این شخصیت والا در درجه اول حکیم بوده و سپس شاعر و این یکی از صفات شاعران بلندمرتبه زبان فارسی است که شعرشان را بر بستر حکمت می‌سرایند و بر این بنیان است که در فرهنگ اسلامی ایرانی، هنر برای هنر و شعر برای شعر نداریم؛ چرا که شعر و هنر جلوه حضرت معنایند و این موضوع به شهادت اثر عظیم پنج گنج نظامی قابل اثبات است.
دوم اینکه حکیم نظامی مبدع است و مبنای این ابداع را هگل، فیلسوف بزرگ آلمانی که یکی از بزرگ‌ترین زیبایی‌شناسان جهان است اثبات کرده و می‌گوید: «ما در جهان ایرانی و در قلمرو حماسه دو پهلوان داریم که در حماسه پهلوانی، حکیم ابوالقاسم فردوسی و در قلمرو حکمت عاشقانه، جمال‌الدین حکیم نظامی است» بنابراین او مبدع حماسه عاشقانه در ایران است و سومین ویژگی او محبوب بودنش در جهان است.
بعد از شاهنامه فردوسی، دومین اثری که در تمام مکاتب نگارگری جهان اسلام مصور شده، خمسه نظامی است و پنج گنج نظامی بعد از شاهنامه، محبوب‌ترین متن نگارگران تمدن ایران زمین و جهان اسلام بوده و هست.
پنج‌گنج‌های مصور نظامی بر اساس اوج خیال‌انگیزی هنرمندان ایران تصویرگری شده است. امروزه مهمترین نسخه‌های مصور پنج گنج در موزه و کتابخانه سلطنتی لندن و کتابخانه ملی فرانسه موجود است و در آستان قدس رضوی ۱۳۵ نسخه خطی و ۹ نسخه مصور شده موجود است.
از آنجایی که انجمن ملی آثار و مفاخر فرهنگی، بخش علمی ستاد بزرگداشت حکیم نظامی را عهده‌دار بوده است، در روزهای ۲۱ و ۲۲ اسفندماه ۴۰ همایش را در محل انجمن برگزار می‌کنیم که برخی از این سخنرانی‌ها به صورت بین‌المللی برگزار می‌شود.
دراین راستا چهار پیش همایش که یکی از آن‌ها به صورت بین المللی و با همکاری کشور تاجیکستان برگزار شده است. در این همایش، هفت نفر از افراد برجسته علمی تاجیکستان درباره نظامی سخنرانی داشتند و همچنین در دانشگاه‌های تهران، بیرجند، مازندران و دانشگاه آزاد اسلامی حدود ۲۵ سخنرانی و مقاله جمع‌آوری شده که مجموع آن‌ها، مباحث پیش همایش‌های نظامی را تشکیل می‌داد.
* رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی کشور