دلایل بروز سانحه سر صحنه فیلم‌ها و سریالها چیست؟
سر صحنه بسیاری از فیلم‌ها و سریالها مشکلاتی نظیر سانحه و یا حتی مرگ روی می‌دهد، اتفاقاتی که نشان می‌دهد هنوز سازندگان موضوع بیمه عوامل خود را خیلی جدی نمی‌گیرند.
روز گذشته خبری در رسانه‌ها منتشر شد تحت عنوان اینکه «طراح صحنه سریال «خواب زده» دچار سانحه آتش سوزی شد و به کما رفت» شدت این سوختگی آنقدر زیاد بود که «مهدی جعفری» درگذشت.
این موضوع باعث شد تا یادمان نرود از این دست موارد پیش از این هم بارها سر صحنه روی داده است و هیچکس متولی رسیدگی به حادثه‌دیدگانی از این دست نیست.
** پلیس جوان و اتفاقی که برای یک خانم افتاد
سریال پلیس جوان یکی از پر بیننده‌ترین سریال‌های سال 80 بود. سیروس مقدم کارگردانی و رامین عباسی‌زاده تهیه کنندگی این سریال را به عهده داشتند و شهاب حسینی و مریلا زارعی بعد از این سریال به شهرت رسیدند. در یکی از سکانس‌های این سریال به دلیل عدم حضور بدلکار و یا عدم استفاده از بدلکار در صحنه، «آزاده قوام» که در آن زمان دستیار لباس بوده است، از بالای پل می‌پرد. قوام 5 سال خانه نشین شد.
** پایتخت2 و پایی که مصنوعی شد!
اواخر تولید سریال پایتخت2 به کارگردانی سیروس مقدم و تهیه کنندگی الهام غفوری که در فروردین 92 تولید شد، دو تن از تدارکات سریال را با وانت راهی جاده از قشم به تهران می‌کنند. جواد باقری و حسن کریمی دو تن از گروه تدارکات سریال پایتخت، تصادفی سنگین و سخت کرده و در اثر این تصادف یکی از آنها پای خود را از دست داد و با پای مصنوعی زندگی خود را می‌گذارند و دیگری جراحات بسیاری برداشت.
**تهیه‌کننده مقصر است یا کارگردان؟
حین تصویربرداری سریال «پایتخت5» در شمال کشور، امیرحسین خنجری نیز از ناحیه گونه و پیشانی آسیب دید. «خنجری» در گفت‌وگو با خبرنگار رادیو و تلویزیون خبرگزاری فارس با اشاره به این اتفاق گفت: جایی که برای پرش من انتخاب کرده بودند جای درست و از نظر ایمنی حرفه‌ای نبود. چند بار هم به عوامل و آقای مقدم گفتم اما گوش نکردند و در نهایت با اصرار کارگردان مجبور شدم که از فاصله بالایی بپرم. اما اگر همین پرش را در جای دیگری که زمین صاف و آسفالت بود انجام می‌دادم هیچ اتفاقی نمی‌افتاد.
خنجری ادامه داد: معمولا و بعد از تجربه سال‌ها کار کردن در سینما و تلویزیون دیگر این را می‌دانم که کجا برای پرش مناسب و کجا خطرناک است. جالب است بعد از اینکه من را به بیمارستان منتقل کردند، شنیده بودم گفته بودند ما به امیرحسین گفتیم یک متر بپرد و اوخودش اینقدر پریده است! که این حرف دروغی بود.الان که این حرف‌ها را می‌زنم فقط و فقط به خاطر داغی است که بعد از فوت مهدی جعفری دوست عزیزم روی دلم مانده است.
وی در ادامه نیز بیان داشت: متاسفانه در کارهای سینمایی و تلویزیونی در بخش بدلکاری هیچ ناظری وجود ندارد و اغلب کارگردان‌ها هم می‌خواهند با سرعت بالا کارشان را تصویربرداری کنند و به ایمنی بدلکار و یا حتی بازیگران توجهی نمی‌کنند.
خنجری با اشاره به اینکه تعدادی از بدلکارها هنوز بیمه نیستند، افزود: برخی از دوستان بدلکار من هنوز بیمه نیستند چون عضو خانه سینما نیستند و لازمه بیمه شدن عضویت در خانه سینما است. اما در تعدادی از کارها تهیه کننده بدلکار و عوامل را بیمه مسئولیت می‌کند که اگر اتفاقی افتاد بیمه تمامی هزینه‌ها را پرداخت کند. یادم هست قبل از انجام سکانس پرش در پایتخت 5 و برای این سکانس مرا بیمه مسئولیت کردند و بعد از رخ دادن حادثه کارشناس بیمه سر صحنه آمده و گفت چون خودش این کار را انجام داده پس مقصر است و بیمه مسئولیتی در قبال او ندارد.
