طرح مجلس برای حذف زبان انگلیسی از مدارس
57 نماینده مجلس طرح یک فوریتی "رفع انحصار از زبان انگلیسی در نظام آموزش همگانی کشور" را به هیأت رئیسه مجلس ارسال کردند.
به گزارش خبرنگار عصر ایران، بر اساس این طرح آموزش زبان انگلیسی از برنامه مدارس حذف و اختیاری اعلام شده و دانش‌آموزان برای یادگیری می‌توانند به آموزشگاه‌های آزاد مراجعه کنند.
در مقدمه توجیهی این طرح با استناد به «سخنان مقام معظم رهبری در اردیبهشت 1395 در خصوص آموزش زبان خارجی که فرمودند: "این اصرار بر ترویج زبان انگلیسی در کشور ما یک کار ناسالم است. ... آن‌وقت ما بیاییم زبان آن‌ها را خودمان با پول خودمان، با خرج خودمان، با مشکلات خودمان ترویج کنیم. این عقلائی است؟" و همچنـین بــا توجـه بــه عـدم ضــرورت تعلـیم زبـان خـارجی بــه دانش‌آموزانی که به هر دلیـل بـه تحصـیل دانشـگاهی نخواهنـد پرداخـت و تأثیرات نامطلوبی که اجبار به آموختن زبـان خـارجی می‌تواند در ضـعف تحصیلی این گروه از دانش‌آموزان داشته باشد، همچنین ازآنجاکه آموزش زبان در مدارس نسبت به آموزش در آموزشگاه‌های آزاد زبان کمتر موفقیت‌آمیز بوده و بهتر است که آموزش تمامی زبان‌های انگلیسی و غیر انگلیسی از محیط مدارس خارج‌شده و از طریق آموزشگاه‌های آزاد صورت گیرد.... . لذا باهدف تحول آموزش زبان خارجی در آموزش همگانی کشور و همچنین جهت رفع انحصار و ایجاد فرصت برای علاقه‌مندان به زبان‌های غیر انگلیسی طرح «رفع انحصار از زبان انگلیسی در نظام آموزش همگانی کشور» به مجلس شورای اسلامی تقدیم می‌شود.»
این طرح که در 6 ماده تهیه شده در ماده 1 می گوید: «از تاریخ تصویب این قانون آموزش زبان انگلیسی در نظام آموزش همگانی کشور جنبه اختیاری خواهد داشت و وزارت آموزش‌وپرورش به شرحی که در ادامه این قانون خواهد آمد مکلف است امکان آموزش سایر زبان‌های مهم بین‌المللی و منطقه‌ای را به‌صورت اختیاری فراهم آورد»
بر اساس ماده 3 «از تاریخ تصویب این قانون آموزش‌وپرورش مکلف خواهد بود آموزش زبان‌های موضوع این قانون و زبـان انگلیسـی را صـرفاً از طریـق آموزشگاه‌های آزاد تحـت نظـارت آن وزارت و حـداکثر معـادل سه سال تحصیلی منحصراً برای دانش‌آموزان مقطع دبیرستان ارائه کند»
بنا بهتبصره این ماده «هزینه آموزش نیز برعهده دانش‌آموزان خواهد بود».
در ماده 4 این طرح آمده است: «از تاریخ تصویب این قانون استخدام به‌عنوان معلـم بـرای آموزش زبان انگلیسی یـا زبان‌های موضـوع مـاده (2 ) ایـن قـانون از سـوی وزارت آموزش‌وپرورش ممنوع می‌باشد. »
همچنین بر اساس این طرح ساعات کار معلمان موضوع این مـاده در آموزشگاه هاي آزاد به عنوان ساعات موظفی مورد قبول آموزش و پرورش قرار خواهد گرفت.
متن کامل این طرح به شرح زیر است:
ریاست محترم مجلس شورای اسلامی احتراماً طرح ذیل که به امضای 57 نفر از نماینـدگان رسـیده اسـت، جهت طی مراحل قانونی تقدیم می‌شود.
