گزارش از پرورش شتر در خراسان جنوبی/ سودی که به جیب دلالان می‌رود
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، شترداری در خراسان جنوبی، دومین قطب پرورش شتر کشور همچنان به روش سنتی صورت می‌گیرد و در صنعت فرآوری تولیدات این حیوان سراسر سود از دنیا عقب مانده‌ایم. دو سوم مساحت ایران مستعد شترداری است و در این میان خراسان جنوبی رتبه دوم پرورش این حیوان مقاوم و پرسود را به خود اختصاص داده است. مدت‌هاست شتر‌های خراسان جنوبی به صورت زنده به سایر استان‌ها ارسال می‌شوند که می‌توان با ایجاد صنایع فرآوری از فرار این موجودات گران‌بها جلوگیری کرد.
خراسان جنوبی با داشتن هوای گرم و خشک و بیابان‌های وسیع، مکان بسیار خوبی برای پرورش شتر است. شتر حیوانی است که نیاز غذایی بالایی ندارد و می‌تواند در بیابان زندگی کند و پرورش آن نسبت به گاو و گوسفند از صرفه اقتصادی بالاتری برخوردار است.
شترداری صنعتی سودمند است
شترداری یک صنعت سودمند است چرا که از گوشت، پوست، پشم و شیر این حیوان می‌توانیم بهره ببریم و مسئولان برای استفاده حداکثری از این صنعت، باید آستین بالا بزنند.
"اینجا شتر با بارش گم می‌شود" در حالیکه زادگاه شتر است و زندگی کویرنشینان به آن وابسته است. همه دار و ندارشان شتر است؛ از شیر، گوشت گرفته تا پوست و پشم آن درآمد کسب می‌کنند و حالا هم که می‌خواهند خراسان جنوبی را به عنوان دومین قطب پرورش شتر در کشور به هاب منطقه‌ای تبدیل کنند تا علاوه بر ارزآوری حاصل از صادرات سبب اشتغالزایی و رفاه بیشتر مردم استان و به خصوص شترداران این استان شوند.
با همه ارائه طرح و برنامه برای تبدیل شدن این استان به هاب منطقه‌ای شتر در کشور اما هنوز لقمه‌ای از گلوی شترداران پایین نرفته و معتقدند شتر در خواب بیند پنبه دانه چرا که "شترسواری دولا دولا نمی‌شود" و باید نخست مشکلات آن رفع شود.
آنان معتقدند شترداران نیازمند حمایت هستند. می‌گویند درست است شتر کِشتی کویر است و می‌تواند روزهای متوالی بدون نیاز به آب در کویر پیش برود و مقاوم به بیماری‌ها بوده و می‌تواند از خارها و علف‌هایی که دیگر حیوانات اهلی نمی‌توانند بخورند شکم خود را سیر کند. می‌توانند حتی از شیر آن شیرخشک، روغن، صابون تولید کرد اما معتقدند با نگهداری سنتی، این صنعت راه به جایی نمی‌برد.
اگرچه شتر آنقدر آرام است و رام که حتی بچه می‌تواند آن را براند و آنقدر مقاوم است که می‌تواند صاحب و بار سنگینش را به دوش بکشد اما با وجود ارزش فراوانش عایدی چندانی برای صاحبانش در خراسان جنوبی نداشته است.
پرورش صنعتی شتر و تجارت پرسود آن در دل کویر مغفول مانده است
با وجود اینکه ایران هشتمین پرورش دهنده شتر در آسیاست، اما از پرورش صنعتی و تجارت پرسود آن در دل کویر مغفول مانده‌ایم.
یکی از شترداران روستای گارژگان خوسف که برای خودش اسم و رسمی در منطقه دارد درباره مشقت‌های گرفتن مجوز شترداری صنعتی به خبرنگار ما گفت: هیچ برنامه‌ریزی برای صنعتی شدن شترداری در استان ما نشده است؛ باید برای گرفتن مجوز یک کفش آهنی بپوشم و آنقدر در اداره‌ها دوندگی کنم که از کار اصلی‌مان که تولید است، جا می‌مانیم.
