روز جهانی رادیولوژی در تقویم1402؛ تاریخچه رادیولوژی در ایران
روز جهانی رادیولوژی(World Radiology Day) هشتمین روز از ماه نوامبر در هر سال میلادی به دلیل کشف پرتو ایکس توسط رونتگن نامگذاری شده است.
فهرست مطالب
تاریخ دقیق روز جهانی رادیولوژی در تقویم سال 1402چه روزی است؟
تاریخ دقیق روز جهانی رادیولوژی در تقویم سال 1402 روز چهارشنبه 8 نوامبر 2023 برابر با 17 ابان 1402 است.
تاریخ دقیق روز جهانی رادیولوژی در تقویم شمسی برابر است با : روز چهارشنبه 17 آبان سال 1402
تاریخ دقیق روز جهانی رادیولوژی در تقویم قمری برابر است با : روز چهارشنبه 23 ربیع الثانی سال 1445
تاریخ دقیق روز جهانی رادیولوژی در تقویم میلادی برابر است با : روز چهارشنبه ۸ نوامبر سال 2023
رادیولوژی یکی از شاخه‌های علم پزشکی است که با استفاده از تصویر برداری به کمک انرژی تابشی مانند اشعه ایکس به تشخیص و درمان بیماری‌ها کمک می‌کند. رادیولوژی یا تصویربرداری تشخیصی، به پزشکان کمک می‌کند تا بتوانند از داخل بدن انسان تصویر تهیه کنند. هدف از رادیولوژی تشخیص مشکلات داخلی، درمان بیماری و درد است.
تاریخچه و علت نامگذاری روز جهانی رادیولوژی
اولین بار در ۸ نوامبر سال ۱۹۸۵ اشعه ایکس توسط دانشمندی به نام ویلهلم رونتگن کشف شد. همچنین او اولین کسی بود که از این اشعه برای تصویر برداری از درون بدن انسان استفاده کرد. ویلهلم رونتگن به خاطر این کشف برنده جایزه نوبل سال ۱۹۰۱ شد. روز جهانی رادیولوژی برای اولین بار در اروپا در تاریخ ۱۰ فوریه ۲۰۱۱ به مناسبت بزرگداشت سالروز مرگ رونتگن، کاشف اشعه ایکس برگزار شد. پس از آن در ۲۸ نوامبر ۲۰۱۱ انجمن رادیولوژی اروپا (ESR) ، انجمن رادیولوژی آمریکای شمالی (RSNA) و کالج رادیولوژی آمریکا (ACR) با همکاری یکدیگر تصمیم به ایجاد روز جهانی رادیولوژی گرفتند. آنها تاریخ این روز را از سالگرد مرگ رونتگن به روز کشف اشعه ایکس یعنی ۸ نوامبر تغییر دادند. این روز هر ساله با هدف بزرگداشت رونتگن و تاکید بر اهمیت اشعه ایکس و رادیولوژی در علم پزشکی در سراسر جهان گرامی داشته می‌شود.
رادیولوژیست
رادیولوژیست (پزشک) کسی است که با انجام تصویربرداری پزشکی، به تشخیص و درمان ناخوشیها و بیماری‌ها کمک می‌کند. رادیولوژیست شخصی است که پزشک بوده و دارای تخصص پرتوشناسی است و با استفاده از آرایه‌ها یا نقش‌هایی از فناوری‌های تصویربرداری برای تشخیص یا درمان بیماری‌ها بهره می‌برد.
اولین استفاده پزشکی از تصویر رادیولوژی
اولین استفاده پزشکی از تصویر رادیولوژی توسط دکتر جان هال-ادواردز در سال ۱۸۹۶ انجام شد که ثبت عکس یک سوزن فرورفته در دست یکی از همکارانش بود. به دلیل اینکه مضرات اشعه اکس در ابتدا شناخته‌شده نبود، بسیاری از پزشکانی که با این روش تصویربرداری سر و کار داشتند دچار مشکلاتی مانند ریزش مو، مصمومیت پرتوی و سرطان شدند. برای مثال دکتر هال-ادواردز در سال ۱۹۰۸ به دلیل «سرطان پوست ایجاد شده بر اثر اشعه اکس»، دست چپش را از دست داد. مقالات او باعث شفاف‌سازی و حرکت به سوی ایمنی وسایل عکس‌برداری برای پزشکان و بیماران شد. در یک مطالعه منتشر شده در سال ۲۰۱۶، مشخص شد که رادیولوژیست‌ها در مقایسه با روان‌شناسان (که به هیچ وجه با دستگاه‌های پرتوزا سر و کار ندارند)، شانس برابری برای جان باختن به بیماری‌های ناشی از پرتوهای رادیواکتیو دارند.
