مهاجرت آب‌های کارستی به پاکستان و تشدید خشکسالی در سیستان/ نادیده گرفتن منابع کارست در مشهد
به گزارش رویداد ایران به نقل از ایسنا، دکتر علیرضا شهیدی با بیان اینکه خشکسالی‌های پی‌درپی و کمبود منابع آبی، بسیاری از روستاهای استان سیستان و بلوچستان را خالی از سکنه کرده است، افزود: به فاصله ۵ کیلومتر از مرز ایران، پاکستانیها با تکیه بر آب‌هایی که منبع اصلی آن ایران است، تفرجگاه و پارک آبی ایجاد کرده‌اند؛ علاوه بر آن شهر "مشهد" نیز که قرار بوده بخشی از تامین آبش از محل آب‌های کارستی انجام شود، اما معلوم نیست که چرا اجرای آن چندان به مذاق برخی از مسئولان خوش نمی‌آید.
وی با بیان اینکه بررسی‌های انجام شده از وجود آب کارستی در ۳۰ تا ۳۵ درصد از مساحت کشور خبر می‌دهد، افزود: در کل دنیا از این نوع منابع آبی به عنوان یک آب شرب با کیفیت استفاده می‌شود و متاسفانه ما از ظرفیت موجود در کشور استفاده نمی‌کنیم.
رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور با اشاره به اینکه از مدت‌ها پیش این سازمان شناسایی مطالعه درمورد آب‌های غیرمتعارف مثل کارست را شروع کرده، ادامه داد: شناسایی آب‌های کارستی بر عهده سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور است و در مقیاس ملی نقشه پتانسیل آب‌های کارستی را تهیه کردیم.
شهیدی، تجدیدپذیر بودن آب‌های کارستی را یک مزیت مهم نسبت به آب‌های آبرفتی عنوان کرد و یادآور شد: در سال‌هایی که بارندگی در کشور وجود دارد، آب کارستی غنی‌تر می‌شود و این در حالی است که برداشت بیش از اندازه از آب دشت‌ها حتی در تَر سالی‌ها باعث افزایش فرونشست و از بین رفتن آب خوان می‌شود، اما در آب‌های کارستی هیچ‌گاه مخزن از بین نمی‌رود و هر وقت بارندگی بیشتر باشد، آب بیشتری دارد و وقتی بارندگی کمتر باشد، آب کمتری دارد.
وی درباره شهرهای ایران که قابلیت استفاده از آب‌های کارست را دارند، گفت: در شهرهایی که تامین بخشی از آب از طریق چشمه‌ها صورت می‌گیرد، می‌توان از آب کارست استفاده کرد. نمونه آن شهر شیراز است که از دیرباز از پتانسیل آب کارستی استفاده می‌کرده و در طبس، اصفهان و برخی دیگر از نقاط کشور نیز سابقه استفاده از این نوع آب وجود دارد. نزدیک به ۲۵ درصد جمعیت جهان و بیش از نیمی از کشورهای اروپایی تامین آب خود را از آب کارستی انجام می‌دهند و ما هم پتانسیل خیلی بالایی در حوزه آب کارستی داریم، اما زیر ساخت‌های لازم برای استفاده از این پتانسیل را نداریم.
به نقل از روابط‌عمومی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، شهیدی خاطر نشان کرد: یک چشمه آب کارستی بزرگ در خوانسار اصفهان وجود دارد و برخی از سال‌ها این چشمه به‌طور کامل خشک می‌شود و باید در کنار آب‌های متعارف از آن استفاده کرد، اما کیفیت آب‌های کارستی فوق‌العاده بوده و نباید از آن برای صنعت و کشاورزی استفاده کرد.
وی با تاکید بر اینکه سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور یک پروژه را در کوه‌های کپه‌داغ خراسان‌رضوی و شمالی برای تامین بخشی از آب شرب مشهد شروع کرد، گفت: این طرح پیشرفت خوبی هم داشت، اما بنا به دلایلی از آن استقبال نشد.
رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور درادامه با بیان اینکه در بسیاری از شهرهای کشور پتانسیل استفاده از آب‌های کارستی را داریم که یکی از آنها منطقه سراوان در سیستان و بلوجستان است، افزود: به دلیل شیبی که سنگ‌ها و خاک‌ها در آن منطقه دارند، آب کارستی ما در حال مهاجرت به خارج از کشور است و به عنوان مثال پاکستان با فاصله ۵ کیلومتری از مرز از آب کارستی که منشا آن ایران بوده، استفاده کرده و در آن جا تفرجگاه ایجاد کرده‌اند و پارک‌های آبی ساخته‌اند و بخشی از آب شرب خود و حتی نیازهای حوزه کشاورزی خود را از این محل تامین می‌کنند.
شهیدی تاکید کرد: این در حالی است که مردم استان سیستان و بلوچستان ما با بحران شدید آبی دست و پنجه نرم می‌کنند و مردمان برخی از مناطق ناچارند از هوتک‌ها استفاده کنند. ما می‌توانیم با تغییر برخی از مجوزها خودمان از این ظرفیت استفاده کنیم، ولی متاسفانه در برخی از موارد سازمان‌های آب منطقه‌ای ما سخت‌گیری بی‌دلیل دارند و ما خیلی راحت می‌توانیم با زدن چاه مانع مهاجرت آب به خارج از کشور شویم.