مقدمه (دلایل توجیهی):
مقام معظم رهبری در اردیبهشت 1395 در خصوص آموزش زبان خارجی فرمودند: «این اصرار بر ترویج زبان انگلیسی در کشور ما یک کار ناسالم است. بله زبان خارجی را باید بلد بود اما زبان خارجی که فقط انگلیسی نیست. زبان علم که فقط انگلیسی نیست... [مثلاً] امروزه کسانی که به زبان اسپانیولی حرف می‌زنند کمتر از کسانی نیستند که به زبان انگلیسی حرف می‌زنند... چرا زبان فرانسه یا زبان آلمانی تعلیم داده نمی‌شود؟ زبان‌های کشورهای پیشرفته شرقی هم‌زبان بیگانه است، این‌ها هم‌زبان علم است... ما حالا از پاپ کاتولیک‌تر شده‌ایم... علاوه بر اینکه این زبان را کرده‌ایم زبان خارجی انحصاری مدارسمان مدام داریم می‌آوریمش [در مقاطع] پایین در دبستان‌ها و در مهدکودک‌ها! چرا؟ ما که می‌خواهیم زبان فارسی را ترویج کنیم، باید یک عالَم خرج کنیم و زحمت بکشیم... آن‌وقت ما بیاییم زبان آن‌ها را خودمان با پول خودمان، با خرج خودمان، با مشکلات خودمان ترویج کنیم. این عقلائی است؟... حرف این است که بدانیم چه‌کار داریم می‌کنیم، بدانیم طرف می‌خواهد چگونه نسلی در این کشور پرورش بیابد و با چه خصوصیاتی». همچنـین بــا توجـه بــه عـدم ضــرورت تعلـیم زبـان خـارجی بــه دانش‌آموزانی که به هر دلیـل بـه تحصـیل دانشـگاهی نخواهنـد پرداخـت و ۳ تأثیرات نامطلوبی که اجبار به آموختن زبـان خـارجی می‌تواند در ضـعف تحصیلی این گروه از دانش‌آموزان داشته باشد، علی‌الخصوص دانش‌آموزانی که باهدف مهارت‌آموزی و ورود سـریع بـه بـازار کـار مسـیر تحصـیل در شاخه‌های کار و دانش و یا فنی و حرفه‌ای را انتخـاب می‌کنند و به نظر می‌رسد نیاز ضروری به آموختن زبان خارجی نداشته باشند. همچنین ازآنجاکه آموزش زبان در مدارس نسبت به آموزش در آموزشگاه‌های آزاد زبان کمتر موفقیت‌آمیز بوده و بهتر است که آموزش تمامی زبان‌های انگلیسی و غیر انگلیسی از محیط مدارس خارج‌شده و از طریق آموزشگاه‌های آزاد صورت گیرد. با عنایت به چشم‌انداز چندقطبی جهان آینده و شکست طرح‌های جهانی‌سازی و اهمیت روزافزون منطقه‌گرایی و لزوم تکثر ارتباطات فرهنگی با قطب‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جهان آینده ضروری است نظام آموزش همگانی کشور زمینه آموختن زبان‌های مهم بین‌المللی را فراهم آورد. همچنین ضروری است که آموزش زبان‌های خارجی در ارتباط با دانشگاه‌های خارجی و از طریق ایجاد رشته‌های تخصصی مشترک، برای زبان‌آموزان امکان بهره‌مندی از زبان‌های غیر انگلیسی در کسب دانش دانشگاهی را نیز فراهم آورد. لذا باهدف تحول آموزش زبان خارجی در آموزش همگانی کشور و همچنین جهت رفع انحصار و ایجاد فرصت برای علاقه‌مندان به زبان‌های غیر انگلیسی طرح «رفع انحصار از زبان انگلیسی در نظام آموزش همگانی کشور» به مجلس شورای اسلامی تقدیم می‌شود:
عنوان طرح: رفع انحصار از زبان انگلیسی در نظام آموزش همگانی کشور
ماده 1 -از تاریخ تصویب این قانون آموزش زبان انگلیسی در نظام آموزش همگانی کشور جنبه اختیاری خواهد داشت و وزارت آموزش‌وپرورش به شرحی که در ادامه این قانون خواهد آمد مکلف است امکان آموزش سایر زبان‌های مهم بین‌المللی و منطقه‌ای را به‌صورت اختیاری فراهم آورد. تبصره- دانش‌آموزانی که گرایش نظری را برای تحصیل انتخاب کرده یا می‌کنند لازم است حداقل مهارت مکفی دریکی از زبان‌های خارجی مـورد تأیید را کسب کنند
