جنگ اوکراین و درس‌هایی برای چین
جدای از اروپا، در 5000 مایل دورتر در جزیره تایوان، جنگ اوکراین تأثیر خود را داشته است. بسیاری از تایوانی‌ها نگران این هستند که دومین سرزمینی باشند که موردتهاجم یک کشور قدرتمند قرار گیرند. البته این ترس هم چندان بی‌دلیل نیست. اوکراین و تایوان از بسیاری جهات باهم متفاوت هستند، اما هر دو دموکراسی‌های جوانی هستند که در جوار یک همسایه قدرتمند غیر دموکراتیک زندگی می‌کنند. هر دو کشور مشکلات استراتژیک بسیار مشابهی دارند.
همان‌طور که پرزیدنت پوتین بازگرداندن «وحدت تاریخی» بین اوکراین و روسیه را مأموریت معنوی خویش توصیف می‌کند، شی جین‌پینگ رئیس‌جمهور چین هم معتقد است که اتحاد مجدد با استان جداشده یعنی تایوان، به تثبیت جایگاه او در چین کمک می‌کند. «شی» در مورد تایوان همان‌طوری حرف می‌زند که پوتین در مورد اوکراین. شی استدلال می‌کند چین و تایوان اعضای یک خانواده هستند. همان‌طور که پوتین حاکمیت اوکراین را زیر برده است شی هم حاکمیت تایوان را انکار می‌کند.
باوجود همه این شباهت‌ها اشتباه است تصور کنیم که چون پوتین به اوکراین حمله کرده اینک در همین بازه زمانی چین هم به تایوان حمله خواهد کرد. چین در مورد تایوان تصمیماتی دارد که مسکو نمی‌تواند بر این تصمیمات اثر بگذارد. چین به‌خوبی می‌داند که اگر الآن به تایوان حمله کند از دید غرب، محوری متشکل از چین و روسیه شکل‌گرفته و درنتیجه احتمال مداخله مستقیم ایالات‌متحده و متحدانش بسیار بالا می‌رود. بااین‌وجود شی به‌دقت وقایع اوکراین را زیر نظر دارد و در حال عبرت و درس گرفتن است تا اگر به تایوان حمله کرد از این درس‌ها استفاده کنند. رهبران چین اشتباه‌های روسیه را با دقت رصد می‌کنند تا اگر به تایوان حمله کردند خود دچار این اشتباه‌ها نشوند؛ بنابراین به تایوان و آمریکا توصیه می‌شود به مرحله‌به‌مرحله جنگ اوکراین از دید یک مقام چینی نگاه کنند شاید با این کار بتوانند الگوی رهبران چین در جنگ احتمالی علیه تایوان را کشف کنند.
حمله روسیه به اوکراین این ادعای چینی‌ها که جهان خطرناک شده است را تائید می‌کند. شی بعد از حمله روسیه به اوکراین در تماس خود با بایدن گفت «روند صلح و توسعه در جهان با چالش جدی روبرو است و جهان دیگر نه باثبات است و نه آرام». سخنان شی نشان می‌دهد که چین به افزایش هزینه‌های دفاعی خود و همچنین توسعه ارتش خود ادامه می‌دهد.
اینک آمریکا و بسیاری از کشورهای متحد واشنگتن روسیه را تحریم کرده‌اند؛ اما هیچ تأثیری بر تصمیم روسیه نداشته است. برخی از شرکای آمریکا مانند هند حاضر به محکوم کردن حمله روسیه به اوکراین نشده‌اند. حتی زمانی که خبر از جنایات جنگی روسیه در اوکراین در جهان پخش شد. چین احتمالا تصور می‌کند که حمایت جهان از تایوان بسیار کمتر از اوکراین است چراکه تایوان با بسیاری از کشورهای جهان روابطی ندارد. ثانیا روسیه از روابط اقتصادی خود با برخی کشورهای محدود استفاده کرده تا آن‌ها را از مهلکه دورنگه دارد؛ اما چین اقتصاد بسیار بزرگ‌تری دارد و با این روش تعداد بیشتری از کشورها را می‌تواند وادار به سکوت و بی‌طرفی کند.
چین همچنین تحریم‌های اعمال‌شده علیه روسیه را مطالعه و اقداماتی برای کاهش آسیب‌پذیری خود اتخاذ خواهد کرد. چین در نخستین اقدام به ارتقای صادرات و کاهش وابستگی خود به خارج خواهد پرداخت تا به این طریق کشورها وابستگی اقتصادی زیادی به پکن پیدا کنند. به‌این‌ترتیب چین دو هدف می‌رسد. اول اینکه کشورها را به خود وابسته می‌کند به شکلی که در صورت تحریم بیش از آنکه چین صدمه ببیند خود تحریم کننده‌ها دچار مشکل می‌شوند و همچنین چین برای کاهش نیاز خود به سایر کشورها سعی می‌کند در زمینه فناوری‌های مهم و حیاتی، خود تبدیل به تولیدکننده شود و همچنین وابستگی خود به سیستم مالی آمریکا را کاهش دهد.
مهم‌ترین درسی که چین از جنگ اوکراین گرفت این است که آمریکا از رویارویی مستقیم باقدرتی که انرژی هسته‌ای دارد اجتناب می‌کند. چین با مشاهده جنگ اوکراین به این نتیجه رسیده است که اگر در آغاز حمله به تایوان یک آزمایش هسته‌ای انجام دهد یا تهدید به استفاده از سلاح‌های هسته‌ای کند احتمالا از مداخله آمریکا به نفع تایوان جلوگیری خواهد کرد. توانایی ولادیمیر زلنسکی در جلب افکار جهان و بسیج کردن مردم اوکراین این درس را برای چین داشت که قبل از هر چیز باید رهبر سیاسی و نظامی تایوان را حذف کند به‌این‌ترتیب روحیه و همچنین فرماندهی جنگ در جبهه تایوان در هم کوبیده می‌شود.
منبع:foreign affairs