اقامتگاه‌های بومگردی از کنترل خارج شده‌اند
وضعیت اقامتگاه‌های بومگردی در ایران چنان آشفته و سردرگم است که پیشکسوتان این شاخه از گردشگری در کشور هشدار می‌دهند درصورت بی‌توجهی بیشتر به رشد قارچ‌گونه اقامتگاه‌های بومگردی و بی‌توجهی اقامتگاه‌های تازه‌تاسیس به ماهیت شکل‌گیری این شیوه جدید در گردشگری کشور، خطر تعطیلی و از دست رفتن اقامتگاه‌های بومگردی جدی است.
فعالان بومگردی که از حدود 8سال پیش درصدد راه‌اندازی انجمن صنفی اقامتگاه‌های بومگردی و تحقق اساسنامه و اهداف ایجاد این اقامتگاه‌ها بوده‌اند ولی هربار با در بسته مواجه شده‌اند، درصدد تشکیل انجمن کشوری اقامتگاه‌های بومگردی برآمده‌اند تا بتوانند با کنترل تاسیس افسار‌گسیخته اقامتگاه‌های بومگردی، قطار از ریل خارج شده اقامتگاه‌های بومگردی را بار دیگر بر مسیر هدفگذاری ابتدایی در صیانت از محیط‌زیست، حفاظت از میراث ملموس و ناملموس کشور، احیای جامعه محلی، ایجاد اشتغال بومی و از همه مهم‌تر تحقق مهاجرت معکوس از شهرهای بزرگ به روستاهای متروک قرار دهند.
رشد قارچ‌گونه اقامتگاه‌های بومگردی
مشاهدات همشهری از برخی اقامتگاه‌های بومگردی بیانگر آن است که رشد قارچ‌گونه اقامتگاه‌های تازه‌تاسیس متکی بر درآمدزایی از گردشگران بدون الزام به تزریق بخشی از درآمدها به جامعه محلی با احیای مشاغل بومی و توسعه رفاه روستایی با تکیه بر درآمدهای گردشگری موجب شده برخی سودجویان در قالب اقامتگاه بومگردی با کیفیت نازل خدمات گران عرضه کنند.
2دهه پیش اقامتگاه‌های بومگردی در کشور با هدف ایجاد اشتغال و افزایش رفاه جوامع محلی و روستایی و حفاظت از محیط‌زیست و ترغیب مردمانی که روستایشان را به‌دلیل بیکاری رها کرده بودند به بازگشت و مهاجرت معکوس پایه‌گذاری شد اما حالا تاسیس خانه‌های روستایی زیر پوشش اقامتگاه بومگردی که برخی از آنها تنها خدمات اقامتی ارائه می‌کنند و توانسته‌اند با هر ترفندی مجوز سازمان‌های مسئول را نیز دریافت کنند، چنان افزایش یافته که پیشکسوتان طرح بومگردی ناگزیر از تلاش برای بازگرداندن قطار از ریل خارج شده بومگردی به مسیر اصلی شده‌اند.
مازیار آل داوود، از بنیانگذاران اقامتگاه‌های بومگردی در گفت‌وگو با همشهری وضعیت آشفته اقامتگاه‌های بومگردی را تأیید کرد. او گفت: در این سال‌ها متأسفانه شیوه‌ای در بومگردی رواج یافته که تنها به درآمدزایی توجه کرده و دیگر اهداف بومگردی را زیر پا گذاشته است. به گفته آل داوود، متأسفانه شیوه برخی اقامتگاه‌ها اینگونه شده است که مثلا یک کاسه غذای محلی را به قیمت 50یا 60دلار به گردشگران عرضه کنند و به اهداف اصلی تشکیل اقامتگاه‌های بومگردی توجه نداشته باشند.
مازیار آل داوود با تأکید بر اینکه قطار بومگردی کشور از خط خارج شده است، گفت: مسابقه تاسیس اقامتگاه‌ها در استان‌های مختلف سبب شده هم خود را دچار زیان کنند و هم به اعتماد عمومی به اقامتگاه‌های بومگردی خدشه وارد کنند.
