خراسان جنوبی میزبان گونه‌های ارزشمند گیاهی و جانوری
به گزارش مهر، حفظ گونه‌های مختلف و به‌ویژه ارزشمند و کمیابی چون یوز ایرانی از دیرباز دارای اهمیت بوده و خراسان جنوبی نیز چون یکی از پناهگاه‌های این‌گونه بسیار زیبا و بی‌نظیر خلقت است، در این زمینه همواره دغدغه‌مند بوده است؛ اما به نظر می‌رسد علی‌رغم همه تلاش‌های صورت گرفته این روزها حال‌وروز این‌گونه ارزشمند و برخی دیگر از حیوانات کمیاب خوب نیست.
زیست ۲۵ درصد گونه‌های مهره‌دار کشور در خراسان جنوبی
حسن اکبری، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خراسان جنوبی در این زمینه گفت: خراسان جنوبی یکی از وسیع‌ترین استان‌های کشور با تنوع زیستی و زیستگاه‌های طبیعی متنوع است و ۲۵ درصد گونه‌های مهره‌دار کشور را می‌توانیم در استان ببینیم. او بیان کرد: در خراسان جنوبی ۲۰۰ گونه پرنده، ۶۰ گونه پستاندار، ۷۰ گونه خزنده و بیش از هزار گونه گیاهی شناسایی‌شده است که این اعداد ازنظر علمی بسیار ارزشمند است. مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خراسان جنوبی ادامه داد: این تنوع گونه‌های جانوری مترادف با تنوع گونه‌های جانوری در چند کشور اروپایی است که علت آن را باید در دارا بودن خراسان جنوبی از جاذبه‌های مختلف طبیعی چون تالاب، کویر، جنگ بنه هزارساله و مراتعی با پوشش گیاهی چشم‌گیر دانست. اکبری افزود: محیط‌زیست حدود 5/12 درصد از خاک خراسان جنوبی را در قالب پناهگاه‌های حیات‌وحش و مناطق حفاظت‌شده تحت مدیریت قرار دارد و البته هرکجای استان یک موجود زنده مهره‌دار زندگی می‌کند در برابر شکار غیرمجاز و تخریب زیستگاه از او محافظت می‌کنیم.
۱۰ گونه جانوری در معرض خطر در خراسان جنوبی
او با اشاره به اینکه متأسفانه در برخی شاخص‌ها چون همراهی با قاچاقچیان پرنده کمیاب هوبره جزو استان‌های پیشرو هستیم، گفت: در حال حاضر ۱۰ گونه جانوری در معرض خطر در خراسان جنوبی داریم که از آن جمله یوزپلنگ پلنگ، روباه شنی و گربه شنی است. مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خراسان جنوبی اظهار کرد: درخطر انقراض بودن برخی ازاین‌گونه‌های جانوری یک مقیاس جهانی و نه ملی است و ازاین‌جهت این‌گونه نیست که ما در استان اقدامی را به‌تنهایی برای مصون ماندن آن حیوان از خطر انقراض انجام داده و به نتیجه برسیم. اکبری با اشاره به اینکه در مورد گونه‌های در معرض خطر تنها از انقراض آن‌ها جلوگیری می‌شود، بیان کرد: تابه‌حال گونه جانوری نبوده که از خطر انقراض بیرون بیاید.
نجات یوز ایرانی به مرز غیرممکنی رسیده است
او با بیان اینکه در مورد یوزپلنگ شرایط بحرانی‌تر است، ادامه داد: تلاش‌های دو دهه منجر به این نشده که این حیوان ارزشمند را حتی از خطر انقراض دو کنیم و در حقیقت در لبه پرتگاه بوده و نجات آن به مرز غیرممکنی رسیده است. مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خراسان جنوبی ادامه گفت: تکثیر در اسارت به‌واسطه اینکه تنوع ژنتیکی و قدرت شکار گونه حیوانی را پایین می‌آورد جز در شرایط بسیار خاص و برای برخی گونه‌های ویژه استفاده نمی‌شود. اکبری اظهار کرد: در مورد یوز به‌واسطه حساسیت‌های خاصی که وجود دارد این نکته مطرح است که آیا اصولاً گرفتن و آوردن او برای تکثیر در اسارت مفید خواهد بود و یا خیر؟ او یادآور شد: در حال حاضر در خراسان جنوبی سه مرکز تکثیر در شاسکوه قائن، در منطقه حفاظت‌شده مظفری فردوس و یک مرکز تکثیر قوچ و میش در خوسف وجود دارد.
