علی دایی – مهسا کمالی؛ ۲ کلمه، ۲ برخورد
جنگی که روسیه با لشکرکشی به اوکراین به راه انداخته، تضاد‌های زیادی در کشور‌هایی که حامی دولت روسیه در عرصه سیاسی و دیپلماتیک هستند، به وجود آورده است. به‌طور مشخص می‌توان گفت حمله نظامی روسیه به اوکراین، سردرگمی عجیبی در کشور‌های مهمی مانند چین و ایران رقم زده است. چین، ایران و روسیه مثلث مهم دیپلماتیکی هستند که مدت‌هاست رابطه تنگاتنگی با‌هم دارند و معمولا در سیاست‌های اتخاذشده توسط یک کشور، با همراهی دو کشور دیگر به مسیر ادامه می‌دهند. این‌چنین شده که حمله نظامی روسیه به اوکراین با مخالفت رسمی هیچ‌یک از مقامات دولتی دو کشور نام‌برده روبه‌رو نشده و بعضا چهره‌های نزدیک به دولت از این حمله نظامی دفاع هم کرده‌اند.
بااینحال سردرگمی مربوط به واکنش‌هایی است که از سوی مردم این کشورها، به‌ویژه مردم ایران شکل می‌گیرد. بسیاری برخلاف نظر دولت و سیاست‌مداران کنونی، حمله نظامی روسیه به اوکراین را محکوم کرده و در فضای مجازی و حقیقی سعی در نشان‌دادن اعتراضشان به این اقدام نظامی دارند. این سردرگمی عواقب عجیب‌و‌غریبی هم داشته است؛ چهره‌های مطرحی که به‌صورت رسمی مخالفت با روسیه را نشان داده یا به حمایت از اوکراین پرداخته‌اند، با حمایت اکثر مردم روبه‌رو شده‌اند، ولی تعدادی از آن‌ها هم با انتقاد شدید رسانه‌های اصولگرا مواجه شده‌اند که چرا چنین چهره‌هایی باید سایر حملات در دنیا را فراموش کنند و فقط به انتقاد از روسیه بپردازند.
البته آن‌هایی که وابستگی خاصی به نهادی وابسته به دولت یا خود دولت نداشته‌اند، دغدغه‌ای در این زمینه نداشته و به‌راحتی کار را پیش برده‌اند. نمونه‌اش علی دایی، اسطوره فوتبال ایران است. او در روز‌های نخست لشکرکشی روسیه به اوکراین با انتشار پستی معنادار یکی، دو کلمه نوشت: «نه به جنگ». استوری‌ای که علی دایی منتشر کرد، با استقبال گسترده‌ای در فضای رسانه‌ای روبه‌رو شد و بسیاری به بازتاب آن پرداخته و از کار علی دایی به‌عنوان اقدامی زیبا یاد کردند. به غیر از علی دایی، یحیی گل‌محمدی، سرمربی تیم پرسپولیس، یکی از دو تیم پرطرفدار ایرانی هم با انتشار استوری‌ای مشابه، از «نه به جنگ» استفاده کرد.
شاید در کنار این موارد، اقدام تعدادی از بازیکنان نساجی مازندران بود که بُعد بیشتری به حمایت از اوکراین در بین ورزشکاران ایرانی داد. تعدادی از بازیکنان نساجی با فرماندهی مسعود شجاعی، کاپیتان سابق تیم ملی فوتبال ایران، بعد از بازی با استقلال در هفته بیستم رقابت‌های لیگ برتر، پیراهن‌هایی را که پرچم اوکراین روی آن نقش بسته بود به تن کرده و در ورزشگاه امام رضا در مشهد، با نوشته‌ای زیر پرچم اوکراین که «نه به جنگ» را نوشته بود، سروصدای زیادی در فضای رسانه‌ای به وجود آوردند. تا پیش از این، بیشتر واکنش‌ها بدون پرچم اوکراین بود و فقط به درخواست «نه به جنگ» ختم می‌شد. با وجود این کار مسعود شجاعی در کنار سه نفر از بازیکنان دیگر نساجی حسابی مورد تعریف و تمجید قرار گرفت. هرچند طولی نکشید که رسانه‌های اصولگرا به رفتار بازیکنان نساجی تاختند و این اقدام آن‌ها را مورد انتقاد قرار دادند.
