خراسان شمالی| قالیبافان منتظر حل مشکلات
به گزارش ایرنا، در خراسان شمالی، فرش کردی و فرش ترکمن ثبت جهانی شده است اما بافندگان با تولید فرش‌های نائینی و تبریزی، محصول را به نام سایر استان‌ها عرضه می‌کنند. بسیاری از فعالان فرش استان در روستاها ساکن هستند و به علت نبود امنیت شغلی، روزبه‌روز از شمار بافندگان کاسته شده و به علت بی‌برنامگی، روزبه‌روز از شمار دارهای قالی کم می‌شود. در سال‌های اخیر طی تلاش‌های این سازمان همکاری مرکز ملی فرش ایران و در راستای حمایت از این هنر-صنعت، دو نشان جغرافیایی فرش منطقه به نام‌های کردی خراسان شمالی و ترکمن جرگلان-بجنورد ثبت جهانی شده که در سال ۹۵ هم طی آئینی از لوح‌های ثبت سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO) این دو اثر رونمایی شد. هدف از این اقدام، جلوگیری از کپی‌برداری از این نقوش و شناسنامه‌دار کردن این فرش‌ها برای حضور در بازارهای بین‌المللی بوده اما هنوز از این فرصت‌ها، برای اقتصادی شدن فعالیت فرش‌بافان بهره‌برداری نشده است. در خراسان شمالی سالانه سه هزار تن پشم گوسفند تولید می‌شود اما صنعت فرش با مشکل تأمین مواد اولیه روبه‌رو است، از طرفی وجود گیاهان مختلف در عرصه‌های طبیعی استان زمینه‌ای برای رونق صنعت رنگرزی فرش است اما هنوز به این فرصت توجه نشده است. فرش‌بافان استان می‌گویند برای رنگرزی طبیعی در استان بستری فراهم نشده است و نبود رنگ رزی طبیعی در استان، به فرش آسیب می‌زند. نبود زیرساخت‌هایی مانند رنگرزی، پشم شویی، نبود مواد اولیه در استان، نبود نمایشگاه دائمی در استان ازجمله مشکلات صنعت فرش استان است.
استفاده بی‌رویه از رنگ‌زاهای شیمیایی نامرغوب در رنگرزی نخ‌های مورداستفاده در فرش‌های استان، سبب کاهش کیفیت فرش‌های تولیدی استان شده است این در حالی است که خراسان شمالی رنگ‌زاهای طبیعی زیادی از قبیل پوست گردو، پوست انار، برگ درخت توت دارد اما اقبال و توجهی به آن‌ها نمی‌شود که بتوان در رنگرزی مواد اولیه فرش‌های تولیدی استان از آن‌ها استفاده کرد.
مشکل مهم فرشی‌ها، بیمه است
رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی دراین‌باره گفت: استفاده بی‌رویه از رنگ‌زاهای شیمیایی در رنگرزی نخ‌ها، سبب کاهش کیفیت فرش‌های تولیدی استان شده است. ساناز عباس پور اظهار داشت: نبود توجه به استفاده از رنگ‌زاهای گیاهی به‌ویژه پوست گردو، انار و برگ درخت توت در رنگرزی مواد اولیه، موجب افت کیفیت فرش تولیدی استان شود. او افزود: پیشنهاد می‌شود اقدامات اجرایی بهره‌برداری از رنگ‌زاهای طبیعی، از طریق جهاد کشاورزی، موردبررسی قرار گیرد. او همچنین با اشاره به استفاده اندک از پشم گوسفندان زنده استان برای تهیه و تولید فرش مرغوب در استان، پیشنهاد کرد که سازمان جهاد کشاورزی در این خصوص اقدامات اجرایی لازم را صورت دهد. عباس پور خاطرنشان کرد: یکی دیگر از مشکلات استان، نبود امکانات سخت‌افزاری برای تولید نخ از پشم منطقه برای استفاده در صنعت فرش است، استفاده از پشم دباغی‌شده در تولید فرش موجب کاهش کیفیت فرش‌های تولیدی استان شده و در این زمینه کمک به ایجاد فروشگاه تأمین مواد اولیه برای نظارت بر پشم ارائه‌شده می‌تواند راهگشا باشد. او تصریح کرد: نخ پشم مورداستفاده در قالیبافی، از استان‌های هم‌جوار تأمین می‌شود و به همین علت، تأمین این مواد گران‌تر تمام می‌شود.رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی با بیان اینکه مشکل مهم فرشی‌ها، بیمه است و قالیبافان و شاغلان صنایع‌دستی از سال ۹۳، با مشکلات زیادی رو شده‌اند افزود: تا زمانی که طرح پالایش شروع نشده بود ۶ هزار و ۷۸۲ نفر بیمه بودند که متأسفانه با اجرای طرح پالایش در بازرسی‌های انجام‌شده این رقم به سه هزار و ۷۷ نفر رسیده است او با اشاره به اینکه نخستین شهرک تخصصی فرش کشور به علت عدم اقبال، به شهرک کارگاهی تغییر کاربری یافت افزود: یک اقدام شاخص در زمینه فرش، تصویب و راه‌اندازی شهرک تخصصی فرش در استان است ما این شهرک تخصصی مورد اقبال قرار نگرفت. عباس پور اظهار داشت: پیش از آغاز طرح پالایش بیمه قالیبافان، ۶ هزار و ۷۸۲ نفر از فعالان این صنعت در استان، زیرپوشش بیمه اجتماعی بودند اما متأسفانه با اجرایی شدن طرح پالایش و انجام بازرسی‌ها، این رقم به سه هزار و ۷۷ نفر کاهش‌یافته است. رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی گفت: قالیبافان این استان از کمبود سهمیه برای بیمه اجتماعی گلایه‌مند بوده و اکنون ۱۲ هزار نفر از این تولیدکنندگان متقاضی بیمه هستند. مدیرکل تأمین اجتماعی خراسان شمالی هم گفت: در این استان بر اساس آخرین آمار، سه هزار و ۷۷ نفر از قالیبافان، زیرپوشش بیمه اجتماعی قرار دارند و البته به علت کمبود اعتبار تاکنون هیچ ابلاغی مبنی برافزایش سهمیه برای بیمه این تولیدکنندگان دریافت نشده است. محمدعلی عباس زاده وحید اظهار داشت: امسال برای بیمه قالیبافان ۸۱۲ نفر از طرف سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری اقدام شده است که سهم استان از این تعداد ۴۰ نفر است.
استقبال کم از شهرک تخصصی فرش
مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی خراسان شمالی هم گفت: نخستین شهرک تخصصی فرش کشور در مرکز این استان راه‌اندازی شد اما به علت نبود استقبال، شهرک تخصصی فرش به شهرک کارگاهی تغییر کاربری یافت. سیاوش وحدت اظهار داشت: از منابع سفر رهبری به استان ۳۸ میلیارد ریال و از منابع استانی ۲۴ میلیارد ریال اعتبار برای راه‌اندازی و ایجاد شهرک تخصصی فرش هزینه شد. او افزود: ۱۵ هکتار زمین برای این شهرک تخصصی اختصاص یافت که هشت هکتار زمین صنعتی از آن استحصال‌شده است. مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی خراسان شمالی گفت: زیرساخت‌ها در شهرک تخصصی در معرض استهلاک و از بین رفتن بود و بر این اساس تصمیم گرفتیم تا برای استفاده از زیرساخت‌های ایجادشده، این شهرک به شهرک کارگاهی تغییر کاربری یابد و تاکنون ۶ هکتار از زمین این شهرک کارگاهی واگذارشده است.
سالانه ۳۰۰۰ تن پشم در استان تولید می‌شود
مدیر امور دام سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی هم گفت: این استان به لحاظ جمعیت دام سبک، جزو ۱۰ استان نخست کشور است و نژادهای گوسفندان که در این استان نگهداری و پرورش داده می‌شود، مغان، کردی و افشار است. احمد داوطلب اظهار داشت: بیشتر جمعیت گوسفندان استان، آمیخته هستند و نوع پشمی که در استان تولید می‌شود، رنگی و ضخیم است. او با بیان اینکه سالانه سه هزار تن پشم در استان تولید می‌شود گفت: برداشت پشم برای دامداران به امری هزینه‌بر تبدیل‌شده است قیمت پایین پشم، اقدام به پشم‌چینی را امری غیراقتصادی بدل کرده است و دامداران تنها برای جلوگیری از ابتلای دام به بیماری‌ها، اقدام به پشم‌چینی می‌کنند. مدیر امور دام سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی افزود: پشم ضخیم در گلیم‌بافی، قالیبافی و تولید گبه کاربرد زیاد دارد اما با وارد شدن الیاف مصنوعی، اقبال از خرید پشم کاسته شده است.
مدیرکل بهزیستی خراسان شمالی هم گفت: متأسفانه بازار فرش در دست دلالان است و سود تولید نصیب آنان می‌شود. اسماعیل قربانی اظهار داشت: مددجویان بافنده فرش نتوانسته‌اند به سود مورد انتظار دست یابند. او افزود: ۸۰ نفر از مدعویان به قالیبافی مشغول هستند که از این تعداد تنها ۴۲ نفر بیمه هستند. مدیرکل بهزیستی خراسان شمالی تصریح کرد: به علت کمبود اعتبار، نتوانسته‌ایم اقدام مناسبی برای بیمه این تولیدکنندگان انجام دهیم.