وی ادامه داد: مجوز را به هزار سختی که باشد می‌گیریم، اما وقتی پایمان به بانک باز می‌شود تسهیلات نمی‌دهند، شیر و گوشت شتر را هم که تولید می‌کنیم، می‌مانیم که محصول را چه کنیم؟
وی به مزایای شترداری صنعتی اشاره کرد و گفت: صنعتی شدن پرورش شتر یعنی اینکه رسیدگی به شتر بیشتر می‌شود، تولیدات شیر و گوشتش افزایش می‌یابد و در نهایت این اتفاقات خوب منجر به افزایش جمعیت شتر در کشور می‌شود.
شترداری یکی از کار‌های دیرینه‌ای است که در روستا‌های مختلف خراسان جنوبی صورت می‌گیرد. در روستای چاه دراز شهرستان نهبندان نیز افرادی هستند که به شترداری مشغول هستند؛ شترداران این منطقه همانند سایر مناطق شترداری را به شیوه سنتی انجام می‌دهند.
یکی از شترداران به خبرنگار ما گفت: به دلیل شرایط سنتی پرورش شتر، سود را دلالان می‌برند و شترداران از سود اصلی خود باز می‌مانند.
وی افزود: دو سال پیش بود که ستاد اجرایی فرمان حضرت امام پا به میدان نهاد تا با اجرای طرح هاب شتر، شترداری را در خراسان جنوبی به صنعتی شدن نزدیک کند.
این شتردار خراسان جنوبی بیان کرد: با گذشت دو سال از اجرای این طرح، زیرساخت‌هایی همچون ایستگاه تحقیقات شتر، ایستگاه نگهداری و پایش شتر و مرکز عرضه دام در نهبندان احداث شد اما هنوز سرمایه گذاری برای استفاده از این زیرساخت‌ها وجود ندارد.
نوسان ارز و نبود نهاده دامی کار را لنگ کرده است
مسئول اجرای طرح هاب شتر در خراسان جنوبی نیز در گفتگو با خبرنگار ما گفت: مرحله اول طرح هاب شتر، 100 درصد پیشرفت کرده است.
حسینی گفت: برای مرحله اول 27 میلیارد تومان از سوی ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) هزینه شده است.
وی اظهار داشت: به منظور شبکه سازی متقاضیان سرمایه گذاری، 250 میلیارد تومان تسهیلات به 5 هزار متقاضی اعطاء شده است.
مسئول اجرای طرح هاب شتر در خراسان جنوبی گفت: به دلیل نوسانات ارزی، مشکل در تأمین علوفه و نهاده دام و نبود سرمایه گذار در مناطق محروم با مشکل مواجه هستیم.
"شترداری" صنعتی سودمند، اما نیازمند حمایت واقعی
وجود شتر در کشور ظرفیت عظیمی را برای فرآوری و سودآوری شیر و گوشت شتر پیش روی سرمایه گذاران و تولیدکنندگان قرار داده است، ظرفیتی که در فرصت سوزی‌های اداری و بانکی هدر می‌رود و در این میان گویا گوش شنوایی هم برای شنیدن درد‌های تولید کنندگان نیست.
در نبود صنایع فرآوری، سود سرشار شیر شتر است که به بیابان ریخته می‌شود و در این بین نه شتردار به درآمد واقعی خود می‌رسد و نه تولیدکننده برای راه‌اندازی واحد‌های فرآوری از پس موانع اداری بر می‌آید.
در مسیر کاغذ بازی و مانع تراشی‌ها بر سر گنج پنهان کویر، این کشور‌های منطقه هستند که در غیبت ایران، بازار‌های جهانی را در دست گرفته‌اند و سرمایه گذاران مانده‌‍اند با این سرمایه‌های سرگردانی که کمی توجه به آن‌ها می‌تواند اقتصاد شترداری را متحول و اشتغالزا کند.