روز دوم جشنواره فجر چهلم؛ فیلمها و حاشیهها
عصر ایران: روز دوم جشنواره فیلم فجر در سینما رسانه (برج میلاد) با نمایش 2 فیلم سینمایی علف زار (کاظم دانشی) و شادروان (حسین نمازی) همراه بود. بعد از نمایش هر فیلم عوامل و بازیگران آن در نشست خبری به پرسشهای خبرنگاران پاسخ دادند.
علف زار
کارگردان: کاظم دانشی
بازیگران: پژمان جمشیدی، سارا بهرامی، یسنا میرتهماسب، ستاره پسیانی، مائده طهماسبی و ...
علف زار فیلم اول کاظم دانشی است، درباره یکی از پروندههای قضایی جنجالی سالهای اخیر است که براساس چند داستان واقعی ساخته شده است. انصافا برای فیلم اول یک کارگردان علفزار یک فیلم قابل قبول است و با توجه به روند اتفاقات و تعدد شخصیتها نمره قبولی را میگیرد.
فیلم به لحاظ ریتم داستانی جذاب به پیش میرود و مخاطب از فیلم جدا نمیشود ولی آنچه که بسیار به چشم میآید بازی چند بازیگر فیلم است، پژمان جمشیدی به عنوان یک بازپرس بسیار باورپذیر از آب درآمده است و قطعا یکی از کاندیدهای جایزه سیمرغ بهترین بازیگر مرد است. اما آنچه که در این فیلم میدرخشد یک شخصیت زن معتاد است که در تاریخ سینمای ایران واقعا نمونهای مانند او را ندیدهایم، صدف اسپهبدی بازیگر این نقش است که یک تصویر یگانه از یک زن معتاد را خلق کرده است که اتفاقا چاشنی طنز فیلم را هم بر دوش میکشد.
فیلم از یک موضوع مد روز سینمای ایران در این روزها لطمه میخورد که ای کاش به این ورطه نمیافتاد، وارد شدن یک شخصیت سیاسی و اعمال نفوذ او برای مختل کردن روند عادی اتفاقات. ای کاش این قضیه وارد فیلمنامه و فیلم نمیشد و به همان ماجرای اصلی را مد نظر قرار میدادند. به این دلیل که وجود چنین شخصیتی سادهترین تمهید برای وارد کردن موانعی برای بازپرس (شخصیت اصلی) و قرار دادن او بر سر دوراهی انتخاب بین صداقت و وجدان کاری یا موقعیت بهتر در زندگی شخصی اوست، این تمهید ساده ناگزیر فیلم را به ورطه سطحی شدن و روند اتفاقات سطحی بعدی میکشاند. این نقطه درست همان جایی است که اصغر فرهادی را از مابقی فیلمسازها جدا میکند، او اگر چنین موضوعی را دست میگرفت پایه اصل ماجرا را بر اساس روابط و احساسات انسانی میگذارد.
شادروان
کارگردان: حسین نمازی
بازیگران: سینا مهراد، گلاره عباسی، نازنین بیاتی، بهرنگ علوی، رویا تیموریان، رضا رویگری و ...
دومین تجربه حسین نمازی ملودرامی طنز است درباره مرگ یک پدر که با مرگش خانواده او با مصائب و مسائلی درگیر میشوند. فیلم لحظات بامزهای دارد از اتفاقاتی که برای یک خانواده رخ میدهد، اما نقطه مورد تاکید فیلم شرایط بد اقتصادی خانواده است که علی رغم مشکلاتی که دارند با هر زیر و بمی شده بهرحال زندگی ادامه دارد و در نهایت با کمک و همدلی جمعی از مشکلات عبور میکنند. ولی در رساندن این پیام دچار لکنت میشود.
بزرگترین مشکل فیلم این است که بیش از اندازه موقعیتها کشدار میشود و در بعضی صحنهها به ورطه ملال هم میافتد. تعلیق و غافلگیری در فیلم کم است و به همین دلیل است که فیلم طولانی به نظر میرسد. اگر در فیلمنامه موقعیتها و گرههای داستانی متنوعتری وجود داشت فیلم بسیار جذاب تر میشد.
بازی سینا مهراد در نقش شخصیت پسر بزگتر خانواده با فراز و فرود همراه است در لحظاتی خوب و است و در لحظاتی تکراری و خنثی. بازی دیگر بازیگران فیلم هم در کل خوب است، به ویژه بزی بازیگران زن در فیلم واقعا جالب توجه است.
شادروان فیلمی است که دیدن آن خالی از لطف نیست به شرط آنکه در تدوین مجدد برای صحنهها و موقعیتهای کشدار آن راه چارهای پیدا کنند تا از این حالت تلویزیونی فاصله بگیرد.