به گزارش فارس، در زمان تصویربرداری سکانس بالن و طوفان در دریا در «پایتخت5» هم گفته شد که آن مقطع بدلکار خانم حضور داشته است اما با اصرار کارگردان نسرین نصرتی بازیگر نقش فهیمه از ارتفاع دو متری به داخل آب پرید و از ناحیه کمر دچار شکستگی شد.
** پیمان ابدی و اتفاقی که منجر به مرگ شد
اما پیمان ابدی که بدلکار بین المللی بود و تا به حال در چند فیلم و سریال خارجی از جمله هشدار برای کبرا ۱۱ بدلکاری کرده بود، بعد از چند سال دوری از وطن به ایران آمد سر ضبط یک تله فیلم دچار سانحه شد و درگذشت. ابدی روز چهارشنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۳۸۸ در حین اجرای یک صحنه اکشن، در تله‌فیلم چشم‌های نامحسوس به کارگردانی محسن موسویان جان خود را از دست داد.
** «معراجی‌ها» و مرگ ۵ بدلکار
حادثه زمانی رخ داد که در سر صحنه فیلم جدید «مسعود ده نمکی»، جواد شریفی راد قصد داشت با استفاده از بنزین، یک انفجار بزرگ ایجاد کند. این انفجار ایجاد شد و ترکش‌های اتومبیل منفجر شده به اتومبیل جواد شریفی که در نزدیکی محل انفجار پارک بود اصابت کرد. در اثر این حادثه جواد شریفی که در نزدیکی اتوموبیل خود بود، به همراه عباس رنجبر مدیر شهرک سینمایی دفاع مقدس جان خود را از دست دادند.
جواد شریفی راد (مدیر جلوه‌های ویژه)، رضا فرجی، علی اکبر رنجبر، دستیار جواد شریفی، یکی از کارگران شهرک سینمایی و بدلکار گروه تمام افرادی بوددند که در این انفجار جان به جان آفرین تسلیم کردند.
**مرگ «مهدی جعفری» و معمایی که هنوز رمزگشایی نشده است
در حال حاضر درگذشت مهدی جعفری باز هم موضوع امنیت کاری عوامل تولید آثار نمایشی را برجسته کرده است. موضوعی که «الهام غفوری» تهیه کننده سریال «خواب‌زده» درباره آن گفته است: کار ما در آن لوکیشنی که مهدی جعفری دچار سوختگی شد، تمام شده بود و همه عوامل به خانه‌های خود رفته بودند. آن لوکیشن باید برای فیلمبرداری بعدی آماده می‌شد. همه گروه بیرون آمده بودند و نمی‌دانم چطور شده که وحید جعفری دوباره به لوکیشن بازگشته است اما ما احتمال می‌دهیم در آن لوکیشن گاز پیچیده و او دچار سوختگی شده است.
وی در گفت‌وگویی دیگر نیز اظهار کرده است: ما برای کارشناسی حادثه رخ داده در خواست کارشناسی کرده‌ایم. چون کسی داخل آن لوکیشن نبود، واقعا باید ببینیم ماجرا چه بوده است؟ نمی‌دانیم واقعا چه اتفاقی افتاده است. لوکیشن ما فینال کار بود و کاملا برای فیلمبرداری آماده شده بود و همه باید آنجا را ترک می‌کردند. نمی‌دانم چه اتفاقی افتاده که ایشان دوباره به لوکیشن بازگشته و آن اتفاق افتاد.
یکی از نکاتی که باید در تولید و ساخت کارهای تلویزیونی، سینمایی و نمایش خانگی در نظر گرفته شود رعایت اصول ایمنی کار است که منجر به جراحت و حتی مرگ عوامل نشود. اما جالب است که چنین موضوع مهمی در کشور ما اصلا جدی گرفته نمی‌شود و خیلی راحت از آن عبور می‌کنند. حتی در مواردی مشابه دیده و شنیده شده که بسیاری از تهیه کننده و کارگردان‌ها به دلیل عدم حضور بدلکار در صحنه، افراد دیگری که چنین تخصصی نداشتند را به اجبار به کاری که باید بدلکار انجام دهد مجبور کردند. افرادی که معمولا از جمله افراد حاشیه‌ای یک اثر به حساب می‌آیند و بروز سانحه و یا حتی مرگ آنها سازندگان اصلی یک اثر را با مشکلات کمتری مواجه می‌کند.
