روز جهانی آگاهی از لنفوم؛ علائم و انواع سرطان غدد لنفاوی

15 سپتامبر 2024 مصادف با روز یکشنبه 25 شهریور 1403 روز جهانی آگاهی از لنفوم( به انگلیسی World Lymphoma Awareness Day)  برگزار می شود. در این مطلب درباره  علائم ، انواع و درمان سرطان غدد لنفاوی اطلاعات یرا دراختیار شما قرار می دهیم.

روز جهانی آگاهی از لنفوم

بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی ؛ نوعی از سرطان که معمولا با سرماخوردگی اشتباه گرفته می شود ، باید مورد توجه جدی قرار گرقت.روز جهانی آگاهی از لنفوم با هدف افزایش آگاهی در مورد لنفوم اختصاص دارد و شعار 2021 روز جهانی آگاهی از لنفوم، "ما نمی‌توانیم منتظر بمانیم" است.

سرطان غدد لنفاوی

لنفوم، سرطان سیستم لنفاوی ( به انگلیسی Lymphoma cancer)  است که بخشی از شبکه مبارزه با میکروب بدن است. سیستم لنفاوی شامل غدد لنفاوی، طحال، غده تیموس و مغز استخوان است. لنفوم می تواند بر همه آن نواحی و همچنین سایر ارگان های بدن تاثیر بگذارد. درمان سرطان غدد لنفاوی به عهده فوق تخصص غدد و متابولیسم است.

انواع زیادی از سرطان غدد لنفاوی وجود دارد. زیرگروه های اصلی عبارتند از:

لنفوم هوچکین (که قبلا بیماری هوچکین خوانده می شد)
• لنفوم غیر هوچکین

اینکه چه نوع درمان لنفوما برای شما مناسب است، بستگی به نوع لنفوم و شدت آن دارد. درمان لنفوم ممکن است شامل شیمی درمانی، داروهای ایمونوتراپی، پرتو درمانی، پیوند مغز استخوان یا ترکیبی از این موارد باشد.

انواع سرطان غدد لنفاوی

1.  لوسمی لنفوسیتی مزمن
2.  لنفوم سلول B جلدی
3.  لنفوم سلول T جلدی
4.  لنفوم هوچکین (بیماری هوچکین)
5. لنفوم غیر هوچکین
6.  ماکروگلوبولینمی والدنستروم

علائم سرطان غدد لنفاوی

علائم و نشانه های لنفوم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

تورم بدون درد غدد لنفاوی در گردن، زیر بغل یا کشاله ران
• خستگی مداوم
• تب
• تعریق شبانه
• تنگی نفس
• کاهش وزن غیر قابل توضیح
• پوست خارش دار

علل بروز سرطان غدد لنفاوی

پزشکان غدد و متابولیسم مطمئن نیستند که چه عواملی باعث لنفوم می شود. اما از زمانی شروع می شود که گلبول سفید مقابله کننده با بیماری به نام لنفوسیت دچار جهش ژنتیکی می شود. جهش به سلول می گوید که به سرعت تکثیر شود. و در نتیجه بسیاری از لنفوسیت های بیمار همچنان تکثیر می شوند.

این جهش همچنین به سلول‌ها اجازه می دهد زندگی کنند در حالی که سایر سلولهای طبیعی می میرند. درنتیجه لنفوسیت های بیمار و ناکارآمد زیادی در غدد لنفاوی شما ایجاد شده و باعث تورم غدد لنفاوی، طحال و کبد شود.

عوامل خطرناک برای سرطان غدد لنفاوی

عواملی که می توانند خطر لنفوم را افزایش دهند عبارتند از:

سن: برخی از انواع لنفوم در بزرگسالان جوان بیشتر دیده می شود، در حالی که برخی دیگر بیشتر در افراد بالای 55 سال تشخیص داده می شوند.
• جنسیت مرد: مردها کمی بیشتر از زنان در معرض لنفوم قرار دارند.
• اختلال در سیستم ایمنی بدن: لنفوم در افراد مبتلا به بیماری های سیستم ایمنی یا در افرادی که داروهایی مصرف می کنند که سیستم ایمنی بدن را سرکوب می کند، بیشتر دیده می شود.
• داشتن عفونتهای خاص: برخی عفونت ها با افزایش خطر ابتلا به لنفوم مرتبط است، از جمله ویروس اپشتین-بار و عفونت هلیکوباکتر پیلوری.