. ماده 2 -هرکدام از دانشگاه‌های کشـور بـا همـاهنگی دستگاه‌های ذی‌ربط می‌توانند در اجرای این قانون نسبت به عقد تفاهم‌نامه با دانشگاه‌ها، مؤسسات آموزش عالی، انجمن‌های علمـی و فرهنگـی، نهادهـای دولتـی و مدنی یا کنسرسیومی از آن‌ها در کشورهایی که آموزش زبـان آن کشـورها بـه لحاظ گستره بین‌المللی و منطقه‌ای، مـراودات فرهنگـی و تجـاری دارای اولویت می‌باشد، اقدام کنند. ۵
تبصره 1 -میزان ارائه خدمات آموزش همگانی در خصوص هر زبـان متناسب با مشارکتی خواهد بود که کشور یا کشورهای طرف تفاهم در یـک برنامه حداقل پانزده‌ساله از طریق همکاری‌های علمی و فنی، اعزام مدرس و ارائـه بورسـیه بـرای تربیـت مـدرس و معلـم در پردیس‌های بین‌الملل دانشگاه‌های کشور و بخشی از هزینه برقراری دوره‌های آموزشی در منـاطق محروم و کمک‌هزینه دانش‌آموزان فاقد توان مالی تقبل خواهند کرد
. تبصره 2 -دانشگاه‌های مجری این قانون مکلف هستند در پـنج سـال ابتدای اجرای هر تفاهم‌نامه حداقل شصت درصد (60 (% از بورسیه دوره‌های آموزش زبان تعهد شده از سوی طرف خارجی را به معلمان موضـوع تبصـره (2 (ماده (5 (این قانون اختصاص دهند
. تبصره 3 -دانشگاه‌های مجـری ایـن قـانون مکلف‌اند در هـر یـک از تفاهم‌نامه‌های موضوع این ماده علاوه بر آموزش زبان، حـداقل در دو رشـته که مقاطع تکمیلی آن نیز در همان دانشـگاه برقـرار و یـا در شـرف تأسـیس است، ایجاد دوره‌های آموزشی مشترک را مورد تعهد قرار دهند
. ماده 3 -از تاریخ تصویب این قانون آموزش‌وپرورش مکلف خواهد بود آموزش زبان‌های موضوع این قانون و زبـان انگلیسـی را صـرفاً از طریـق آموزشگاه‌های آزاد تحـت نظـارت آن وزارت و حـداکثر معـادل سه سال تحصیلی منحصراً برای دانش‌آموزان مقطع دبیرستان ارائه کند
. تبصره 1 -آموزشگاه‌های آزاد در مورد روش‌های آموزش، امتحانـات و نمرات و طول مدت سال تحصیلی و امثالهم استقلال عمل خواهند داشت و آموزش‌وپرورش ضمن اعمال نظارت حاکمیتی فقط مجاز به برگزاری یک آزمون نهائی در سـال آخـر دوره دبیرسـتان خواهـد بـود. همچنـین وزارت آموزش‌وپرورش مکلف اسـت جهـت تسـهیل در بهره‌مندی حـداکثری دانش‌آموزان از خدمات آموزشگاه‌های آزاد نسبت به تعیـین سـطوح قیمتـی ارائه خدمات آموزشی در این آموزشگاه‌ها نظارت و اعمال مقررات کند.
تبصره 2 -دانش‌آموزانی که خواهان تحصیل در گرایش نظری بـوده و قـادر بـه تـأمین حـداقل هزینـه آموزشگاه‌های آزاد نباشـند می‌توانند از بورسیه‌های مذکور در تبصره (1 (ماده (2 (این قانون بهره‌مند شوند.
تبصره 3 -وزارت آموزش‌وپرورش به‌طور موقـت و بـرای مـدت حداکثر پنج سال مجاز خواهد بود در مورد شهرستان‌هایی کـه معلـم زبـان غیر انگلیسی با تحصیلات دانشگاهی حضور ندارد بـا کمـک وزارت علـوم، تحقیقات و فناوری و سازمان خارجی طرف تفاهم از طریق برگزاری آزمون نسبت به شناسایی متقاضیانی که تسلط و دانش کافی دارند اقدام و منتخبـان را صرفاً برای آموزش سطوح مقدماتی به آموزشگاه‌های آزاد معرفـی کنـد. تکمیل آموزش دانش‌آموزان در ایـن شهرستان‌ها می‌تواند به‌صورت دوره‌های فشرده (حداقل معادل یک سال تحصـیلی) و بـا اسـتفاده از معلـم مدعو از مرکز استان و یا کشور طرف تفاهم صورت گیرد.