حاشیههای روز دوم
یکی از اولین خبرهای روز دوم جشنواره درباره تغییر محل برگزاری نشستهای پرسش و پاسخ فیلمها بود. دستاندرکاران جشنواره فجر پس از اعتراضهای فراوانی که در روز اول از سوی اهالی رسانه مطرح و حتی با اعتراض رسمی انجمن عکاسان سینمایی رو به رو شد، ضمن عذرخواهی از شرایط پیش آمده تصمیم گرفتند همانند سال قبل که جشنواره در شرایط کرونایی برگزار شد، نشست فیلمها را به سالن اصلی یعنی در همان جایی که فیلمها نمایش داده میشوند منتقل کنند.
اگرچه دو نشست خبری فیلمهای روز دوم حاشیههای روز اول را نداشتند، اما کاملا مشخص است که در ادامه روند چند سال گذشته کمکم کارکرد این نوع جلسهها به جای پررنگ بودن بحث درباره فیلمها و حاشیههای آنها بیشتر به محلی برای عکس گرفتن تبدیل شده است. به اعتقاد بعضی خبرنگاران حاضر در این نشستها یکی از عمده دلایل بیخاصیت شدن نشستهای خبری فیلمها در دو روز اول جشنوار ه به مجری جلسهها مربوط میشود. مسئله اجرا و نوع مدیریت نشستهای خبری جشنواره فجر در چند سال گذشته بارها مورد انتقاد اهالی رسانه بوده است. از سوی دیگر عوامل فیلمها هم نسبت به کارکرد این جلسهها اعتراضهایی را در سالهای قبل داشتند.
اولین فیلمی که در سالن رسانهها به نمایش در آمد «علفزار» ساخته کاظم دانشی و به تهیهکنندگی بهرام رادان بود که پژمان جمشیدی نقش یک بازپرس را در آن ایفا میکرد. جمشیدی که سال گذشته بخاطر حضورش در سینما مورد انتقاد یکی از حاضران در نشست خبری جشنواره قرار گرفته بود، درباره آن ماجرا و حضور دوبارهاش گفت که تلاش میکند با مسیر زندگی پیش رود و همیشه از جشنواره فجر به اندازه جام جهانی فوتبال لدت میبرد. البته به نظر میرسید او اشتیاق زیادی برای شنیدن سوالهای خبرنگاران داشت اما همانطور که اشاره شد پرسشهای قابل توجهی مطرح نشدند.
بهرام رادان که مدتی است سراغ تهیهکنندگی و همکاری با فیلمسازان جوان رفته، در علفزار گروهی حرفهای را دور هم جمع کرده بود و از آنجا که موضوع اجتماعی و حساسی در این فیلم به تصویر کشیده شده بود، با قدردانی از سعه صدری که برای نمایش این فیلم در جشنواره خرج شده بود، ابراز امیدواری کرد که فیلم برای اکران عمومی هم دچار مشکل نشود و این ابراز امیدواری از سوی برخی مدیران سینمایی هم مطرح میشود.
«علفزار» اولین فیلم جشنواره بود که با پخش تیتراژ توسط اهالی رسانه و منتقد در سالن نمایش برج میلاد مورد تشویق قرار گرفت.
دومین فیلمی که در سینمای رسانهها به نمایش در آمد «شادروان» ساخته حسین نمازی بود با بازی سینا مهراد فرزند سعید سهیلی. این کارگردان برای دیدن فیلم پسرش به برج میلاد آمده بود. «شادروان» هم پس از پایان با اندکی تشویق تماشاگران همراه بود.
رضا رویگری نقشی کوتاه در ابتدای این فیلم داشت که در واقع همان «شادروان» است. حضور او در نشست خبری با استقبال اهالی رسانه همراه شد و او روی سن سالن نمایش جشنواره بیان کرد که چقدر دلش برای این صحنه تنگ شده بود. رویگری وصیت خود را ساخت فیلمش اعلام کرد و گفت که دوست دارد فیلمی درام براساس گذشته خود بسازد.
«شادروان» به تهیهکنندگی عباس نادران ساخته شده و در نشست خبری فیلم، موضوع آقازادگی او به واسطه پدرش الیاس نادران مطرح شد. حتی بهرنگ علوی که نقشی متفاوت و بزرگتر از سن خود را ایفا کره بود برای بازی در فیلم یک آقازاده مخاطب یک پرسش قرار گرفت و او پاسخ داد که سالهاست عباس نادران و خانوادهاش را میشناسد و اگر احساس میکرد کارنامه درستی ندارد هیچ گاه با او کار نمیکرد. این مسئله دستمایه شوخی رضا رویگری هم شد که گفت اگر میدانست در فیلم یک آقازاده بازی میکند دستمزد بیشتری میگرفت.
نشستهای تخصصی و برنامههای جنبی جشنواره هم در روز دوم آغاز شدند که در یکی از آنها نکوداشتی برای زنده یاد رحیم رحیمپور با سخنرانی هوشنگ توکلی برگزار شد. یک نشست دیگر هم برای فیلمهای ماندگار و مرمت شده سینمای ایران بود اما اگرچه این برنامهها در سالنهای کوچک چهار و پنج برگزار میشوند اما در روز نخست در مجموع مخاطب زیادی نداشتند.