مشكل ما كه كمبود دانش نيست
ارزيابي‌تان از انتشار ويدئوي اخير كه نخست وزير رژيم صهيونيستي در آن درباره مساله آب ايران حرف زده چيست. آيا مي‌شود گفت كه اين رژيم با تشخيص يكي از بحران‌هاي اجتماعي ما و ارايه پيشنهادهاي ظاهرا خيرخواهانه قصد دارد در كشور شكاف اجتماعي ايجاد كند؟
من در اين باره يكي دو روز پيش اظهارنظر كردم. به نظر من اظهارات نتانياهو كم ارزش‌تر از چيزي است كه قرار باشد ما براي جواب دادن به آن وقت بگذاريم. روشن است اين اظهارات از سر دلسوزي نيست و چون ديده‌اند كه ما با مساله كم آبي روبه‌رو هستيم رفته‌اند سراغ اين موضوع تا به خيال خودشان به ما ضربه بزنند اما اگر ما خودمان در كشور درست عمل كنيم برنامه‌هاي دشمنان ناكام مي‌ماند. نتانياهو با طراحي اين قبيل سناريوهاي نمايشي هيچ غلطي عليه امنيت ملي ما نمي‌تواند انجام بدهد. اما شرطش اين است كه در داخل براي حل بحران كم آبي اراده و اتحاد كافي داشته باشيم. نتانياهو يك غلط اضافي كرده ما نبايد در دام او گرفتار شويم.
نتانياهو در اين ويدئو ادعا كرده كه رژيم صهيونيستي حاضر است دانش و فناوري مديريت آب را در اختيار مردم ايران قرار دهد. اگر بخواهيد واقع بينانه و با صراحت پاسخ دهيد، ما در زمينه دانش مديريت آب و فناوري مرتبط چه وضعيتي داريم. آيا بحران كم‌آبي ما به دليل فقدان دانش است؟
به نظر من ما در كشور پتانسيل علمي كافي را براي حل مساله آب داريم و با كشورهاي توسعه يافته دنيا فاصله معناداري نداريم. يعني مي‌خواهم بگويم مشكل ما نبود دانش نيست بلكه ما از نبود اراده سياسي قوي براي اجراي تصميم‌هاي بزرگ رنج مي‌بريم و اين هم يك موضوع داخلي است و ربطي به بيگانگان ندارد. يعني اگر خودمان عقلاني عمل كنيم پايداري سرزمين‌مان را تضمين مي‌كنيم. بايد تصميم‌هاي بزرگ بگيريم و خودمان را با شرايط كم آبي تطبيق بدهيم. دولت در اين راه مصمم است اما كار دولت به تنهايي نيست ملت و مجموعه قوا بايد براي اجرايي شدن اين تصميم‌هاي بزرگ متحد و هماهنگ عمل كنند.
يعني اگر همين امروز آن اراده سياسي مد نظر شما شكل بگيرد ما توان فني ايجاد چرخه‌هاي بازيافت و تصفيه و امثالهم را داريم؟
فناوري‌هاي نوين چيزي نيست كه فقط در انحصار رژيم صهيونيستي باشد همه دنيا به اين فناوري‌ها دسترسي دارند خود ما هم در كشور بسياري‌شان را داريم اما بايد اراده‌اي وجود داشته باشد كه برويم و هزينه كنيم. مساله ما سياست‌هاي پوپوليستي است كه بايد از آن دست بكشيم. اگر ما بر مبناي توان اكولوژيك كشور آب مصرف كنيم هيچ تهديدي متوجه مان نخواهد بود. ما در حال حاضر ١٠٠ درصد منابع تجديدپذيرمان را استفاده مي‌كنيم و بيلان مصرف آب در كشور منفي ٢٠ ميليارد مترمكعب است. در كشورهاي توسعه‌يافته فقط ٤٠ تا ٤٥ درصد منابع تجديدپذيرشان را استفاده مي‌كنند. براي ما روشن است كه بايد تصميم بگيريم ظرف يك مدت معين مثلا در ٦ سال مصرف منابع تجديدپذير را به ٦٠ درصد كاهش دهيم. اجرايي شدن چنين تصميمي در وهله اول نيازمند اراده سياسي قوي است.