این موضوع باعث شد تا یادمان نرود از این دست موارد پیش از این هم بارها سر صحنه روی داده است و هیچکس متولی رسیدگی به حادثه‌دیدگانی از این دست نیست.
** پلیس جوان و اتفاقی که برای یک خانم افتاد
سریال پلیس جوان یکی از پر بیننده‌ترین سریال‌های سال 80 بود. سیروس مقدم کارگردانی و رامین عباسی‌زاده تهیه کنندگی این سریال را به عهده داشتند و شهاب حسینی و مریلا زارعی بعد از این سریال به شهرت رسیدند. در یکی از سکانس‌های این سریال به دلیل عدم حضور بدلکار و یا عدم استفاده از بدلکار در صحنه، «آزاده قوام» که در آن زمان دستیار لباس بوده است، از بالای پل می‌پرد. قوام 5 سال خانه نشین شد.
** پایتخت2 و پایی که مصنوعی شد!
اواخر تولید سریال پایتخت2 به کارگردانی سیروس مقدم و تهیه کنندگی الهام غفوری که در فروردین 92 تولید شد، دو تن از تدارکات سریال را با وانت راهی جاده از قشم به تهران می‌کنند. جواد باقری و حسن کریمی دو تن از گروه تدارکات سریال پایتخت، تصادفی سنگین و سخت کرده و در اثر این تصادف یکی از آنها پای خود را از دست داد و با پای مصنوعی زندگی خود را می‌گذارند و دیگری جراحات بسیاری برداشت.
**تهیه‌کننده مقصر است یا کارگردان؟
حین تصویربرداری سریال «پایتخت5» در شمال کشور، امیرحسین خنجری نیز از ناحیه گونه و پیشانی آسیب دید. «خنجری» در گفت‌وگو با خبرنگار رادیو و تلویزیون خبرگزاری فارس با اشاره به این اتفاق گفت: جایی که برای پرش من انتخاب کرده بودند جای درست و از نظر ایمنی حرفه‌ای نبود. چند بار هم به عوامل و آقای مقدم گفتم اما گوش نکردند و در نهایت با اصرار کارگردان مجبور شدم که از فاصله بالایی بپرم. اما اگر همین پرش را در جای دیگری که زمین صاف و آسفالت بود انجام می‌دادم هیچ اتفاقی نمی‌افتاد.
خنجری ادامه داد: معمولا و بعد از تجربه سال‌ها کار کردن در سینما و تلویزیون دیگر این را می‌دانم که کجا برای پرش مناسب و کجا خطرناک است. جالب است بعد از اینکه من را به بیمارستان منتقل کردند، شنیده بودم گفته بودند ما به امیرحسین گفتیم یک متر بپرد و اوخودش اینقدر پریده است! که این حرف دروغی بود.الان که این حرف‌ها را می‌زنم فقط و فقط به خاطر داغی است که بعد از فوت مهدی جعفری دوست عزیزم روی دلم مانده است.
وی در ادامه نیز بیان داشت: متاسفانه در کارهای سینمایی و تلویزیونی در بخش بدلکاری هیچ ناظری وجود ندارد و اغلب کارگردان‌ها هم می‌خواهند با سرعت بالا کارشان را تصویربرداری کنند و به ایمنی بدلکار و یا حتی بازیگران توجهی نمی‌کنند.
خنجری با اشاره به اینکه تعدادی از بدلکارها هنوز بیمه نیستند، افزود: برخی از دوستان بدلکار من هنوز بیمه نیستند چون عضو خانه سینما نیستند و لازمه بیمه شدن عضویت در خانه سینما است. اما در تعدادی از کارها تهیه کننده بدلکار و عوامل را بیمه مسئولیت می‌کند که اگر اتفاقی افتاد بیمه تمامی هزینه‌ها را پرداخت کند. یادم هست قبل از انجام سکانس پرش در پایتخت 5 و برای این سکانس مرا بیمه مسئولیت کردند و بعد از رخ دادن حادثه کارشناس بیمه سر صحنه آمده و گفت چون خودش این کار را انجام داده پس مقصر است و بیمه مسئولیتی در قبال او ندارد.
