یزد| کار کشاورز، سود دلال
معمولاً با شروع سال نو در سال‌های اخیر خیلی زود پای محصولات نوبرانه به بازار باز می‌شود و یکی از این محصولات که معمولاً ورود آن به بازار میوه از اواخر اردیبهشت در یزد کلید می‌خورد، زردآلوی زودرس و اعلای شهرستان ابرکوه در این استان است که علاوه بر تأمین بازار استان، بخش قابل‌توجهی از آن راهی میدان‌های میوه و تره‌بار و بازارهای دیگر استان‌های کشور مانند تهران، اصفهان شیراز می‌شود.
بااین‌حال این محصول نیز همانند بسیاری از دیگر محصولات کشاورزی در چنگال سودجویان و دلالان بازار گرفتار است و به‌رغم اهمیت خودکفایی کشور در بخش کشاورزی، هنوز مورد بی‌توجهی مسئولان امر قرار دارد به‌طوری‌که سود تلاش سال کشاورز زحمت‌کش به جیب عده‌ای محدود واسطه و دلال میوه می‌رود.
قیمت دو برابری کالای تولیدشده
رئیس جهاد کشاورزی ابرکوه دراین‌باره معتقد است که محصولی که کشاورزان ابرکوهی می‌فروشد، پس از گذشت چند مرحله با قیمت دقیقاً دو برابری به دست مشتری می‌رسد.
مهدی غیب اللهی بدون ارائه هیچ توضیح بیشتری دراین‌باره، می‌گوید: شهرستان ابرکوه دارای 1200 هکتار سطح زیر کشت محصول زردآلو است که از هر هکتار 18 تن محصول از انواع مختلف برداشت می‌شود.
وی پیش‌بینی برداشت امسال زردآلوی شهرستان را قریب 21 هزار و 600 تن اعلام و اضافه می‌کند: تخم‌گردی، فلکه‌ای، کتابی و مَمَک ارقام مختلف زردآلو ابرکوه هستند که بخش عمده آن در فراغه و مابقی در تیجرد (علوی، مریم‌آباد، هروک، احمدآباد) و بخش بهمن (روستای بداف) کشت می‌شود.
غیب‌اللهی می‌گوید: برداشت زردآلو در ابرکوه از نیمه اردیبهشت‌ماه آغاز می‌شود ولی برداشت این محصول بسته به زودرس یا دیرس بودن ارقام آن تا اواخر خرداد ادامه خواهد داشت.
سود اندک درازای کار زیاد
حسن افضلی یکی از کشاورزان ابرکوهی که در کاشت و برداشت محصول زردآلو تجربه‌ای چندین ساله دارد، در اینباره اظهار می‌کند: درحالی‌که کشاورزان این منطقه زردآلوی نوع زودرس و تخم گردی را پس از برداشت به‌طور متوسط هر کیلو 9 هزار تومان و دیررس را هر کیلو 5 هزار تومان می‌فروشند، دلالان همین محصولات را در میدان‌ها میوه و تره‌بار دیگر شهرها باقیمت‌های حدود 15 و 10 هزار تومان به فروش می‌رساند.
وی خاطرنشان می‌کند: این در حالی است که همواره کشاورزان در طول پروسه تولید، برداشت و بارگیری این محصول، متحمل هزینه‌های بسیاری می‌شوند ولی درنهایت کمترین سود را درازای دسترنج خود کسب می‌کنند.
افضلی یادآور می‌شود: کشاورزان ابرکوهی سالانه درازای کوددهی و سم‌پاشی، آبیاری و مراقبت از درختان تا حصول ثمره و میوه و دستمزد کارگر برای هر هکتار از باغات خود حدود 12 میلیون تومان هزینه می‌کنند و این در حالی است که هزینه‌های فصل برداشت چیزی به‌مراتب فراتر از این مقدار است.
این کشاورز بابیان این‌که به‌طور میانگین برای برداشت هر هکتار محصول زردآلو به 15 نفر کارگر نیاز است، بیان می‌کند: هر کارگر می‌تواند روزانه 250 کیلو محصول را چیده و در سبدها که هرکدام گنجایش حدود 7 تا 8 کیلو زردآلو رادارند، بارگیری کند که تمام این مراحل و امکانات موردنیاز مستلزم صرف هزینه از سوی خود کشاورزان است.
هزینه‌ها چقدر است؟
بااین‌حال بنا به ارائه آمار و اطلاعات کشاورزان منطقه با یک حساب سرانگشتی دخل‌وخرج کشاورزان و دلالان این محصول در ابرکوه قابل‌محاسبه است. در ابتدا هزینه‌های تحمیلی بر کشاورزان، تنها در بخش برداشت هر هکتار که حدوداً 18 تُن محصول دارد را محاسبه کردیم که شامل تعداد 2400 سبد موردنیاز برای بسته‌بندی محصول به قیمت سه میلیون و 600 تومان، 10 کیلو کاغذ گراف برای 2400 صندوق معادل 90 هزار تومان، دستمزد و غذای 15 کارگر برای 5 روز زمان موردنیاز برداشت این میزان محصول به ترتیب به مبلغ 3 میلیون و 750 هزار و یک‌میلیون و 500 هزار تومان بود و درمجموع رقمی معادل هشت میلیون و 940 هزار تومان برآورد شد. اگر این رقم را به 12 میلیون تومان هزینه سالانه نگهداری از هر هکتار باغات زردآلو بنا به گفته کشاورزان منطقه اضافه کنیم، درواقع هزینه تحمیلی بر باغداران زردآلوی ابرکوه از تولید تا برداشت حدود 20 میلیون تومان به ازای هر هکتار خواهد شد. حال به سراغ هزینه‌های خرید و حمل محصول به میدان‌ها میوه و تره‌بار شهرهایی همچون شیراز، اصفهان و تهران که توسط دلالان انجام می‌شود، می‌رویم. کرایه هر دستگاه نیسان که ظرفیت حمل دو تُن بار را دارد به شهرهای فوق به ترتیب 300، 300 و 700 هزار تومان است لذا با این اوصاف کرایه حمل 18 تُن محصول به دورترین منطقه که تهران است برای دلال مبلغی حدود 6 میلیون و 300 هزار تومان هزینه خواهد داشت. البته دلال باید 10 درصد از فروش محصول خود را به غرفه دار پرداخت کند. با محاسبه قیمت‌های فروش زردآلو و هزینه‌های صورت گرفته توسط کشاورز و دلال، این‌چنین به نظر می‌رسد که سود حاصل از تلاش یک‌ساله کشاورز درازای فروش 18 تن زردآلوی زودرس حدود 141 میلیون تومان و سود دلال حدود 83 میلیون است. این ارقام در نوع زردآلوی دیررس هم برای کشاورز برابر با 78 و برای دلال 65 میلیون تومان خواهد بود لذا چنین به نظر می‌رسد که یک هفته کار این دلالان دلال به‌صورت تقریبی با تلاش و کار یک سال باغدار و کشاورز ابرکوهی برابری می‌کند.