افزایش و کاهش جمعیت برخی گونه‌های جانوری در زیستگاه‌های خراسان جنوبی
مسعود مستقیم فرمانده یگان حفاظت محیط‌زیست خراسان جنوبی نیز در این زمینه گفت: در خراسان جنوبی تنوع گونه‌های حیوانی فراوانی داریم ازجمله اینکه هشت گربه سان در خراسان جنوبی وجود دارد. او بیان کرد: از طرف دیگر در خراسان جنوبی گونه‌هایی چون زاغ بور و پرنده بسیار ارزشمند هوبره و انواع پستانداران و پرندگان شکاری وجود دارد. فرمانده یگان حفاظت محیط‌زیست خراسان جنوبی ادامه داد: این تنوع گونه‌های مختلف را می‌توان در چهار منطقه حفاظت‌شده، سه پناهگاه حیات‌وحش، سه منطقه شکارممنوع مرزی و هفت منطقه شکارممنوع استان مشاهده کرد. مستقیم یادآور شد: در طول ۲۰ سال گذشته جمعیت برخی از گونه‌های جانوری چون قوچ و میش افزایش‌یافته اما درباره برخی دیگر از گونه‌ها چون یوز و انواع گربه‌سانان احساس خطر درزمینه انقراض وجود دارد.
از ابتدای سال در دو مورد یوز مشاهده‌شده است
اسدا... حاتمی رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست طبس نیز در این زمینه گفت: به‌صورت مستند در سال جاری در دو مورد یوز در زیستگاه حیات‌وحش نایبندان طبس مشاهده‌شده است و در یک مورد نیز یکی از اهالی محلی بیان داشته که یک یوز به همراه توله‌اش را دیده است. او ادامه داد: مشاهده و آمارگیری ازاین‌گونه حیوانی بسیار سخت است چراکه همواره در مسیر پناهگاه نایبندان طبس تا پناهگاه راور استان کرمان در حال حرکت است. رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست طبس درباره چرایی درخطر انقراض بودن این‌گونه ارزشمند حیوانی بیان کرد: در طول ۱۴-۱۵ سال خدمت در محیط‌زیست ندیدم که یک شکارچی غیرقانونی در منطقه نایبندان قصد شکار یوز داشته باشد.
جاده‌هایی که بیش از شکار غیرقانونی جان یوز را می‌گیرد
حاتمی گفت: اما جاده‌هایی که در حاشیه پناهگاه‌های حیات‌وحش وجود دارد زمینه‌ای را برای تلفات این‌گونه مهم به وجود آورده و در محدوده زیستگاه‌های استان سمنان، جاجرم و حتی نایبندان شاهد کشته شدن این‌گونه ارزشمند براثر حوادث جاده‌ای بوده‌ایم. او اظهار کرد: در یک مورد خاطرم هست که یک یوز به علت حادثه جاده‌ای تلف‌شده بود و توله‌اش نیز صحنه را مشاهده می‌کرد که بسیار تأسف‌بار بود. رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست طبس با اشاره به اینکه علاوه بر یوز گونه‌های دیگری چون کارکال، گربه شنی و گربه وحشی نیز در معرض خطر هستند، یادآور شد: در راستای فرهنگ‌سازی و آشنا کردن افراد با محیط‌زیست همواره در مساجد، مدارس و برای جوامع محلی کارگاه آموزشی برگزار می‌کنیم.