چرخش 180 درجه‌ای علی‌اکبر ولایتی
صحبت‌های روز چهارشنبه علی‌اکبر ولایتی درباره برجام، این‌گونه تفسیر می‌شود که او در برابر این معاهده، دچار یک چرخش 180 درجه‌ای شده. صحبت‌هایی که با واکنش‌هايي هم مواجه شده است. ولایتی که عضو هیئت عالی نظارت بر برجام است، در نشست «تجربه ماندگار» که در مؤسسه پژوهشی – فرهنگی انقلاب اسلامی برگزار شد، به مرور تجربه برجام پرداخته و با بیان اینکه برجام دومین تجربه مذاکراتی با غرب درباره هسته‌ای بود، گفته: «اولین تجربه در سال ۸۲ و ۸۳ شکل گرفت که در تجربه اول تقریبا همین مسیر طی شد و به همین نتایج هم رسیدیم. به این ترتیب که غربی‌ها با رویکرد مذاکره و تلاش در جهت قانع‌سازی ایران جلو آمدند و تلاش کردند خود را نماینده جامعه بین‌الملل دانسته و می‌گفتند برای ایجاد امنیت خاطر خوب است که ایران به مردم جهان خاطر‌جمعی بدهد که کارهایش کارهای نظامی نیست».
به گزارش ایلنا، مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل با بیان اینکه در سال ۸۲ و ۸۳ اروپایی‌ها در اقناع غربی‌ها برای نماندن دو یا سه سانتریفیوژ در کشور نقش اساسی داشتند، افزود: «در ماجرای برجام نان و آب مردم را به برجام گره زدند و همه‌جای کشور تعطیل بود. در هیئت مذاکره‌کننده همه بار روی دوش دکتر ظریف بود و واقعا تلاش کرد، اما نمی‌شود یک نفر متخصص همه‌چیز باشد، بلکه باید کارشناسان مختلف حضور داشته باشند و در مجلس نیز این موضوع مطالعه و بررسی شود. آیا مجلس باید چنین چیزی را که این میزان مهم است، در عرض ۲۰ دقیقه تصویب کند. مشخص است که مجلس نیز کار خود را به‌خوبی انجام نداده. برخی می‌گویند در کمیسیون‌های مجلس به‌اندازه کافی بررسی شده بود، اگر درست بررسی شده بود که ما این مصائب را امروز نداشتیم؛ این نشان می‌دهد مجلس هم کار خود را درست انجام نداد.»
ولایتی با بیان اینکه ما در زمان قطع‌نامه ۵۹۸ دو سال مذاکره کردیم و استادان درجه اول حقوق مانند دکتر حبیبی و دکتر ممتاز در حقوق بین‌الملل و سرلشکر رشید در حوزه دفاعی و کارشناسان دیگر در حوزه‌های مختلف همراه ما بودند، گفت: «تاکنون مذاکره‌ای به موفقیت ۵۹۸ نداشته‌ایم و آن هم علتی نداشت جز اینکه با کارشناسان حوزه‌های مختلف مشورت می‌کردیم و از آنها کمک می‌گرفتیم. یک اشکال دیگر برجام نداشتن متن فارسی بود که احساس حقارت به انسان دست می‌داد. حتی عهدنامه‌های گلستان و ترکمانچای هم با آن متن ذلت‌بار نسخه فارسی داشتند، اما درباره برجام این هم انجام نشد».
این صحبت‌های علی‌اکبر ولایتی، با دیدگاه‌های او در سال‌های قبل متفاوت است. او در سال 92 جزء کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری بود و در مناظره‌های تلویزیونی چند‌باری از سعید جلیلی که زمانی سکان هدایت تیم مذاکره‌کننده برنامه هسته‌ای ایران با اروپا را بر عهده داشت، انتقاد کرده بود. او در فیلم تبلیغاتی خود در حمایت از حسن روحانی که در دولت اصلاحات دبیر شورای امنیت ملی بود، گفته بود: «چرا باید رابطه ما با دیگر کشورها قفل شود؟ یک زمانی وزرای کشورهای اروپایی صف می‌بستند برای اینکه به دیدن ما بیایند. یک زمانی، تروییکا، سه وزیر خارجه اروپایی با هم به تهران آمدند».
