قم|شهرداری قم و سومین سال برنامه قم ۱۴۰۰/دست‌یافتنی‌های چشم‌انداز شهر قم چقدر محقق شده است؟
به گزارش خبرنگار رویداد ایران از قم، توسعه و عمران و آبادانی هر منطقه مانند بسیاری دیگر از طرح‌های عمرانی و طرح‌های اقتصادی نیازمند تنظیم برنامه راهبردی در قالب چشم‌اندازی کوتاه و بلندمدت است.
هرچه چشم‌انداز متعالی‌تر باشد اهداف را بلند، گام‌ها را محکم‌تر و نگاه‌ها را تیزبین‌تر می‌کند، وجود بارگاه حضرت معصومه(س)، مسجد مقدس جمکران، حضور مراجع عظام تقلید و حوزه‌های بزرگ علمیه به عنوان عقبه فکری نظام اسلامی و وجود صدها مرکز آموزشی و پژوهشی ملی و بین‌المللی با اثربخشی جهانی و مراکز بزرگ چاپ و نشر، از مزیت‌های منحصر بفرد شهر قم در مسیر توسعه و پیشرفت است.
فراهم‌کردن زیرساخت‌های لازم در قم به عنوان بزرگترین مرکز تولید و نشر معارف اسلامی، توسعه زیرساخت‌ها و خدمات زیارتی در قم به عنوان یکی از بهترین شهرهای زیارتی و فرهنگی در جهان اسلام و ساختن الگوی امروزی از یک شهر پیشرفته و عدالت‌محور از مهم‌ترین اهداف تحقق سند چشم‌انداز قم به شمار می‌رود.
در حال حاضر علاوه بر اسناد بالادستی، سند چشم‌انداز شهر قم در افق ۱۴۱۴ تدوین و تصویب شده و برنامه‌های کوتاه‌مدت پنج ساله با اتکا به این سند به عنوان برنامه راهبردی و عملیات تدوین و اجرا می‌شود.
چهار سال است که تیم مدیریتی جدید در شهرداری قم مستقر شده است؛ در ابتدای ورود دکتر سقائیان‌نژاد به شهرداری قم تاکید بر این بود که ما باید طبق نقشه راه حرکت کنیم؛ البته از گذشته برنامه‌هایی وجود داشت اما لازم بود بازنگری صورت گیرد و در سال ۹۴ نخستین اقدام و دستور به معاونت برنامه‌ریزی این بود که با تشکیل اتاق فکر و بهره‌گیری از تمام ظرفیت‌های بومی برنامه‌ای برای افق چشم‌انداز ۱۰ تا ۱۵ ساله تدوین شود.
در همین راستا شهر قم نیازمند حرکت درست و مبنایی در تدوین چشم‌انداز قم بود؛ ساز و کارهایی برای اجرای برنامه‌ها تنظیم شد و سیستم‌های کنترل پروژه، ارزیابی عملکرد و غیره آماده‌سازی شد و بهبود فرآیندهای داخل شهرداری صورت گرفت و انگیزه لازم برای پرسنل و مردم برای هماهنگی با این برنامه فراهم شد.
محسن رنجبر معاون برنامه ریزی و سرمایه‌انسانی شهرداری قم در خصوص این برنامه، با تاکید بر اینکه چشم‌انداز قم ۱۴۱۴ اردیبهشت سال ۹۵ به تصویب شورای اسلامی شهر رسید، گفت: نخستین برش چشم‌انداز برای پنج سال پس از تصویب چشم‌انداز تدوین شد که شامل ۱۱ هدف، ۳۸ استراتژی، ۱۱۸ سیاست راهبردی و ۵۰۰ طرح است که برای رسیدن به این اهداف و سیاست‌ها بیش از هزار شاخص در نظر گرفته شده است.
وی با بیان اینکه چشم‌انداز شهر قم چشم‌اندازی دست‌یافتنی با نگاه ایده‌آل‌گرایانه و مبتنی بر توانمندی‌های شهرداری است گفت: این چشم‌انداز در ۶ گزاره ترسیم شده و موقعیت آینده شهر قم را ترسیم کرده است و امیدواریم به برکت کریمه اهل بیت(س) و نگاه مثبت مردم قم این برنامه را جامه عمل بپوشانیم.
رنجبر با تاکید بر اینکه درآمد شهرداری از ۵۴۵ میلیارد تومان در سال ۹۳ به ۲ هزار و ۱۹۶ میلیارد تومان در سال ۹۷ رسیده است، افزود: نظم و پیگیری ایجاد شده در تیم شهرداری و همدلی و همراهی شورای اسلامی شهر و مردم و دستگاه‌های دیگر کمک کرده تا درآمد شهرداری به بیش از چهار برابر برسد.
