کردستان| معمای فرهادتاش
به گزارش ایسنا، منطقه کردستان، همواره در معرفی مناطق تاریخی و گردشگری شهر قروه، اسم منطقه فرهادتاش و عکس‌های آن را دیده‌ایم، اما اینکه ماجرای سنگ‌های این منطقه از چه قرار است؟ چه قدمتی دارند و علت شکل قالب مانند آن‌ها چیست؟ سؤال‌هایی است که همواره وجود دارد.با جستجو در فضای مجازی و سایت‌های مختلف نیز چیز زیادی را نمی‌یابیم تا جوابگوی این سؤالات باشد. پیدا کردن علت به وجود آمدن این منطقه کار آسانی نیست، چون در منابع تاریخی نیز در این مورد مطلب درخور توجهی نیامده است.مردم محلی هم چیز زیادی در مورد آن نمی‌دانند، بیشتر افسانه‌هایی که در این منطقه وجود دارد را نقل می‌کنند که به ارتباط اسم این منطقه با مسئله عشق شیرین و فرهاد برمی‌گردد، اما درنهایت آن‌گونه که کارشناسان امر اذعان می‌کنند این مسئله افسانه‌ای بیش نیست.اینکه چرا صدها سنگ مستطیلی و قالبی شکل در منطقه‌ای مرتفع رهاشده‌اند؟ چه ارتباطی مابین غاری که در نزدیکی این سنگ‌ها وجود دارد، هست؟ و سؤالات دیگر ما را بر آن داشت تا با کارشناسان اداره میراث فرهنگی کردستان به گفت‌وگو بنشینیم که در ادامه می‌خوانید.
معرفی منطقه تاریخی فرهادتاش
کارشناس اداره کل میراث فرهنگی استان کردستان دراین‌باره اظهار کرد: کار بررسی باستان‌شناسی بخشی از شهر قروه را در سال 82 انجام دادیم که در این پروژه، تیم باستان‌شناسی آثار تاریخی را نیز در منطقه فرهادتاش این شهر موردبررسی قرارداد. اقبال عزیزی، افزود: ابعاد این منطقه 300 الی 400 مترمربع است که پرونده ثبت نیز برای آن تشکیل شد و منطقه فرهادتاش در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.او با اشاره به اینکه آثار سنگ‌تراشی این منطقه به تخت سلیمان شباهت دارد، عنوان کرد: در سبک معماری زمان هخامنشیان و حتی قبل از آن، سنگ‌ها را از کوه‌هایی که مناسب بودند برش می‌دادند، سپس به مکان‌هایی که می‌خواستند بناهای تاریخی و یا مذهبی را احداث کنند، حمل می‌کردند.این کارشناس اداره میراث فرهنگی با بیان اینکه در شهر قروه، بنای بزرگ مذهبی یا حکومتی را نداریم که این سنگ‌ها برای آن مورداستفاده قرارگرفته باشند، ادامه داد: برای پی بردن به اینکه این سنگ‌ها برای چه مکانی مورداستفاده قرارگرفته‌اند به همکاری بین استانی نیاز داریم. ما با همدان که در نزدیکی این منطقه قرار دارد مکاتبه کردیم اما به ما جوابی ندادند.