او حتی در یک برنامه زنده تلویزیونی از برجام دفاع کرده بود. او در قسمتی از این برنامه که «جماران» آن را منتشر کرده است، گفته بود: «ما حتما باید مذاکره می‌کردیم. این تصمیم نظام بود و تصمیم فرد نبود. نظام تصمیم گرفت مذاكره کند. بدون مذاکره چه می‌خواستیم بکنیم؟ اولا این اتحادی را که آمریکا علیه ما در دنیا ایجاد کرد، به هم می‌زدیم. امروزه دیگر امکان ندارد آمریکایی‌ها بتوانند یک 1+5 درست کنند. اگر برجام نمی‌شد گزینه دیگر جنگ بود، پس باید مذاکره انجام می‌شد».
چندی پیش هم محمدجواد لاریجانی درباره علی‌اکبر ولایتی گفته بود: برای ولایتی «اصل بر بعد رسانه‌ای است» و ادامه می‌داد: «در دنيای قبه‌های نور، «خبر» رسانه اصل است و مدال و تحسين‌ها».
ولایتی با بیان اینکه ما در زمان قطع‌نامه ۵۹۸ دو سال مذاکره کردیم و استادان درجه اول حقوق مانند دکتر حبیبی و دکتر ممتاز در حقوق بین‌الملل و سرلشکر رشید در حوزه دفاعی و کارشناسان دیگر در حوزه‌های مختلف همراه ما بودند، گفت: «تاکنون مذاکره‌ای به موفقیت ۵۹۸ نداشته‌ایم و آن هم علتی نداشت جز اینکه با کارشناسان حوزه‌های مختلف مشورت می‌کردیم و از آنها کمک می‌گرفتیم. یک اشکال دیگر برجام نداشتن متن فارسی بود که احساس حقارت به انسان دست می‌داد. حتی عهدنامه‌های گلستان و ترکمانچای هم با آن متن ذلت‌بار نسخه فارسی داشتند، اما درباره برجام این هم انجام نشد».
این صحبت‌های علی‌اکبر ولایتی، با دیدگاه‌های او در سال‌های قبل متفاوت است. او در سال 92 جزء کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری بود و در مناظره‌های تلویزیونی چند‌باری از سعید جلیلی که زمانی سکان هدایت تیم مذاکره‌کننده برنامه هسته‌ای ایران با اروپا را بر عهده داشت، انتقاد کرده بود. او در فیلم تبلیغاتی خود در حمایت از حسن روحانی که در دولت اصلاحات دبیر شورای امنیت ملی بود، گفته بود: «چرا باید رابطه ما با دیگر کشورها قفل شود؟ یک زمانی وزرای کشورهای اروپایی صف می‌بستند برای اینکه به دیدن ما بیایند. یک زمانی، تروییکا، سه وزیر خارجه اروپایی با هم به تهران آمدند».
او حتی در یک برنامه زنده تلویزیونی از برجام دفاع کرده بود. او در قسمتی از این برنامه که «جماران» آن را منتشر کرده است، گفته بود: «ما حتما باید مذاکره می‌کردیم. این تصمیم نظام بود و تصمیم فرد نبود. نظام تصمیم گرفت مذاكره کند. بدون مذاکره چه می‌خواستیم بکنیم؟ اولا این اتحادی را که آمریکا علیه ما در دنیا ایجاد کرد، به هم می‌زدیم. امروزه دیگر امکان ندارد آمریکایی‌ها بتوانند یک 1+5 درست کنند. اگر برجام نمی‌شد گزینه دیگر جنگ بود، پس باید مذاکره انجام می‌شد».
چندی پیش هم محمدجواد لاریجانی درباره علی‌اکبر ولایتی گفته بود: برای ولایتی «اصل بر بعد رسانه‌ای است» و ادامه می‌داد: «در دنيای قبه‌های نور، «خبر» رسانه اصل است و مدال و تحسين‌ها».