می‌توان گفت در عین افزایش چهاربرابری درآمد اما نسبت هزینه جاری به هزینه عمرانی که صرف توسعه شهر و درآمدزایی می‌شود کاهش یافته است و با توجه به اینکه نسبت جاری به عمرانی در سال ۹۳ بالغ بر ۳۰ درصد بوده اما به حدود ۱۶ درصد رسیده است.
میزان بودجه عمرانی شهرداری قم در سال ۹۳ بالغ بر ۳۲۴ میلیارد تومان بوده که در پایان سال ۹۷ این اعتبار به هزار و ۹۵۷ میلیارد تومان رسیده که چیزی بالغ بر ۶ برابر رشد کرده است.
رنجبر با بیان اینکه قم به کارگاه بزرگ عمرانی تبدیل شده است، گفت: پروژه‌های کلان و شاخصی در سال‌های اخیر اجرایی شده که چهره شهر را تغییر داده است؛ پروژه شهدای مدافع حرم، ۱۵ خرداد، آیت‌الله بروجردی، زیرگذر کریمه، پل ۹ دی و غیره از جمله این پروژه‌ها است.
معاون شهردار قم با بیان اینکه شهرداری در هر منطقه شهر در حال ساخت یک مجموعه ورزشی است، افزود: دو مورد از این ورزشگاه‌ها به زودی در اختیار شهروندان قرار خواهد گرفت.
وی با اشاره به توسعه فضای سبز در سطح شهر قم، گفت: نزدیک به ۲۰۰ کیلومتر توسعه باغچه‌های طولی در معابر شهر صورت گرفته است.
رنجبر با بیان اینکه از ۵۴۵ میلیارد تومان درآمد شهرداری در سال ۹۳ حدود ۱۵۰ میلیارد تومان آن از محل عوارض پرداختی شهروندان تامین می‌شده است، خاطرنشان کرد: سهم شهروندان از درآمدهای شهرداری به ۷۰۰ میلیارد تومان رسیده است یعنی شهروندان زمانی که می‌بینند شهر در حال توسعه است و زیرساخت‌ها گسترش یافته در آبادانی شهر سرمایه‌گذاری کرده و مشارکت می‌کنند.
وی با تاکید بر اینکه شهرداری سالیانه حدود ۲۰۰ میلیارد تومان برای نظافت شهری هزینه می‌کند، خاطرنشان کرد: عوارضی که شهروندان به شهرداری پرداخت می‌کنند با وجود اینکه انباشت‌هایی از گذشته داریم نزدیک به ۲۰ میلیارد تومان است و مابقی این درآمد از طریق بهای خدمات و مباحث ساختمانی است و امیدواریم شهروندان سرمایه‌گذاری در شهر داشته باشند تا آبادانی شهر را ببینیم.
رنجبر با اشاره به اختصاص بودجه‌ای برای سرمایه گذاری در هر منطقه، گفت: شهرداری برای توسعه زیرساخت‌ها باید به تحقق درآمد پایدار توجه کند و یکی از این راه‌ها سرمایه‌گذاری است. دستورالعمل ویژه‌ای در حوزه سرمایه‌گذاری داریم که در جلساتی با حضور شهردار و اعضای شورا و متخصصان تصمیمات عاجل در خصوص پروژه‌های سرمایه‌گذاری گرفته می‌شود.
وی با اشاره به مباحث مطرح شده در خصوص هتل‌سازی در بلوار پیامبر اعظم(ص)، تصریح کرد: خوشبختانه مشکلی که در این خصوص وجود داشت با نظر هیات حل اختلاف به نفع سرمایه‌گذار به نتیجه رسید و حل شد و این پروژه اجرایی خواهد شد.
معاون شهردار قم با تاکید بر ظرفیت‌های بالای بلوار پیامبر اعظم(ص) در حوزه سرمایه‌گذار، خاطرنشان کرد: امیدواریم با اقبال بیشتر مردم شاهد تحقق برنامه‌های پیش‌بینی شده در این بلوار در زمینه سرمایه‌گذاری باشیم.
۶ گزاره برای چشم‌انداز شهر قم در نظر گرفته شده است؛ جهان شهر دینی، پایگاه تولید و نشر فرهنگ شیعی، تفکر و معارف اهل بیت(ع)، سرشار از هویت اسلامی و انقلابی، الهام بخش و الگوی تمدن نوین ایرانی اسلامی یکی از این گزاره‌ها هستند.
دومین گزاره چشم‌انداز شهر قم شهری قدسی، قطب زیارتی، گردشگری و مرکز تعاملات علمی، فرهنگی و سیاسی جهان است که توسعه خواهرخواندگی شهری و افزایش میانگین مدت زمان اقامت گردشگر در شهر یکی از رویکردها در این زمینه است.