احتمال استفاده از سنگ‌های فرهادتاش در معبد آناهیتا یا شهر همدان
او گفت: دو احتمال وجود دارد یکی اینکه این سنگ‌ها برای معبد آناهیتا در کنگاور کرمانشاه مورداستفاده قرارگرفته‌اند و یا اینکه برای همدان که زمانی پایتخت هخامنشیان بوده است. یافتن این مسئله نیازمند بررسی در این دو استان است. عزیزی اظهار کرد: اکثر سنگ‌ها در عرض و طول یک متر در دو متر و به ارتفاع یک متر برش داده‌شده‌اند و تعداد آن‌ها نیز بیش از چند صد عدد است. او نحوه استحصال این سنگ‌ها را این‌گونه توضیح داد که با ایجاد شیارهایی در سنگ‌ها، چوب‌هایی در داخل شیارها تعبیه می‌شده و با کوبیدن چوب در سوراخ‌های ایجادشده کانال‌هایی ایجاد و سپس، به دنبال آن کانال‌ها را از آب پر می‌کرده‌اند که براثر آن چوب‌ها باد کرده و موجب ایجاد ترک در سنگ می‌شده است. کارشناس امین اموال اداره میراث فرهنگی کردستان افزود: تعدادی از سنگ‌ها در این منطقه دپو شده و انتقال نشده‌اند که نشان‌دهنده ایجاد وقفه در کار است. یا اینکه سنگ دیگری را برای پروژه خود پیداکرده‌اند و یا احیانا حاکمی که این طرح را در نظر داشته از دنیا رفته و کار انجام‌نشده است. او همچنین ذکر کرد: محل سکونت سنگ‌تراش‌ها نیز برای ما مشخص نیست. احتمال دارد به‌صورت فصلی در آنجا کارکرده باشند.
فرهادتاش و شیرین و فرهاد ارتباطی با هم ندارند
عزیزی در ادامه گفت: در افسانه‌هایی که در این منطقه وجود دارد این سنگ تراشه‌ها را به مسئله فرهاد و شیرین نسبت می‌دهند درصورتی‌که این مسئله برای این منطقه صدق نمی‌کند. او همچنین به غاری که در نزدیکی این منطقه قرار دارد نیز اشاره و بیان کرد: این غار یک غار طبیعی بوده که حاصل جریان‌های آبرفتی در سنگ‌های آهکی است و قدمت تاریخی نداشته و به قضیه فرهادتاش نیز ارتباطی ندارد. کارشناس میراث فرهنگی کردستان خاطرنشان کرد: این منطقه چون مرتفع و ناشناخته است و دارای امکانات تفریحی نیست برای گردشگری مورداستفاده قرار نگرفته و بیشتر علاقه‌مندان به آثار تاریخی از آن بازدید می‌کنند که امید است با ایجاد زیرساخت‌های لازم این موضوع نیز موردتوجه قرار گیرد.
منابع کمی از قدمت فرهادتاش وجود دارد
رئیس گروه توسعه گردشگری میراث فرهنگی کردستان نیز با اشاره به اینکه منابع زیادی از قدمت تاریخی منطقه فرهادتاش در دسترس نیست، اظهار کرد: ازلحاظ تاریخی با توجه به مستندات موجود احتمال دارد قدمت منطقه فرهادتاش به دوره ساسانیان برگردد. چون آثار دیگری هم از دوره ساسانیان در شهر قروه وجود دارد. آوات مکاری افزود: مردم افسانه شیرین و فرهاد را برای این سنگ‌ها نقل می‌کنند اما احتمال دیگری که وجود دارد این است که از سنگ‌های این منطقه برای معبد آناهیتا در کنگاور کرمانشاه استفاده کرده‌اند. در کل منابع بسیار کمی در مورد این منطقه وجود دارد و یا ما به آن دسترسی نداریم.او ادامه داد: اگر زیرساخت‌های لازم در این منطقه فراهم شود، می‌تواند انگیزه بسیار خوبی برای گردشگران ایجاد کند تا به این منطقه سفر کنند.کارشناس گردشگری میراث فرهنگی کردستان با تأکید بر اینکه مردم نقش بسیار مؤثری در فعال کردن جاذبه‌های گردشگری بر عهده‌دارند، خاطرنشان کرد: در نزدیکی منطقه فرهادتاش، سراب قروه، منطقه حفاظت‌شده بدر و پریشان و چشمه آب گرم باباگرگر را داریم که یک پکیج گردشگری را می‌تواند ایجاد کند اما به‌شرط اینکه زیرساخت‌های لازم در این منطقه ایجاد شود و مردم نیز خودشان پای‌کار باشند.