عذر طرف افغان برای عدم تحویل آب هیرمند پذیرفته نیست
به گزارش رویداد ایران به نقل از ایسنا، جبار وطن فدا در گفت و گویی تلویزیونی با بیان اینکه موضوع رها سازی آب هیرمند از محل سد کمال‌خان در فاصله ۷۰-۸۰ کیلومتری مرز ایران مدتی است از سوی وزارت امور خارجه، وزارت نیرو و معاون ویژه رئیس جمهور پیگیری می‌شود، گفت: مسئله حقابه ایران از رودخانه هیرمند را دارای قدمتی ۱۰۰ ساله است، هیرمند از مکانی در نزدیکی شهر کابل سرچشمه می‌گیرد و وارد سدی به نام کجکی می‌شود و در واقع فاصله ۷۰۰ کیلومتری رودخانه از مرز ایران، محل اندازه گیری حقابه ایران است.
وطن فدا افزود: بر اساس معاهده هیرمند در سال ۱۳۵۱، حقابه ایران در سال‌های آبی نرمال تعیین شده و تشخیص سال آبی نرمال نیز ایستگاهی در بالادست سد کجکی و ماهانه معادل ۸۲۰ میلیارد مترمکعب آب است.
وی در این رابطه به بهره‌برداری بند تنظیمی کمال‌خان در فروردین سال ۱۴۰۰ اشاره کرد و گفت: متاسفانه ماه گذشته جریان سیلابی به سمت بند کمال‌خان روان و به سمت بند زره در جنوب این بند منحرف شده است، به عبارت دیگر بند باز شده و آب به مسیر انحرافی هدایت شده است.
به گفته مدیرکل دفتر رودخانه‌های مرزی و منابع آب مشترک وزارت نیرو، طرف افغان اقداماتی را روی این رودخانه انجام داده که به زیان ایران است و ایران نیز طبق بند ۵ معاهده به این اقدامات اعتراض کرده است.
وی اضافه کرد: در مسیر ۷۰ کیلومتری رودخانه هیرمند به سمت ایران بندهای متعددی وجود دارد که اراضی کشاورزی افغانستان را تامین می‌کند، از سوی دیگر مسیر رودخانه با رسوبات و شن‌ها انباشته شده و عذر طرف افغان این است که رودخانه نیاز به لایروبی دارد.
وطن فدا تاکید کرد: پیگیری‌های متعددی در سطوح مختلف انجام شده است، وزیر نیرو چندین جلسه حضوری و گفت و گوهای تلفنی متعدد با وزیر آب و انرژی افغانستان داشته‌اند و طرف مقابل پذیرفته است که معاهده را اجرا کند.
وی یادآور شد: جلسه کمیساران هیرمند نیز در شهر زرنج برگزار شد و طرف افغان همچنان ادعا می‌کند مشکلی برای تخلیه آب به سمت ایران ندارد، اما عذرهایی که می‌آورند برای ما پذیرفته نیست.
وطن فدا در خصوص وضعیت کنونی رها سازی آب هیرمند اظهار کرد: نهری به نام لشکری در میانه راه هیرمند به سمت ایران وجود دارد و بر اساس اطلاعات، آب از این نهر به سمت ایران عبور کرده و شاید ۲۰ کیلومتر نیز پیش روی کرده است، اما میزان آب رها شده کفایت نمی‌کند. به دلیل وضعیت نامناسب بستر رودخانه اگر مثلا ۵۰ مترمکعب بر ثانیه آب رها سازی شود، شاید ۲۰ الی ۲۵ مترمکعب بر ثانیه به ایران برسد.
مدیرکل دفتر رودخانه‌های مرزی و منابع آب مشترک وزارت نیرو در پاسخ به این که با تفاسیر موجود آب چه زمانی به ایران می‌رسد، گفت: طبق معاهده باید جریان پیوسته آب را داشته باشیم، اما محدودیت‌هایی که طرف مقابل ایجاد کرده، اجرای معاهده را سخت کرده است و طبیعتا انتظار می‌رود ایران از تمامی ابزارهایی که در تعامل دیپلماتیک با افغانستان دارد استفاده کند.
وطن فدا از آخرین گفت و گوی تلفنی وزیر نیرو با وزیر انرژی و آب افغانستان در روز گذشته خبر داد و گفت: آنها می‌گویند رها سازی آب انجام شده است، اما مطالبه وزیر نیرو این است که میزان رهاسازی کفایت نمی‌کند.
وی در پاسخ به ابهاماتی که اخیر درباره موانع رسیدن آب هیرمند به ایران مطرح شده است، نیز تاکید کرد: رودخانه هیرمند وقتی به مرز ایران می‌رسد، وارد مخازن چاه نیمه شده و عملا هیچ خاکریزی نمی‌تواند وجود داشته باشد.
وطن فدا بر این اساس، مطالب منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی را بحث‌های انحرافی خواند و تاکید کرد: رودخانه‌هایی که از شمال وارد تالاب هامون می‌شوند ربطی به هیرمند ندارند، اما در این رابطه نیز از جهت حقابه زیست محیطی هامون، مطالباتی را مطرح کرده‌ایم که در حال پیگیری است.