روش تشخیص غدد لنفاوی سرطان

به طور معمول غدد لنفاوی بسیار کوچک هستند و این احتمال وجود دارد که مکان‎یابی آن‌ها دشوار باشد. عفونت، التهاب یا سرطان می‌تواند باعث بزرگ شدن گره‌ها شود و اگر به سطح بدن نزدیک باشد، این امکان وجود دارد که به اندازه کافی بزرگ باشد که با انگشتان احساس شود. برخی ممکن است به اندازه‌ای بزرگ باشند که قابل رویت باشند.

با این وجود هنگامی که فقط چند سلول سرطانی در یک غدد لنفاوی وجود دارند، تنها راهی که پزشک می‌تواند از نظر سرطان بررسی و آزمایش کند، برداشتن تمام یا بخشی از غدد لنفاوی است.

بیوپسی برداشتن یک غدد لنفاوی است.
• نمونه‌برداری از غدد لنفاوی یا تشریح غدد لنفاوی برداشتن غدد لنفاوی متعدد است.

همچنین این احتمال وجود دارد که پزشکان از یک یا چند گره با استفاده از سوزن نمونه‌برداری کنند. به منظور جستجو و بررسی بزرگ شدن گره‌ها در اعماق بدن، ممکن است از اسکن یا سایر آزمایشات تصویربرداری استفاده شود.

آزمایش خون و نمونه برداری: این موارد می‌توانند وجود لنفوم را تشخیص دهند و به پزشک کمک کنند تا انواع مختلف بیماری را تشخیص دهد.

نمونه‌برداری شامل برداشتن نمونه از بافت لنفاوی توسط جراح است. سپس پزشک آن را برای معاینه به آزمایشگاه می‌فرستد. جراح ممکن است یک قسمت کوچک یا تمام گره‌های لنفاوی را از بین ببرد. در بعضی موارد این احتمال وجود دارد که از سوزن برای گرفتن نمونه بافت استفاده کنند.

همچنین ممکن است انجام بیوپسی مغز استخوان لازم باشد. این روش ممکن است به بی‌حس کننده موضعی، آرام بخش یا بیهوشی عمومی نیاز داشته باشد.

نمونه‌برداری و آزمایش‌های دیگر می‌توانند مرحله سرطان را تأیید کنند تا ببینند آیا سرطان به سایر قسمت‌های بدن سرایت کرده است یا خیر.

آزمایشات تصویربرداری:

این احتمال وجود دارد که یک پزشک اسکن تصویربرداری را درخواست کند:

سی تی اسکن
• اسکن MRI
• اسکن PET
• عکسبرداری با اشعه ایکس از قفسه سینه، شکم و لگن
• سونوگرافی

یک ضربه نخاعی: در این روش، یک جراح با استفاده از یک سوزن نازک و بلند، مایع نخاع را تحت بی‌حسی موضعی برمی‌دارد و آزمایش می‌کند.

درمان سرطان غدد لنفاوی 

اغلب پزشکان مراحل سرطان را با استفاده از سیستم TNM طبقه بندی می‌کنند:

T (تومور tumor) به اندازه یا میزان تومور اشاره دارد
• N (تعداد number) به تعداد گره‌های لنفاوی حاوی سرطان اشاره دارد
• M (متاستاز metastasis) به گسترش سرطان به نقاط دوردست بدن اشاره دارد

روش‌های تشخیصی مانند نمونه برداری یا آزمایش تصویربرداری به پزشک کمک می‌کنند تا میزان سرطان و تعداد غدد لنفاوی تحت تأثیر را تعیین کند.

درمان در شرایط زیر تحت تأثیر قرار می‌گیرد:

چه تعداد یا چه مقدار سلول‌های سرطانی در غدد لنفاوی شما وجود دارد
• در شرایطی که سرطان بسیار فراتر از محل اصلی گسترش یافته باشد

درمان غدد لنفاوی سرطانی به نوع سرطان و مرحله سرطان بستگی دارد و ممکن است شامل یک یا چند مورد زیر باشد:

شیمی درمانی
• ایمونوتراپی “Immunotherapy”
• پرتو درمانی
• پیوند مغز استخوان (که “پیوند سلول بنیادی” نیز نامیده می‌شود)
• عمل جراحی