بایدها و نبایدهای استفاده از کودهای شیمیایی
علیرضا جعفرنژادی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص استفاده از کودهای شیمیایی در کشت محصولات کشاورزی اظهار کرد: استفاده از کودهای شیمیایی دارای شماره ثبت ماده کودی مورد تایید موسسه تحقیقات آب و خاک، جزو ضروریات و از اصول کشاورزی است و اگر از کود شیمیایی به صورت صحیح استفاده نشود، محصول به مرحله تولید نمی‌رسد.
وی افزود: کودهای شیمیایی باید در ترکیب با کودهای آلی و کودهای زیستی قرار بگیرند تا پایداری و حق خاک ادا شود و خاک به لحاظ زنده ماندن، دچار چالش نشود.
معاون پژوهش مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان گفت: با توجه به رصدها و بررسی‌های انجام شده توسط موسسه تحقیقات آب و خاک بر روی کودهای شیمیایی، این کودها در صورتی که به شکل بهینه و در مدت زمان مقرر استفاده شوند، هیچ گونه ضرری برای محصولات کشاورزی و خاک نخواهند داشت.
وی بیان کرد: کودهای مورد تایید موسسه آب و خاک تاکنون کمتر از یک درصد آلودگی عناصر سنگین در آن‌ها مشاهده شده است و حتی می‌توان گفت که این آلودگی نزدیک به صفر است. عناصر آرسنیک، جیوه، کادمیوم، نیکل و سرب در کودهای تولید داخل به حداقل رسیده است و همچنین از لحاظ عنصرهای غذایی، کیفیت لازم را دارند و هیچگونه نگرانی در این زمینه وجود ندارد.
جعفرنژادی در خصوص کودهای تقلبی در بازار ادامه داد: بحث کودهای تقلبی و تولید شده توسط سوداگران متفاوت است اما کودهایی که کشاورزان از منابع معتبر تهیه می‌کنند قطعاً کودهای سالمی هستند و آلایندگی ندارند.
رئیس بخش تحقیقات آب و خاک مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان گفت: استفاده بی رویه، نابه هنگام و یا بد استفاده کردن از هر چیزی تبعات خاص خود را در پی دارد و کودهای شیمیایی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. اگر کودهای شیمیایی، درست، به موقع و به اندازه استفاده شوند نه تنها مضر نیستند بلکه مفید هم خواهند بود. اگر کود را در اختیار خاک قرار ندهیم، تامین عنصرهای غذایی توسط خاک برای محصول ممکن نخواهد بود و به عملکرد نخواهد رسید.
محصول کشاورزی سالم چه محصولی است؟
رئیس بخش تحقیقات آب و خاک مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در خصوص محصولات سالم کشاورزی اظهار کرد: محصول سالم محصولی است که هیچ گونه آلایندگی از نظر عناصر آلوده یا ازدیاد سموم در آن وجود نداشته باشد. استفاده از کودهای شیمیایی با ترکیب کودهای آلی، به اندازه و در زمان مقرر در محصولات کشاورزی مانند صیفی‌جات و غلات هیچ گونه مشکلی ندارد و محصولی مطمئن را تولید می‌کند.
جعفرنژادی در خصوص محصولات ارگانیک اظهار کرد: بحث محصول ارگانیک بسیار متفاوت است. در روند تولید این محصول، اجازه نداریم هیچگونه ماده شیمیایی را استفاده کرده و کودهای آلی که برای تولید این محصولات استفاده می‌شوند باید فاقد هر گونه آلایندگی شیمیایی باشند.
وی با اشاره به گران قیمت بودن و کمیاب بودن این محصولات گفت: این محصولات باید در مکانی به دور از تاسیسات شیمیایی تولید شوند و خاک مورد استفاده برای آن‌ها، باید خاکی باشد که حداقل ۸ تا ۹ سال مورد رصد و بررسی قرار گرفته باشد.
معاون پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان عنوان کرد: محصولات کشاورزی علاوه بر اینکه نباید عنصرهای مضر را داشته باشند بلکه باید دارای مقادیر بهینه عنصرهای ریزمغذی و سودمند نظیر آهن، روی، مس و منگنز باشند.
جعفرنژادی درباره محصول کشاورزی سالم بیان کرد: محصول سالم علاوه بر اینکه نباید عنصرهای سنگین و ترکیبات آلاینده را داشته باشد بلکه باید مقادیری مناسب از عناصر مفید را داشته باشد. به عنوان مثال اگر محصول تولیدشده کمی از عنصر آهن برخوردار باشد محصولی سالم نخواهد بود.
تولید سبزی و صیفی‌جات، نیازمند نظارت‌های بیشتر است
وی در خصوص وضعیت سالم بودن محصول گندم در خوزستان گفت: در اغلب مواقع و مطابق آنالیزهای انجام شد محصول گندم تولیدشده در استان، سالم بوده و آلایندگی خاصی ندارد اما در خصوص بحث سبزیجات و صیفی با توجه به تازه‌خوری بودن آن‌ها، این موضوع متغیر بوده و باید نظارت بر روی آن‌ها بیش از گذشته باشد.
رئیس بخش تحقیقات آب و خاک مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان ادامه داد: کشاورزان به دلایل مختلف چند روز قبل از برداشت محصولات سبزیجات و صیفی اقدام به کودپاشی آن‌ها می‌کنند و ممکن است استفاده از این کود، به صورت نیترات در محصول باقی بماند و برای سلامتی انسان تبعاتی را به همراه داشته باشد.
جعفرنژادی عنوان کرد: تولید یک محصول کشاورزی و سلامت آن متغیر است؛ ممکن است محصول تولید شده در طول چند فصل سالم باشد اما در یک کشت حاوی یک آلاینده باشد. به همین دلیل نمی‌توان گفت کیفیت محصولات تولیدشده در کشور و استان یکسان بوده و بنابراین نیاز به رصد، پایش دقیق و مداوم است.