به گزارش فارس، در زمان تصویربرداری سکانس بالن و طوفان در دریا در «پایتخت5» هم گفته شد که آن مقطع بدلکار خانم حضور داشته است اما با اصرار کارگردان نسرین نصرتی بازیگر نقش فهیمه از ارتفاع دو متری به داخل آب پرید و از ناحیه کمر دچار شکستگی شد.
** پیمان ابدی و اتفاقی که منجر به مرگ شد
اما پیمان ابدی که بدلکار بین المللی بود و تا به حال در چند فیلم و سریال خارجی از جمله هشدار برای کبرا ۱۱ بدلکاری کرده بود، بعد از چند سال دوری از وطن به ایران آمد سر ضبط یک تله فیلم دچار سانحه شد و درگذشت. ابدی روز چهارشنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۳۸۸ در حین اجرای یک صحنه اکشن، در تله‌فیلم چشم‌های نامحسوس به کارگردانی محسن موسویان جان خود را از دست داد.
** «معراجی‌ها» و مرگ ۵ بدلکار
حادثه زمانی رخ داد که در سر صحنه فیلم جدید «مسعود ده نمکی»، جواد شریفی راد قصد داشت با استفاده از بنزین، یک انفجار بزرگ ایجاد کند. این انفجار ایجاد شد و ترکش‌های اتومبیل منفجر شده به اتومبیل جواد شریفی که در نزدیکی محل انفجار پارک بود اصابت کرد. در اثر این حادثه جواد شریفی که در نزدیکی اتوموبیل خود بود، به همراه عباس رنجبر مدیر شهرک سینمایی دفاع مقدس جان خود را از دست دادند.
جواد شریفی راد (مدیر جلوه‌های ویژه)، رضا فرجی، علی اکبر رنجبر، دستیار جواد شریفی، یکی از کارگران شهرک سینمایی و بدلکار گروه تمام افرادی بوددند که در این انفجار جان به جان آفرین تسلیم کردند.
**مرگ «مهدی جعفری» و معمایی که هنوز رمزگشایی نشده است
در حال حاضر درگذشت مهدی جعفری باز هم موضوع امنیت کاری عوامل تولید آثار نمایشی را برجسته کرده است. موضوعی که «الهام غفوری» تهیه کننده سریال «خواب‌زده» درباره آن گفته است: کار ما در آن لوکیشنی که مهدی جعفری دچار سوختگی شد، تمام شده بود و همه عوامل به خانه‌های خود رفته بودند. آن لوکیشن باید برای فیلمبرداری بعدی آماده می‌شد. همه گروه بیرون آمده بودند و نمی‌دانم چطور شده که وحید جعفری دوباره به لوکیشن بازگشته است اما ما احتمال می‌دهیم در آن لوکیشن گاز پیچیده و او دچار سوختگی شده است.
وی در گفت‌وگویی دیگر نیز اظهار کرده است: ما برای کارشناسی حادثه رخ داده در خواست کارشناسی کرده‌ایم. چون کسی داخل آن لوکیشن نبود، واقعا باید ببینیم ماجرا چه بوده است؟ نمی‌دانیم واقعا چه اتفاقی افتاده است. لوکیشن ما فینال کار بود و کاملا برای فیلمبرداری آماده شده بود و همه باید آنجا را ترک می‌کردند. نمی‌دانم چه اتفاقی افتاده که ایشان دوباره به لوکیشن بازگشته و آن اتفاق افتاد.
یکی از نکاتی که باید در تولید و ساخت کارهای تلویزیونی، سینمایی و نمایش خانگی در نظر گرفته شود رعایت اصول ایمنی کار است که منجر به جراحت و حتی مرگ عوامل نشود. اما جالب است که چنین موضوع مهمی در کشور ما اصلا جدی گرفته نمی‌شود و خیلی راحت از آن عبور می‌کنند. حتی در مواردی مشابه دیده و شنیده شده که بسیاری از تهیه کننده و کارگردان‌ها به دلیل عدم حضور بدلکار در صحنه، افراد دیگری که چنین تخصصی نداشتند را به اجبار به کاری که باید بدلکار انجام دهد مجبور کردند. افرادی که معمولا از جمله افراد حاشیه‌ای یک اثر به حساب می‌آیند و بروز سانحه و یا حتی مرگ آنها سازندگان اصلی یک اثر را با مشکلات کمتری مواجه می‌کند.