گزاره سوم چشم‌انداز قم شهری خدامحور، مردم مدار بر پایه توازن و تعادل حقوق و تکالیف شهروندی است که شاخصی با عنوان سهم بازارهای شهرداری در تامین نیازهای خانوار در این زمینه پیش‌بینی شده است.
همچنین یکی دیگر از گزاره های چشم‌انداز این شهر شهری هوشمند، جهانی، خلاق و برخوردار از اقتصاد مقاومتی متکی بر درآمدهای پایدار است که در حال حاضر دو خدمت الکترونیک ارائه می‌شود که تا سال ۱۴۰۰ باید به ۳۵ خدمت برسد.
رنجبر در خصوص برنامه‌های پیش‌بینی شده برای تحقق گزاره‌ها، با بیان اینکه سرانه زیرساخت‌های فرهنگی هنری به ازای هر هزار نفر یکی از شاخص‌هایی است که می‌تواند در زمینه تحقق پذیری گزاره‌ها تعیین کننده باشد، اظهار کرد: هدفگذاری ما این است که سرانه به ۲۵ مترمربع برسد؛ متاسفانه شهر پایگاه انقلاب به دلایل مختلف که توجه به آن کم شده است و در این زمینه ضعیف است و در سال ۹۶ بالغ بر ۱.۰۳۸ مترمربع سرانه بوده است در حالی که در تهران این سرانه حدود ۱۷ مترمربع است.
وی اضافه کرد: هدفگذاری ما این است که در افق چشم انداز برنامه پنج ساله به ۲۵ مترمربع برسیم.
معاون برنامه ریزی و سرمایه انسانی شهرداری قم با تاکید بر اینکه در سال ۹۷ این سرانه به ۱.۶۷ مترمربع رسیده است، خاطرنشان کرد: برقراری توازن سرانه‌های فرهنگی هنری در مناطق مختلف یکی از نکات قابل توجه این مساله است.
رنجبر افزود: در دو سال گذشته ۶ خواهرخواندگی داشتیم و سعی داریم تا سال ۱۴۰۰ به ۱۲ خواهرخواندگی برسیم؛ در قراردادهای خواهرخواندگی بسته به پتانسیل‌های شهری مشارکت صورت می‌گیرد.
وی اضافه کرد: سال ۹۶ میانگین مدت زمان اقامت گردشگر در شهر ۰.۳ روز بوده که به یک روز رسیده و تلاش داریم آن را به میزان قابل توجهی تا پنج روز افزایش دهیم؛ احداث باغ پرندگان، توسعه بوستان‌های شهر و تکمیل ظرفیت‌های گردشگری تفریحی از برنامه‌ها در این زمینه است.
رنجبر با اشاره به برنامه‌ریزی انعقاد قرارداد پنج هتل پنج ستاره در قم، تصریح کرد: تسهیلات و امکانات ویژه‌ای با مشارکت دستگاه‌های مختلف در حوزه سرمایه‌گذاری و هتل‌سازی پیش‌بینی شده تا سرمایه‌گذاری با سرعت و کیفیت بیشتری شکل بگیرد.
وی گفت: البته جریانات اقتصادی سال گذشته موجب شد سرمایه‌گذاران کمی محتاطانه‌تر عمل کنند.
رنجبر خاطرنشان کرد: در حال حاضر در پورتال شهرداری بخشی به عنوان قم‌یار پیش بینی شده که بسیاری از خدمات در این قالب برای مردم به نمایش در آمده است.
وی با بیان اینکه سهم حمل و نقل عمومی در برنامه چشم‌انداز قم باید از حدود ۶ درصد به بالای ۵۰ درصد برسد خاطرنشان کرد: اقداماتی در این زمینه پیش‌بینی شده است که از آن جمله نوسازی ناوگان اتوبوسرانی است؛ مترو هم در مرحله‌ای است که تا پایان سال آینده به بهره‌برداری خواهد رسید.
رنجبر بیان کرد: به دنبال این هستیم که برای حل محله یک برنامه ارتقاء کیفیت زندگی طراحی کنیم که این برنامه جز با مشارکت مردم محقق نخواهد شد.
شهرداری قم طی سال های اخیر اجرا شدن برنامه گام‌های گسترده‌ای را در راستای تدوین بودجه برنامه‌محور و حرکت منظم و منسجم در راستای تحقق برنامه پنج ساله و ۲۰ ساله برداشته است؛ البته مطلبی که نباید از آن غفلت کرد نگاه فرا سازمانی در برنامه‌ریزی شهری است؛ چراکه بسیاری از حرکت‌ها و پروژه‌های توسعه‌ای در شهر منوط به همکاری چند نهاد و سازمان است و به همین خاطر نیاز است که برنامه‌ای جامع برای توسعه شهر با همکاری تمام نهادهای شهری و استانی تدوین شده و براساس آن وظیفه هر نهاد و سازمان مشخص شده و پیگیری شود.