این پیشکسوت تاسیس اقامتگاه‌های بومگردی با ابراز تأسف از اینکه مسئولان بر مسابقه بی‌ضابطه تاسیس اقامتگاه‌های بومگردی در کشور نظارت ندارند، افزود: امیدواریم با ایجاد انجمن کشوری اقامتگاه‌های بومگردی بتوانیم گامی در مسیر استانداردسازی اقامتگاه‌ها و آموزش فراگیر و اصولی مالکان اقامتگاه‌های بومگردی برداریم و آنها را با وظایف‌شان در قبال جامعه محلی، محیط‌زیست کشور و ایجاد اشتغال بومی آشنا سازیم.
آل داوودگفت: اقامتگاه‌های بومگردی اولیه به‌دلیل آنکه رشد قارچ‌گونه اخیر در این مراکز وجود نداشت، بیشتر توجهشان به بحث محیط‌زیست و مهمان‌نوازی و حمایت از جامعه محلی بود اما با افزایش پرتعداد اقامتگاه‌های بومگردی، این اهداف از مسیر خود خارج شد. آل داوود تأکید کرد: متأسفانه اگر مسئولان مربوط در بخش گردشگری درخصوص صدور مجوز تاسیس اقامتگاه بومگردی درست کار کرده بودند، این اتفاقات رخ نمی‌داد.
او در آسیب‌شناسی اقامتگاه‌های بومگردی با اشاره به تعطیلی زودهنگام برخی از آنها و کاهش کیفیت خدمات‌رسانی به گردشگران افزود: هنوز هم می‌توان ساماندهی اقامتگاه‌های بومگردی و استانداردسازی آنها را با درجه‌بندی براساس سطح کیفی خدمات و قابلیت‌ها و توانمندی‌هایی که در تحقق اصول بومگردی در کشور دارند آغاز کرد تا مشخص شود که واقعا کدام یک از مراکز بومگردی کشور یک اکولوژ واقعی است.
انتقاد از الگوسازی‌های غلط
آل داوود، الگوسازی‌های اشتباه مسئولان دولتی و رسانه ملی از برخی سودجویان را که در پوشش اقامتگاه بومگردی اطلاعات غلط به گردشگران و جامعه منتقل می‌کنند، مورد انتقاد قرار داد و گفت: درصورتی که انجمن کشوری اقامتگاه‌های بومگردی تشکیل شود آن زمان مشخص خواهد شد که کدام یک از فعالان این حوزه تنها برای پول و منافع شخصی وارد این مسیرشده‌اند و کدام‌یک برای آبادانی یک منطقه از کشور در مسیر بومگردی قرار گرفته‌اند. آن‌وقت است که مشخص خواهد شد که مالکان کدام یک از اقامتگاه‌های بومگردی برای فروختن تنها یک کاسه کله‌جوش به قیمت 50دلار یا فروختن یک وعده پلو گوجه به گردشگران به قیمت 60دلار به این بخش وارد شده‌اند، نه توسعه و آبادانی کشور و حمایت از جامعه محلی و رونق اشتغال روستایی.
پیگیری‌های همشهری از فعالان بومگردی مشخص کرد که تاکنون حدود 800اقامتگاه بومگردی در کشور تاسیس شده‌اند که این رقم تا 2سال آینده به 2هزار اقامتگاه خواهد رسید. علاوه بر این، تعداد 16هزار فرصت تاسیس اقامتگاه بومگردی در کشور نیز شناسایی شده که خود به رشد فزاینده اقامتگاه‌های بومگردی کمک خواهد کرد بدون آنکه مالکان اقامتگاه‌ها پیش از دریافت مجوز ملزم به گذراندن دوره‌های آموزشی باشند و خود را متعهد به تحقق اهداف و اساسنامه اقامتگاه‌های بومگردی بدانند.
