری، درمان با دارو است. دارو های درمانی گلوکوم به صورت قطره یا قرص تجویز می شوند و سبب کاهش فشار داخل چشم می گردند. اگر بیماری گلوکوم درمان نشده باقی بماند به عصب بینایی فشار وارد کرده و سبب نابینایی چشم افراد می شود.
درمان جدید گلوکوم با لیزر
دستگاه گلوکوما لیزر دستگاهی است که می تواند با اشعه لیزر بخشی از مایع زلالیه چشم را بدون آسیب به بافت چشم از بین ببرد و این بیماری را درمان کند.
برای کمک به هفته جهانی گلوکوم چه کنیم ؟
- اگر پزشک هستید در این زمان بیماران خود را تحت غربالگری در محل خدمت خود قرار دهید.
- برای بیماران در مورد گلوکوم سخنرانی کنید.
- در برنامه ی رسانه ها شرکت کنید و در مورد این بیماری حرف بزنید و به سوالات مردم پاسخ دهید.
- برای اطلاع رسانی در این روز از تمام رسانه ها و مطبوعات کمک بگیرید.
- آگاهی رسانی در روز جهانی گلوکوم را مورد توجه قرار دهید