بااینحال و بدون تردید، پرسروصداترین حمایت از اوکراین یا انتقاد از روسیه مربوط به رفتاری بود که با مهسا کمالی، بازیکن تیم فوتسال زنان مس رفسنجان شد. این بازیکن پس از گلزنی برابر تیم پالایش نفت، از پیراهنش که عبارتی انگلیسی به معنای «جنگ را متوقف کنید» روی آن نوشته شده بود، رونمایی کرد؛ حرکتی که برخلاف دیگر چهره‌های ورزشکار، این‌بار برای این بازیکن با دردسر زیادی همراه شد و او در اقدامی عجیب و بحث‌برانگیز توسط کمیته انضباطی باشگاه مس رفسنجان هم فراخوانده شد! باشگاه مس حتی در اقدامی عجیب‌تر با صدور بیانیه‌ای، ضمن انتقاد از رفتار بازیکنش، این مورد را پای اقدام شخصی گذاشت و گفت که نگاه مس به این مقوله چنین نیست.
در‌واقع روابط عمومی و رسانه باشگاه مس رفسنجان به اقدام مهسا کمالی بازیکن تیم فوتسال بانوان مس رفسنجان واکنش نشان داد و در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «رسالت و سیاست باشگاه فرهنگی ورزشی مس رفسنجان حرکت در جریانات سیاسی نیست. باشگاه تاکنون در راه رسیدن به اهداف والای فرهنگی و ورزشی خود تمام تلاشش را نموده است که به دور از حاشیه‌های غیرحرفه‌ای باشد، حرکت بازیکن تیم فوتسال بانوان مس رفسنجان یک اقدام کاملا شخصی و احساسی بوده است و ارتباطی با سیاست‌های کلی باشگاه مس رفسنجان ندارد. طبق قوانین و مقررات باشگاه مس رفسنجان، این بازیکن به کمیته انضباطی باشگاه احضار شده است. باشگاه مس رفسنجان خود را مکلف می‌داند با این‌گونه تخلفات در کمیته انضباطی با فرد خاطی برخورد قاطع انجام دهد».
نکته بحث‌برانگیز در این مورد این بود که مهسا کمالی بدون اشاره به اسمی از روسیه یا اوکراین فقط خواستار توقف جنگ شده بود؛ به عبارتی او همان شعاری را مطرح کرده که بار‌ها از سوی مسئولان رده‌بالای ایران و رؤسای جمهور مطرح شده و مشخص نیست کجای این درخواست با «اهداف والای فرهنگی ورزشی، رسالت و سیاست» باشگاه مس در تضاد بوده است!
این بلاتکلیفی در مواجهه با حمله نظامی روسیه به اوکراین فقط معطوف به چهره‌های مذکور نمی‌شود، چون تلویزیون هم در این بین اسیر دوگانگی شده است. برای تشریح بیشتر این موضوع می‌شود به اقدام عجیب صداوسیما در پوشش بازی‌های هفته گذشته لیگ برتر انگلیس اشاره کرد. در هفته گذشته، مسئولان برگزارکننده لیگ برتر انگلیس عنوان کرده بودند برای حمایت از اوکراین قرار است این هفته را هفته همبستگی اعلام کنند و نماد‌های جاری در پخش تلویزیونی را هم به دو رنگ زرد و آبی که نماد پرچم اوکراین است، تغییر دهند. همچنین مقرر شده بود پیش از شروع بازی با اهتزاز پرچم اوکراین، بازیکنان و تماشاگران یک دقیقه اوکراین را تشویق کنند. تلویزیون ایران بازی‌های لیگ برتر انگلیس را با همان نماد زرد و آبی و البته پوشش مقطعی پرچم‌های اوکراین در گوشه‌و‌کنار ورزشگاه پخش کرد، ولی آن یک دقیقه نخست را که قرار بود بازیکنان و تماشاگران در حمایت از اوکراین اقدام مشترک و هماهنگی صورت دهند، پخش نکرد و به جایش از تصاویر آرشیوی استفاده کرد.