روز جهانی رادیولوژی برای اولین بار در سال 2012 جشن گرفته شد. همکاری انجمن رادیولوژی اروپا [ESR] ، انجمن رادیولوژی آمریکای شمالی [RSNA] ، کالج رادیولوژی آمریکا [ACR] یک ابتکار جدید را برای شروع روز جهانی رادیولوژی آغاز کرد. جشن ها از آن به بعد ، جهان منتظر است تا با شور و شوق زیادی این روز را جشن بگیرد. در سراسر جهان ، بیش از 200 مرکز پزشکی و موسسه در سطح محلی ، ملی و بین المللی در گسترش آگاهی در مورد روز مشارکت دارند
این رویداد زمانی اتفاق افتاد که انجمن رادیولوژی اروپا در 10 فوریه 2011 روز رادیولوژی اروپا را آغاز کرد. اما این رویداد از این پس هر سال پی در پی برگزار نمی شد. جشن های روز جهانی رادیولوژی به سرعت جای آن را گرفت. قبل از آن ، تصمیم قابل توجهی برای تغییر تاریخ جشن توسط این همکاری گرفته شد.
10 فوریه به مناسبت سالگرد هنگامی که ویلهلم کنراد رونتگن درگذشت اتفاق افتاد. به زودی ، یک قطعنامه رسمی توسط این همکاری تصویب شد و تاریخ جدید برای 8 نوامبر محفوظ بود ، زمانی که وی کشف اشعه ایکس را مشخص کرد.
در جلسه سطح بالا بعدی آنها به میزبانی RSNA در شیکاگو در 28 نوامبر همان سال ، اعلام رسمی تغییر تاریخ اعلام شد. هر سه نهاد همکاری در مورد زمان تغییر توافق کردند.
اولین دستگاه رادیولوژی در ایران
در سال ۱۳۰۹ پروفسور حسابی برای اولین بار در ایران دستگاه پرتو ایکس را در آزمایشگاه دانش سرای عالی (دارالمعلمین وقت)، با ابعاد بسیار کوچک راه اندازی کرد تا بتواند دانشجویان خود را با دست یافته‌های نوین جهانی آشنا کند.
شعار روز جهانی رادیولوژی
با شروع از سال 2012 که جشن های روز جهانی رادیولوژی در سراسر جهان آغاز می شود ، یک موضوع سالانه به جای خود قرار می گیرد. این مضامین با تشخیص تصویر توسط رادیولوژی مرتبط هستند و در زیر موارد مشابه ذکر شده است:
سال 2012 تمام تمرکز خود را بر مراقبت از سرطان داشت. از این رو برای رشته انکولوژی با تصویربرداری همراه بود.
2013 – همراه با تصویربرداری قفسه سینه.
2014- مرتبط با تصاویر مغز.
2015- همراه با تصویربرداری از موارد کودکان.
2016- همراه با تصویربرداری از پستانها.
2017- مرتبط با نمایندگی شرایط اضطراری و بحرانی.
2018- همراه با توصیف قلب.
2019- همراه با تصویربرداری از موارد قابل توجه در زمینه ورزش.
برای سال 2020 ، یک موضوع جهانی چشم نواز انتظار می رود که به این جشن ها اضافه شود.
مزایا و معایب رادیولوژی
پرتوهای اشعه ایکس می‌توانند به DNA سلول‌های بدن انسان آسیب برسانند به همین علت خطر ابتلاء به سرطان در افرادی که مدام در معرض پرتوهای اشعه ایکس هستند، بیشتر است. استفاده از روش‌های مختلف رادیولوژی در سنین کودکی و در زنان باردار باید با ملاحظات خاصی انجام شود. با این حال تصویربرداری با استفاده از اشعه ایکس مزایای زیادی دارد که می‌تواند تا حد زیادی در وقت و زمان صرفه‌جویی کند و به اقدامات درمانی مؤثر منجر شود.
روش‌های تصویربرداری
- سی تی اسکن (CT-Scan): پرتونگاری مقطعی به کمک کامپیوتر
- ام آر آی (MRI): تصویربرداری تشدید مغناطیسی
- تصویربرداری هسته‌ای
- سونوگرافی
- اشعه ایکس
- ماموگرافی