نقش‌آفرینی غیرحقوقی آژانس انرژی اتمی می‌تواند مذاکرات را با چالش روبرو کند
حنیف غفاری در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی ایرنا، با اشاره به سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران، گفت: مذاکرات به مرحله نهایی رسیده است؛ یعنی مرحله‌ای که قرار است در خصوص رسیدن و یا عدم رسیدن به توافق، تعیین تکلیف شود. در این معادله، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم می‌تواند نقش کاتالیزور و هم می‌تواند نقش بازدارنده و یا مانع ایجاد و انعقاد یک توافق خوب را داشته باشد.
وی اضافه کرد: بنابراین سفر گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود و در نهایت هم جمهوری اسلامی ایران و آژانس به یک زمان‌بندی مشترکی بابت بحث ارسال اسناد تا پایان اسفندماه و همچنین بحث بررسی و پاسخ‌دهی آژانس تا خرداد ماه، دست پیدا کردند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان اینکه اگر مطالعات اعایی آژانس علیه ایران، حل و فصل نشود، در آن صورت عملا توافق نمی‌تواند جنبه عملیاتی به خود بگیرد، اضافه کرد: به دلیل اینکه در آن زمان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌تواند به بهانه ادعاها که اکثراً هم جنبه حقوقی ندارند، فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران را تحت تأثیر قرار بدهد. در آن زمان است که تضمین‌های فنی که در زمان برجام در سال ۲۰۱۵ از آژانس گرفتیم، عملاً بی‌اثر می‌شود.
غفاری تأکید کرد: پس تا زمانی که توافق احتمالی صورت گرفته وارد فاز اجرایی می‌شود، آژانس هم باید پاسخ خود را در مورد موارد ادعایی به صورت صریح و روشن، خطاب به شورای حکام بیان کند.
وی افزود: مسئله دیگر این است که ما در مذاکرات یک بحث حل مسئله و یک بحث تثبیت مسئله را داریم و ما باید در تفسیر روند مذاکرات، این دو را از هم تفکیک کنیم. بسیاری از مسائل الان حل شده هستند؛ مثلاً ما در حوزه‌های راستی‌آزمایی و تضمین فنی، شاهد حل نسبی موضوع هستیم.
این کارشناس مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: اما اینها زمانی تثبیت می‌شوند که مکتوب شوند و به امضای طرف‌ها برسند. تا زمانی که این امضا و این تثبیت صورت نگرفته، نمی‌توان از حل و فصل دائمی آنها خبر داد.
وی با تأکید بر اینکه حل برخی از مسائل لزوما به معنای ثبیت آنها نیست، ادامه داد: به دلیل اینکه سند در یک جا امضا می‌شود و طرف اروپایی و طرف آمریکایی ممکن است زیر برخی از مسائل که حتی حل هم شده است بزنند که این روند را قبلاً در مذاکراتی که منتهی به توافق اولیه در سال ۲۰۱۵ شد، دیدیم.
غفاری با بیان اینکه می‌توان گفت که تکمیل این پازل نزدیک است اما در عین حال نمی‌توانیم به آن قطعیت بدهیم، اظهار کرد: به دلیل اینکه هرگونه زیاده‌خواهی در وقت اضافی مذاکرات یا هرگونه نقش‌آفرینی غیرحقوقی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این معادله، می‌تواند کل موضوع و محتوا را با چالش روبرو کند.