لرستان| نگین زاگرس در معرض خطر
این دریاچه به سبب نداشتن راه ماشین‌رو تا حد زیادی از خرابی و آلودگی به دست انسان به دورمانده است که طی سال‌های گذشته همواره احداث جاده برای دسترسی به این جاذبه محل مناقشه مسئولان و فعالان محیط‌زیست بوده است.
جاده‌ای که به گفته مسئولان در سال ۷۴ برای تردد عشایر منطقه احداث‌شده، طی سال‌های اخیر بارها بهسازی و ترمیم‌شده و حالا مسیر تردد به سمت یگانه «گهر» آلپ ایران را تسهیل کرده است. مسئولان معتقدند بهسازی این جاده و ترددهای متعدد از آن منجر به فرسایش در بالادست دریاچه گهر شده است و ریزش سنگریزه و خاک به سمت پایین و دریاچه گهر منجر به پر شدن بستر آن شده است.
اما مصائب زیباترین دریاچه آب شیرین ایران به همین‌جا ختم نمی‌شود؛ حضور گردشگران بسیار در منطقه‌ای که پناهگاه حیات‌وحش بوده و ذخیره‌گاه ژنتیکی ارزشمندی برای زاگرس محسوب می‌شود، منجر به وقوع تخریب‌های متعدد در این منطقه شده است.
سالانه بیش از ۷۰ هزار گردشگر و طبیعت گرد در «گهر» حضور می‌یابند و این حجم از گردشگر قطعاً تخریب‌های متعددی را در منطقه به دنبال خواهند داشت که تولید زباله و رهاسازی مواد شوینده در اطراف دریاچه تنها موارد کوچکی از این تخریب‌ها است.
از سوی دیگر عدم تثبیت سنگریزه‌ها و خاک در بالادست دریاچه گهر منجر به حرکت آن‌ها به سمت پایین شده است، سنگریزه‌هایی که دریاچه بالایی منطقه را پرکرده و از این دریاچه که گفته می‌شود روزگاری به وسعت دریاچه اصلی گهر بوده، چیز جز یک باتلاق باقی نمانده است.
حالا معضل فرسایش‌های متعدد در بالادست دریاچه گهر، حیات دریاچه اصلی را نیز تهدید می‌کند تا ورود سنگریزه و خاک حاصل از فرسایش و سیلاب از بالادست و کنارهای دریاچه گهر منجر به پر شدن بستر دریاچه شود و مرگ تدریجی یگانه «گهر» آلپ ایران را رقم بزند.
جوسازی در فضای مجازی!
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست لرستان با اشاره به اینکه دریاچه گهر سالانه ده‌ها هزار گردشگر داخلی و خارجی را پذیرا است، اظهار داشت: طرح مدیریت منطقه حفاظت‌شده اشترانکوه و دریاچه گهر تصویب و به دستگاه‌های ذی‌ربط ابلاغ و اعتباراتی نیز در سطح ملی برای این منطقه در نظر گرفته‌شده است.
مهرداد فتحی بیرانوند بابیان اینکه اعتباراتی نیز در سطح استان برای مدیریت منطقه تصویب‌شده است، تصریح کرد: با توجه به مباحث و مسائل خاص منطقه دریاچه گهر، نیاز است همه دستگاه‌ها پای‌کار بیایند و ساماندهی دریاچه را از جوانب مختلف حفاظتی، زیربنایی، انتظامی و ... بر عهده بگیرند.
وی با اشاره به اینکه یکسری جوسازی‌ها در رابطه با دریاچه گهر در فضای مجازی صورت می‌گیرد، چند نفر محدود این جوسازی‌ها را می‌کنند، افزود: برخی مسائل را به‌عنوان بهانه‌ای قرار داده و تحریک افکار عمومی شهرهای اطراف دریاچه گهر را دنبال می‌کنند، مسئله جاده کشی در منطقه دریاچه گهر محلی از اعراب ندارد.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست لرستان بابیان اینکه مسیرهای مختلفی به دریاچه گهر راه دارد، ادامه داد: از سمت شهرستان دورود تا منطقه «چشمه خرم» یک مسیر ماشین‌رو آسفالته وجود دارد و ازآنجا تا دریاچه ۱۸ کیلومتر پیاده‌روی باید کرد.
فتحی بیرانوند خاطرنشان کرد: از سمت شهرستان الیگودرز، در منطقه «مورزرین» یک جاده عشایری مالرو در دهه ۷۰ ساخته‌شده است، این جاده برای خدمات‌رسانی به عشایر زده‌شده و ۲۱ کیلومتر طول دارد و خاکی و مالرو است.