تشکیل انجمن کشوری برای نظارت بر اقامتگاه‌ها
قرار است تا 3ماه آینده انجمن کشوری اقامتگاه‌های بومگردی با پیگیری پیشکسوتان این حوزه تشکیل شود تا بدین‌ترتیب با تشکیل یک انجمن کشوری نظارت جدی بر فعالیت اقامتگاه‌های بومگردی آغاز و آموزش‌های لازم به متقاضیان این اقامتگاه‌ها ارائه شود. هدف از تشکیل این انجمن نیز تأثیرگذاری اقامتگاه‌های بومگردی در سطح کشور در موضوع اشتغال روستایی، بازگشت مهاجران به روستاهای متروک کشور و حفاظت از محیط‌زیست و احیای آداب و رسوم محلی و در نهایت حفاظت از میراث ملموس و ناملموس کشور است.
رشد قارچ‌گونه اقامتگاه‌های بومگردی
مشاهدات همشهری از برخی اقامتگاه‌های بومگردی بیانگر آن است که رشد قارچ‌گونه اقامتگاه‌های تازه‌تاسیس متکی بر درآمدزایی از گردشگران بدون الزام به تزریق بخشی از درآمدها به جامعه محلی با احیای مشاغل بومی و توسعه رفاه روستایی با تکیه بر درآمدهای گردشگری موجب شده برخی سودجویان در قالب اقامتگاه بومگردی با کیفیت نازل خدمات گران عرضه کنند.
2دهه پیش اقامتگاه‌های بومگردی در کشور با هدف ایجاد اشتغال و افزایش رفاه جوامع محلی و روستایی و حفاظت از محیط‌زیست و ترغیب مردمانی که روستایشان را به‌دلیل بیکاری رها کرده بودند به بازگشت و مهاجرت معکوس پایه‌گذاری شد اما حالا تاسیس خانه‌های روستایی زیر پوشش اقامتگاه بومگردی که برخی از آنها تنها خدمات اقامتی ارائه می‌کنند و توانسته‌اند با هر ترفندی مجوز سازمان‌های مسئول را نیز دریافت کنند، چنان افزایش یافته که پیشکسوتان طرح بومگردی ناگزیر از تلاش برای بازگرداندن قطار از ریل خارج شده بومگردی به مسیر اصلی شده‌اند.
مازیار آل داوود، از بنیانگذاران اقامتگاه‌های بومگردی در گفت‌وگو با همشهری وضعیت آشفته اقامتگاه‌های بومگردی را تأیید کرد. او گفت: در این سال‌ها متأسفانه شیوه‌ای در بومگردی رواج یافته که تنها به درآمدزایی توجه کرده و دیگر اهداف بومگردی را زیر پا گذاشته است. به گفته آل داوود، متأسفانه شیوه برخی اقامتگاه‌ها اینگونه شده است که مثلا یک کاسه غذای محلی را به قیمت 50یا 60دلار به گردشگران عرضه کنند و به اهداف اصلی تشکیل اقامتگاه‌های بومگردی توجه نداشته باشند.
مازیار آل داوود با تأکید بر اینکه قطار بومگردی کشور از خط خارج شده است، گفت: مسابقه تاسیس اقامتگاه‌ها در استان‌های مختلف سبب شده هم خود را دچار زیان کنند و هم به اعتماد عمومی به اقامتگاه‌های بومگردی خدشه وارد کنند.
این پیشکسوت تاسیس اقامتگاه‌های بومگردی با ابراز تأسف از اینکه مسئولان بر مسابقه بی‌ضابطه تاسیس اقامتگاه‌های بومگردی در کشور نظارت ندارند، افزود: امیدواریم با ایجاد انجمن کشوری اقامتگاه‌های بومگردی بتوانیم گامی در مسیر استانداردسازی اقامتگاه‌ها و آموزش فراگیر و اصولی مالکان اقامتگاه‌های بومگردی برداریم و آنها را با وظایف‌شان در قبال جامعه محلی، محیط‌زیست کشور و ایجاد اشتغال بومی آشنا سازیم.
