سرمقاله | روی ریل توسعه راه آهن

در کشور ما رویدادها بیشتر از روندها زمینه جلب‌توجه به حوزه‌های گوناگون را فراهم می‌کنند. در روزهای گذشته سانحه قطار زمینه‌ساز بحث و گفتگو پیرامون موضوعات مرتبط با صنعت ریلی شد. اما این واکنش‌های اغلب هیجانی به همان سرعت و تا حادثه بعدی به فراموشی سپرده می‌شوند. به‌ویژه آنکه حل مشکلات نیاز به برنامه‌ریزی و زمان دارد. در روزهایی که موضوع سانحه قطار به‌شدت داغ بود و افراد از جایگاه‌های گوناگون در این زمینه اظهارنظر می‌کردند، به برخی نکات بیان شده در میانه هیاهوی شکل‌گرفته توجه لازم صورت نگرفت. مدیرعامل راه‌آهن در مصاحبه‌های گوناگون صنعت ریلی کشور را نیازمند حمایت، سرمایه‌گذاری به‌موقع، توسعه توان داخلی و ارتقای امکانات و تجهیز و به‌روزرسانی خط و ناوگان با تزریق نقدینگی دانست. بر اساس آمارهای اعلام شده در حال حاضر حدود ۲۸ هزار واگن باری و مسافری  و ۱۵ هزار کیلومتر ریل در کشور وجود دارد. مجموع صادرات، واردات و ترانزیت ریلی نیز چهار میلیون و ۳۵۰ هزار تن اعلام شده است. بر طبق برنامه ششم توسعه قرار بوده ۲۰درصد از حمل مسافر و ۳۰ درصد حمل بار توسط حمل‌ونقل ریلی صورت گیرد. اما به دلیل اجرا نشدن بند دیگری مبنی بر تخصیص یک درصد منابع نفتی برای حوزه حمل‌ونقل ریلی، زمینه توسعه این زیرساخت راهبردی محدود شده است. با درنظرگرفتن این موارد زمان اثبات ادعای طیف‌هایی است که خود را دلسوز مردم دانسته و نسبت به سوانح ریلی واکنش‌های خاص نشان می‌دهند. اکنون این مسئولیت بر عهده منتقدان نیز هست که با پیگیری برای بهبود شرایط بودجه و امکانات راه‌آهن، توسعه روابط با کشورهای منطقه‌ای و بهبود گره‌های دیپلماسی با سایر کشورها زمینه‌ساز افزایش سهم حمل‌ونقل ریلی ارتقای فناوری مرتبط شوند. آمارهای گوناگون از سوانح جاده‌ای، تفاوت نرخ سوخت ناوگان ترانزیتی در ایران و کشورهای منطقه، نیاز کشورهای اروپایی به ترانزیت ارزان‌قیمت از شرق آسیا و ده‌ها مزیت رقابتی نشانگر وجود زمینه برای سرمایه‌گذاری در صنعت ریلی ایران است. در این شرایط بی‌توجهی به این حوزه، ازدست‌دادن فرصت‌هایی به شمار می‌رود که دریچه مزیت‌های آن با گذشت زمان بسته خواهد شد. تلاش پرشتاب رقبای خارجی و تضعیف فرصت استفاده از ظرفیت‌های مستقیم و غیرمستقیم ایجاد شده در داخل کشور باید باعث تسریع و هم‌صدایی در حمایت همه‌جانبه برای توسعه راه‌آهن در کشور شود. در چنین شرایطی صدای سوت قطار نویدبخش توسعه پایدار برای ایران پهناور خواهد بود.