وی با اشاره به اینکه صدها خانوار عشایری در آن منطقه زندگی می‌کنند و از این جاده مالرو استفاده می‌کنند، افزود: این جاده رسمی نیست و گاها برخی گردشگران از سمت الیگودرز و اصفهان از آن استفاده می‌کنند؛ این جاده به منطقه «تاپله» می‌خورد و از تاپله تا دریاچه گهر ۱۲ کیلومتر پیاده‌روی دارد.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست لرستان یادآور شد: برخی افراد موضوع این جاده را به‌گونه‌ای مطرح می‌کنند که در اذهان مترتب می‌شود که تا خود دریاچه آسفالت است.
فتحی بیرانوند بابیان اینکه چیزی که دریاچه گهر را تهدید می‌کند، مسئله فرسایش خاک و ورود خاک و سنگریزه از بالادست به دریاچه است، سیلاب‌هایی را هم در منطقه داریم، تصریح کرد: دریاچه بالایی منطقه ۱۰۰ سال پیش مثل همین دریاچه اصلی گهر پر آب و گسترده بوده است اما مسئله فرسایش خاک بالادست باعث شده تا این دریاچه الآن مثل باتلاق باشد.
وی با تأکید بر اینکه بحث تثبیت واریزه‌ها را از دو سال پیش شروع کرده‌ایم، ۲ میلیارد اعتبار نیز برای این اقدامات گرفتیم و امسال هم‌مقداری اعتبار دادند، افزود: این اقدامات تأثیرگذار بوده است اما کافی نیست؛ بحث تثبیت خاک در بالادست گهر که به‌شدت ریزشی است و کاشت گونه‌های محلی را باید جدی‌تر ادامه دهیم.
جاده‌ای که دسترسی به دریاچه گهر را آسان‌تر کرده است
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری لرستان نیز در سخنانی با اشاره به اینکه استاندار لرستان دو هفته پیش دستور دادند بحث ساماندهی و بهره‌برداری از دریاچه گهر در دستور کار قرار بگیرد و در همین راستا بازدیدی از منطقه دریاچه گهر داشتیم، اظهار داشت: ما از مسیر الیگودرز به سمت دریاچه رفتیم، یک دشت زیبا از لاله‌های واژگون در این مسیر وجود دارد که باید از منابع طبیعی به محیط‌زیست واگذار شود تا با پیگیری به‌عنوان اثر ملی طبیعی ثبت شود.
گودرز امیری بابیان اینکه یک جاده خاکی در منطقه بود که ۲۰ تا ۳۰ کیلومتر طول دارد، عبور هر ماشینی از این جاده امکان‌پذیر نیست و جاده سختی است، تصریح کرد: پس‌ازاین جاده، ۱۲ تا ۱۳ کیلومتر مسیر باید پیاده‌روی کرد که ۳ تا ۳.۵ ساعت زمان می‌برد؛ میزان پیاده‌روی به سمت دریاچه گهر از سمت شهرستان دورود بیشتر است و مسیر آن شیب‌دار است.
اگر تدبیر نکنیم دریاچه اصلی گهر نیز تبدیل به تالاب می‌شود
وی با تأکید بر اینکه دریاچه بالایی گهر به دلیل واریزه‌های کوهی پرشده و تبدیل به یک تالاب شده است، افزود: هشدار جدی است و اگر تدبیر نکنیم دریاچه اصلی نیز دچار این سرنوشت شود.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری لرستان با اشاره به اینکه مسائل آبخیزداری و احیای دریاچه بالایی که نقش ضربه‌گیر برای دریاچه اصلی است باید دنبال شود، توسعه پوشش گیاهی برای جلوگیری از فرسایش خاک نیز الزامی است، ادامه داد: به دریاچه و مجموعه توریستی آن نباید نگاه شهرستانی داشته باشیم، باید به دریاچه گهر به‌عنوان مجموعه ملی و بین‌المللی نگاه کنیم.
امیری بابیان اینکه در یک روز هزارتا ۲ هزار نفر به دریاچه آمده بودند اما همچنان این محیط زیبا و پاک سالم نگه‌داشته شده و این یعنی گردشگران ما فعلاً حرفه‌ای هستند و مسائل را رعایت می‌کنند، تصریح کرد: اگر افراد عادی را بخواهیم جذب کنیم یک مقدار سخت است، محل اسکان در کنار دریاچه مناسب نیست و باید یک محل مناسب کمپ در منطقه پیش‌بینی شود.
وی افزود: زیرساخت‌های برق، مخابرات، امنیتی و اجتماعی در منطقه باید فراهم شود، اگر بخواهیم افراد زیادی را به آنجا دعوت کنیم قطعاً نیاز به خدمات بیشتری است.