تبصره 4 -در مناطق دورافتاده و محـروم کـه به‌هیچ‌عنوان امکـان برقراری آموزشگاه‌های آزاد و ارائه آمـوزش در همـه زبان‌های مـورد تأییـد فراهم نیست، آموزش‌وپرورش می‌تواند با همکـاری یکـی از دانشگاه‌های مجری طرح و با توجه به تقاضای غالب دانش‌آموزان و گویش و زبان رایـج مردم بومی منطقه نسبت به فراهم آوردن امکان آموزش فشرده (حداقل یـک و نیم سال تحصیلی) یک یا دو زبان فقط برای دانش‌آموزان شاخه نظـری بـا جلب حمایت مالی مذکور در تبصره (1 (ماده (2 (این قانون و منابع حاصـل از برون‌سپاری آموزش زبان، اقدام کند.
ماده 4 -از تاریخ تصویب این قانون استخدام به‌عنوان معلـم بـرای آموزش زبان انگلیسی یـا زبان‌های موضـوع مـاده (2 (ایـن قـانون از سـوی وزارت آموزش‌وپرورش ممنوع می‌باشد.
ماده 5 -وزارت آموزش‌وپرورش مکلف است در خصوص معلمـان زبان انگلیسی که دارای مدرک دانشگاهی مرتبط بوده و بـا آن وزارت رابطـه ۷ استخدامی دارند موارد زیر را بنا بر تقاضای شخصی ایشان مورد عمـل قـرار دهد
: 1 -ساعات کار معلمان موضوع این مـاده در آموزشگاه‌های آزاد به‌عنوان ساعات موظفی موردقبول آموزش‌وپرورش قرار خواهد گرفت
. 2 -معلمانی که بیشتر از بیست سال از دوره خدمت ایشان باقی‌مانده است می‌توانند با اولویت‌هایی ازجمله ارائه مدارک مبنی بر تسلط بـر زبـانی غیـر از انگلیسـی، سـابقه تحصـیل در گـرایش آمـوزش زبـان (Teaching، (تقاضای ادامه تحصیل در زبان مادری، متقاضی استفاده از بورسیه‌های مذکور در تبصره ماده (2 (این قانون شـده و در طـول تحصـیل بـه مـدت حـداکثر چهار سال از امتیازات مأموریت تحصیلی استفاده کنند ایـن گـروه از معلمـان پس از اتمام دوره تحصیل در قالب جزء (1 (همین ماده مشغول بـه تـدریس زبان جدید خواهند شد
. 3 -معلمانی که تقاضـای اسـتفاده از بورسـیه را ندارنـد، در صـورت برخورداری از اولویت‌های مذکور در جزء (2 (همین ماده و چنانچه حـداقل شانزده سال از دوره خدمت ایشان باقی‌مانده باشد می‌توانند بـا اسـتفاده از امتیازات مأموریت تحصیلی حداکثر به مـدت چهـار سـال نسـبت بـه اخذ مدرک دانشگاهی دریکی از زبان‌های مورد تأیید وزارت اقدام کرده و پس از اتمام دوره تحصیل در قالب جزء (1 (همین ماده مشغول به تدریس در زبـان جدید شوند
. 4 -معلمان زبان انگلیسی باسابقه بیش از ده سال در شرایط برابـر بـا سایر معلمان جهت تصدی پست مـدیریت و معاونـت مـدارس و پست‌های اداری و مدیریتی ادارات آموزش‌وپرورش در اولویت خواهند بود.
تبصره 1 -اقدام معلمان زبان‌های خارجی در تأسیس و اداره مؤسسـات آموزشی و آموزشگاه‌هایی که در اجرای این قانون تشـکیل خواهنـد شـد از قانون منع اشتغال کارکنان دولت مستثنا خواهد بود. ۸
تبصره 2 -باهدف افزایش کیفیت و رقابت دریافت وجوهی با عنـوان حقوق یا دستمزد یا پـاداش از آموزشـگاه خصوصـی یـا سـازمان خـارجی بورسیه کننده علاوه بر حقوق دریافتی از آموزش‌وپرورش بـرای معلمـان موضوع این ماده بلامانع خواهد بود.
مــاده 6 -تمامی دستگاه‌های برگزارکننـده آزمونه‌ای علمی و استخدامی ازجمله سـازمان سـنجش کشـور و سـازمان اداری و اسـتخدامی کشور مکلف‌اند امکان سنجش دانـش و مهـارت متقاضـیان را بـه هـر یـک از زبان‌های مورد تأیید آموزش‌وپرورش در شـرایط و امتیـاز برابـر بـا زبـان انگلیسی و برای همه رشته‌ها و تخصص‌ها فراهم آورند.
تبصره- دوره‌های آموزشی مشترک که در اجرای تبصره (3 (مـاده (2 (این قانون تشکیل می‌شوند از شمول این ماده مستثنا خواهند بود.