دورخیز چای برای افزایش ۶۰ درصدی
مدیر اجرایی سندیکای کارخانه‌های چای شمال از کاهش برداشت برگ سبز چای به‌دلیل تداوم سرما در استان‌های شمالی خبر داده است. به‌گفته او، این امر فعالیت کارخانه‌های فرآوری چای را نیز در این استان‌ها محدود کرده است. صادق حسنی می‌گوید: از میان ۱۷۰ کارخانه فرآوری چای در شمال کشور فقط ۱۰ کارخانه در حال فعالیت هستند و بقیه به‌دلیل رشد ناکافی برگ سبز چای و میزان کم برداشت این محصول هنوز کار خود را آغاز نکرده‌اند.
به گزارش همشهری، حبیب جهانساز، رئیس سازمان چای نیز اخیرا از انعقاد قرارداد این سازمان با ۳۰ کارخانه فرآوری چای خبر داده و اعلام کرده است؛ با توجه به سردی هوا و تأخیر در برداشت برگ سبز چای بقیه کارخانه‌ها به‌تدریج وارد فرایند خرید می‌شوند. با این حال، کم‌بودن میزان برداشت محصول چای شمال تا امروز را نمی‌توان به‌حساب افت میزان تولید گذاشت، زیرا گرم‌تر شدن هوا رشد مناسب‌تر برگ‌ها و افزایش میزان برداشت را نیز به‌دنبال خواهد داشت.
چای؛ از تولید تا تقاضا
سال گذشته خشکسالی و کمبود بارش میزان برداشت بسیاری از محصولات زراعی و باغی را - که شاخص‌ترین آن‌ها برنج و زیتون بودند - کاهش داد، اما چای از این آسیب مصون ماند و به‌گفته رئیس اتحادیه تولیدکنندگان، بازرگانان و صنایع بسته‌بندی چای، میزان برداشت این محصول حتی نسبت به سال ۹۹ افزایشی هم بود. حمیدرضا موثقی، دی‌ماه سال گذشته در گفتگو با همشهری میزان تولید چای کشور در سال زراعی ۱۴۰۰ را ۳۰هزار تن اعلام کرد که در مقایسه با سال پیش از آن یک‌هزار تن افزایش داشت. این میزان چای خشک از ۱۳۱ هزار تن برگ سبز برداشتی در این سال استحصال شده بود که با توجه به پیش‌بینی‌های صورت‌گرفته در زمینه افزایش میزان برداشت برگ سبز چای به ۱۴۰ هزار تن در امسال، به‌نظر می‌رسد تولید چای خشک نیز تا ۳۲ هزار تن افزایش یابد. با این حال، این میزان تولید درصورت تحقق نیز کمتر از یک‌سوم نیاز بازار را تامین می‌کند. نیاز سالانه بازار چای به‌گفته رئیس سازمان چای، ۷۵ تا ۸۰هزار تن است، اما کارشناسان مستقل میزان تقاضا را تا ۱۰۰ هزار تن بازار نیز برآورد می‌کنند.
به‌طور معمول ۳۰هزار تن از این میزان داخل کشور تولید می‌شود و برای تامین مابقی نیاز لازم است واردات صورت گیرد. سال گذشته ۷۵ هزار تن چای با میانگین قیمت ۵ دلار در هر کیلو برای پر‌کردن شکاف تولید تا تقاضا در بازار چای وارد شد.