در اين دو، سه روزي كه ويدئوي اظهارات نتانياهو منتشر شده عده‌اي از منتقدان سياسي دولت در شبكه‌هاي اجتماعي سياست‌هاي دولت را مسبب اين اتفاق مي‌دانند. آنها اينگونه استدلال مي‌كنند كه در كشور ما اصلا با بحران كم‌آبي روبه‌رو نيستيم و عده‌اي در دولت هم‌صدا با بيگانگان «القاي بحران» مي‌كنند. در اين باره چه نظري داريد؟
طبيعي است. مخالفان دولت مي‌خواهند سر به تن دولت نباشد. آنها همه‌چيز را سياه نشان مي‌دهند. صفر تا صد برجام را بد جلوه مي‌دهند. FATF را بد جلوه مي‌دهند و عليه‌اش موضع مي‌گيرند. ما كه نبايد مبناي اقدامات‌مان حرف‌هاي مخالفان دولت باشد. دولت سياست‌هاي منطقي خودش را پيش مي‌برد. كساني كه اين حرف‌ها را مي‌زنند يا كم اطلاع‌اند يا اينكه عامدانه مي‌خواهند اين ماجرا را دستاويزي براي حمله به دولت قرار دهند. البته اينكه عده‌اي در كشور راه بيفتند و به اين و آن برچسب بزنند و بگويند فلاني خادم است يا خائن چيز تازه‌اي نيست.
حالا كه رژيم صهيونيستي در نقشه جديدش بطور مشخص روي يكي از مسائل اجتماعي ايران دست گذاشته چقدر احتمال دارد اين كار آنها موجب شود در داخل از اين بعد شاهد پنهان‌كاري مسوولان درباره واقعيت‌هاي بحران آب باشيم با اين توجيه كه ممكن است مورد سوءاستفاده دشمنان قرار بگيرد؟
دست نتانياهو براي همه دنيا رو است و اصلا نبايد خودمان را مشغول صحبت‌هاي او كنيم. دليل نمي‌شود واقعيت‌ها را كتمان كنيم و بگوييم ما مشكل نداريم. بحران كم‌آبي چيزي نيست كه بشود آن را پنهان كرد يا گفت كه درباره‌اش كسي حرف نزند. الان مردم شهرهايي مانند اصفهان و مشهد و جاهاي ديگر از نزديك اين مشكل را لمس مي‌كنند. براي خروج از اين وضعيت بايد شجاعت اجرايي كردن تصميم‌هاي بزرگ را داشته باشيم. اگر اين عقلانيت وجود داشته باشد سرزمين ما پايدار خواهد بود. جمهوري اسلامي پايدار خواهد بود.
به يكي از نشانه‌هاي فقدان اراده سياسي اشاره مي‌كنيد؟
مثلا وقتي مي‌گوييم نبايد به منابع آب فشار جديد ايجاد كنيم عده‌اي مي‌گويند پس كشاورزي را چه كار كنيم. متوجه نيستند كه كشاورزي مثل فرزندي است كه به مادر نياز دارد. ما الان داريم آب را كه نقش مادري دارد قرباني مي‌كنيم. يا مثلا صنايع پرآب بر بايد بروند كنار درياها. ديگر نمي‌شود در مناطق مركزي و كم آب صنايع پر آب بر ايجاد كرد. بدون تعارف بايد سهم بهره‌برداري از منابع آب را به نسبت بهره‌برداران كاهش دهيم. نمي‌شود اين تصميم را به تاخير انداخت.
شما براي مثال از لزوم كاهش مصرف آب در بخش كشاورزي سخن مي‌گوييد در حالي كه مثلا همين منتقدان دولت در چند ماه اخير گفته‌اند كساني كه از كاهش توليدات كشاورزي حرف مي‌زنند، مي‌خواهند به امنيت غذايي كشور ضربه بزنند. خب اين نشان مي‌دهد كه هنوز تا ايجاد تفاهم مورد نظر شما فاصله بسيار است؟
كساني كه مي‌گويند كاهش مصرف آب در بخش كشاورزي يعني ضربه زدن به امنيت غذايي سواد كافي ندارند. كسي نمي‌خواهد امنيت غذايي را به مخاطره بيندازد بلكه ما بايد با حفظ امنيت غذايي به پايداري سرزمين هم فكر كنيم. اينها خيال مي‌كنند منابع آب هيچ‌وقت تمام نمي‌شود.
خب نقشه راه شما براي خروج از اين بحران چيست. آيا ممكن است بعد از اظهارات نتانياهو در سطح شوراي عالي آب تصميم‌هاي جديدي براي اين موضوع اتخاذ شود؟
شوراي عالي آب تا همين الان هم تصميم‌هاي خوبي اتخاذ كرده و بعد از اين هم قاعدتا تصميم‌هاي جديدي مي‌گيرد اما تكرار مي‌كنم كه مساله ما نبود اراده سياسي قوي است. اين تصميم‌ها بايد ضمانت اجرايي داشته باشد. براي اجرايي شدن هم ما به يكپارچگي و اتحاد در كشور نياز داريم.
به نظر من اظهارات نتانياهو كم ارزش‌تر از چيزي است كه قرار باشد ما براي جواب دادن به آن وقت بگذاريم. روشن است اين اظهارات از سر دلسوزي نيست و چون ديده‌اند كه ما با مساله كم آبي روبه‌رو هستيم رفته‌اند سراغ اين موضوع تا به خيال خودشان به ما ضربه بزنند اما اگر ما خودمان در كشور درست عمل كنيم برنامه‌هاي دشمنان ناكام مي‌ماند.