آل داوودگفت: اقامتگاه‌های بومگردی اولیه به‌دلیل آنکه رشد قارچ‌گونه اخیر در این مراکز وجود نداشت، بیشتر توجهشان به بحث محیط‌زیست و مهمان‌نوازی و حمایت از جامعه محلی بود اما با افزایش پرتعداد اقامتگاه‌های بومگردی، این اهداف از مسیر خود خارج شد. آل داوود تأکید کرد: متأسفانه اگر مسئولان مربوط در بخش گردشگری درخصوص صدور مجوز تاسیس اقامتگاه بومگردی درست کار کرده بودند، این اتفاقات رخ نمی‌داد.
او در آسیب‌شناسی اقامتگاه‌های بومگردی با اشاره به تعطیلی زودهنگام برخی از آنها و کاهش کیفیت خدمات‌رسانی به گردشگران افزود: هنوز هم می‌توان ساماندهی اقامتگاه‌های بومگردی و استانداردسازی آنها را با درجه‌بندی براساس سطح کیفی خدمات و قابلیت‌ها و توانمندی‌هایی که در تحقق اصول بومگردی در کشور دارند آغاز کرد تا مشخص شود که واقعا کدام یک از مراکز بومگردی کشور یک اکولوژ واقعی است.
انتقاد از الگوسازی‌های غلط
آل داوود، الگوسازی‌های اشتباه مسئولان دولتی و رسانه ملی از برخی سودجویان را که در پوشش اقامتگاه بومگردی اطلاعات غلط به گردشگران و جامعه منتقل می‌کنند، مورد انتقاد قرار داد و گفت: درصورتی که انجمن کشوری اقامتگاه‌های بومگردی تشکیل شود آن زمان مشخص خواهد شد که کدام یک از فعالان این حوزه تنها برای پول و منافع شخصی وارد این مسیرشده‌اند و کدام‌یک برای آبادانی یک منطقه از کشور در مسیر بومگردی قرار گرفته‌اند. آن‌وقت است که مشخص خواهد شد که مالکان کدام یک از اقامتگاه‌های بومگردی برای فروختن تنها یک کاسه کله‌جوش به قیمت 50دلار یا فروختن یک وعده پلو گوجه به گردشگران به قیمت 60دلار به این بخش وارد شده‌اند، نه توسعه و آبادانی کشور و حمایت از جامعه محلی و رونق اشتغال روستایی.
پیگیری‌های همشهری از فعالان بومگردی مشخص کرد که تاکنون حدود 800اقامتگاه بومگردی در کشور تاسیس شده‌اند که این رقم تا 2سال آینده به 2هزار اقامتگاه خواهد رسید. علاوه بر این، تعداد 16هزار فرصت تاسیس اقامتگاه بومگردی در کشور نیز شناسایی شده که خود به رشد فزاینده اقامتگاه‌های بومگردی کمک خواهد کرد بدون آنکه مالکان اقامتگاه‌ها پیش از دریافت مجوز ملزم به گذراندن دوره‌های آموزشی باشند و خود را متعهد به تحقق اهداف و اساسنامه اقامتگاه‌های بومگردی بدانند.
تشکیل انجمن کشوری برای نظارت بر اقامتگاه‌ها
قرار است تا 3ماه آینده انجمن کشوری اقامتگاه‌های بومگردی با پیگیری پیشکسوتان این حوزه تشکیل شود تا بدین‌ترتیب با تشکیل یک انجمن کشوری نظارت جدی بر فعالیت اقامتگاه‌های بومگردی آغاز و آموزش‌های لازم به متقاضیان این اقامتگاه‌ها ارائه شود. هدف از تشکیل این انجمن نیز تأثیرگذاری اقامتگاه‌های بومگردی در سطح کشور در موضوع اشتغال روستایی، بازگشت مهاجران به روستاهای متروک کشور و حفاظت از محیط‌زیست و احیای آداب و رسوم محلی و در نهایت حفاظت از میراث ملموس و ناملموس کشور است.