افزایش ۱۵۰ درصدی قیمت چای در سال گذشته
بازار چای در ۲ سال گذشته رشد چشمگیری را در قیمت این محصول شاهد بود. گزارش‌های مرکز آمار از افزایش ۲۱ هزار تومانی قیمت هر بسته نیم‌کیلویی چای خارجی از فروردین تا اسفند سال گذشته حکایت دارد. براساس این گزارش، قیمت هر بسته چای خارجی (نیم‌کیلویی) از ۹۹ هزار تومان در فروردین به ۱۲۰ هزار تومان در اسفندماه رسیده است. این گزارش همچنین نشان می‌دهد قیمت چای خارجی نه‌تن‌ها در اسفندماه ۱۴۰۰ در مقایسه با زمان مشابه سال قبل تورم ۲۴.۳ درصدی داشته بلکه حتی نسبت به ماه قبل یعنی بهمن‌ماه هم ۲ درصد رشد داشته است. با این حال، رصد قیمت‌ها در بازار قیمت‌هایی بالاتر از نرخ‌های اعلامی مرکز آمار را نشان می‌دهد. مشاهدات میدانی خبرنگاران همشهری هم نشان می‌دهد قیمت بسته‌های نیم‌کیلویی انواع چای وارداتی در آذرماه سال گذشته ۲۰ درصد افزایش یافت و در برند‌های معروف از ۱۲۵ هزار تومان به ۱۵۰ هزار تومان رسید. قیمت ۳۰۰ هزار تومانی هر کیلو چای خارجی در نهمین ماه از سال گذشته در حالی بود که این قیمت در مقایسه با نرخ‌های مدت مشابه سال قبل از آن رشد ۱۵۰ درصدی را نشان می‌داد.
قیمت انواع چای ایرانی نیز در سال گذشته همگام با ارقام وارداتی افزایش یافت و تا کیلویی ۱۵۰ هزار تومان بالا رفت. این قیمت تا امروز ثابت مانده و هم‌اکنون هر کیلو چای خارجی در بازار مصرف ۳۰۰ هزار تومان و قیمت هر کیلو چای ایرانی ۱۴۰ تا ۱۵۰ هزار تومان به فروش می‌رسد؛ قیمتی که گفته می‌شود با توجه به رشد هزینه‌های تولید، امسال تا ۶۰ درصد رشد خواهد داشت. روند افزایشی قیمت چای در شرایطی است که گفته می‌شود رشد قیمت این کالا تقاضا برای مصرف آن را تا حدودی کاهش داده و مصرف‌کنندگان در خرید چای صرفه‌جویی می‌کنند.
احتمال افزایش ۱۰ تا ۶۰درصدی قیمت چای
مدیر اجرایی سندیکای کارخانه‌های چای شمال در گفتگو با خبرگزاری‌ها از احتمال افزایش ۱۰ تا ۶۰ درصدی قیمت چای خشک برای امسال خبر داده است. حسنی افزایش هزینه‌های تولید و تأثیر آن بر قیمت تمام‌شده محصول را در این زمینه مؤثر دانسته و گفته است؛ دستمزد کارگران فصلی ۸۰ درصد و هزینه گاز مصرفی ۱۵۰ درصد افزایش داشته و از این‌رو طبیعتا شاهد افزایش قیمت ارقام مختلف چای خواهیم بود.
درصد‌های اعلام‌شده، به‌معنای آن است که هر کیلو چای خشک ایرانی وارد‌شده به بازار، امسال بین ۱۶۵ تا ۲۴۰ هزار تومان قیمت خواهد خورد. این در حالی است که قیمت چای وارداتی نیز با توجه به نوسان نرخ ارز، قطعا روندی افزایشی خواهد داشت و آن‌دسته از محموله‌های چای که همین امروز با ارز نیمایی وارد می‌شود، با توجه به رشد ۱۰ درصدی قیمت این ارز از ابتدای فروردین امسال، قطعا گران‌تر از چای‌های وارد‌شده در ابتدای سال در بازار به فروش می‌رسد.
نکته دیگر در این میان گلایه چای‌کاران از نرخ خرید تضمینی برگ سبز این محصول است که ممکن است با امتناع کشاورزان از فروش این محصول به دولت، قیمت چای را در بازار تحت‌تأثیر قرار دهد. قیمت خرید تضمینی برگ سبز درجه یک در سال گذشته کیلویی ۶ هزارو ۶۹۰ تومان بود که امسال با ۳۷.۵ درصد افزایش به ۹ هزارو ۲۰۰ تومان رسید، قیمت چای درجه ۲ نیز سال گذشته ۴ هزارو ۷۰۰ تومان بود که امسال با ۴۸.۵ درصد رشد به کیلویی ۷ هزارو ۱۰۰ تومان رسید. گفته می‌شود برخی کشاورزان نسبت به قیمت خرید برگ سبز چای معترض هستند و معتقدند این محصول باید با قیمت بالاتری خریداری شود.