نگرانی جهان از سرعت صدور افراطی گرایی آمریکایی
امروز ۶ ژانویه ۲۰۲۲ مصادف است با نخستین سالروز تسخیر ساختمان کنگره آمریکا موسوم به «کاپیتول» توسط چند جریان راست افراطی؛ رخدادی که در جریان آن اعضای دو گروه تندرو شامل «پسران مغرور» (یا پسران مفتخر) و «حافظان سوگند» با برنامه‌ریزی قبلی در حمایت از «دونالد ترامپ» مجلس قانونگذاری این کشور را تسخیر کردند.
اگرچه حادثه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ به تقویت گروه‌های رادیکال انجامید اما بعد از انتخابات ۲۰۱۶ آمریکا و ورود «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری ستیزه‌جوی این کشور به کاخ سفید، فرصتی مغتنم برای عرض‌اندام این گروه‌های راستگرای تندرو فراهم شد؛ گروه‌هایی که اگر چه پیشتر نیز فعالیت داشتند اما در این فرجه چهارساله ریاست جمهوری ترامپ، دوره طلایی زندگی سیاسی خود را تجربه کردند.
ده‌ها گروه افراط‌گرا با ایدئولوژی‌های مختلف در سراسر آمریکا وجود دارد که عمدتا نژادپرست، مهاجرستیز و مخالف دولت هستند. این گروه‌ها معمولا از خشونت حمایت می‌کنند و اغلب مسلح هستند.
ده‌ها گروه افراط‌گرا با ایدئولوژی‌های مختلف در سراسر آمریکا وجود دارد که عمدتا نژادپرست، مهاجرستیز و مخالف دولت هستند. این گروه‌ها معمولا از خشونت حمایت می‌کنند و اغلب مسلح هستند و برخی از آنها در شکل‌گیری اعتراض‌های خشن نقش داشته‌اند که در ادامه نگاهی به شناخته‌ترین آنها خواهیم انداخت؛
راست‌های افراطی شناخته شده آمریکا چه گروه‌هایی هستند؟
کوکلاس کلان‌ها
«کوکلاس کلان‌ها» اولین بار در سال ۱۸۶۵ میلادی و در واکنش به جنبش سیاهان آمریکا برای برخورداری از حقوق شهروندی شکل گرفت و در سال ۱۹۶۰ مجددا خود را سازماندهی کرد. در کارنامه این گروه اعمال جنایتکارانه و قتل‌های بسیاری نوشته شده‌است. امروز تخمین زده می‌شود کوکلاس کلان‌ها حدود ۵ تا ۸ هزار عضو داشته‌باشد.
در تظاهرات «شارلوتزویل» یکی از چهره‌های معروف نئونازی به نام «دیوید دوک» در صف این گروه حرکت می‌کرد. او که پیشتر نیز رهبر این گروه بوده به ترامپ یادآوری کرد «این سفیدان آمریکا بودند که به او امکان رئیس‌جمهور شدن را دادند و نه چپ‌ها.»
برتری سفیدها
«برتری سفیدها» گروهی است که به نژاد سفید اعتقاد دارد و این واژه را به عنوان معادلی برای حقوق ویژه رنگ پوست و یا تعلق نژادی خاص استفاده می‌کنند. به طور مثال معقتدند که میان انسان‌ها برتری‌های بیولوژیکی وجود دارد و انسان‌هایی با ریشه اروپایی برترند. آنها اطمینان دارند که سفیدها در جامعه رنگارنگی مانند آمریکا در راس هرم قرار دارند.
راست آلترناتیو
جنبش راست «آلترناتیو» تقریبا جدید و جوان است. این گروه با افکار به شدت راست‌گرایانه و با تکیه بر «هویت نژاد سفید» و حفظ «تمدن سنتی غرب» جریانی علیه اقلیت‌ها، مهاجران، چپ‌ها و حتی محافظه‌کاران سنتی به شمار می‌رود و گروهی زن‌ستیز و ضدیهود است.
یکی از چهره‌های شاخص این طیف، «ریچارد بی. اسپنسر» است که اتاق فکر بسیار افراطی «انستیتوی سیاست ملی» را مدیریت می‌کند. او در سال ۲۰۱۰ مجله اینترنتی «برایت بارت» را راه‌اندازی کرد. گفته می‌شود این گروه ارتباط نزدیکی با «برتری سفیدها» دارد اما کمی محتاطانه‌تر رفتار می‌کند.
ملی‌گرایان
این گروه نیز به «برتری سفیدها» بسیار نزدیک است اما با آنها یک تفاوت مهم دارد و آن این که یک جامعه چندملیتی را به شدت رد می‌کند و هدفش وجود یک آمریکای کاملا «سفید» است.
نئونازی‌ها
این گروه الگوی عقاید و سمبل‌های خود را از نازیسم آلمان گرفته که «آدولف هیتلر» سرمشق و قهرمان آن‌هاست. آنها دشمن یهودیان، هم‌جنسگرایان، غیرسفیدپوستان و ناتوان‌های جسمی هستند.
این گروه در سال ۱۹۶۰ و در یک حزب نئونازی آمریکایی پایه‌گذاری شد اما موفقیتی کسب نکرد. در حال حاضر «جنبش ناسیونال سوسیالیست‌ها» بزرگ‌ترین جنبش نئونازی در آمریکا به شمار می‌رود.
کارشناسان می‌گویند آنها ارتباط نزدیکی با نئونازی‌های آلمان دارند. برخلاف آلمان استفاده از علامت صلیب شکسته، دادن سلام هیتلری و دیگر سمبل‌های نئونازیسم در آمریکا ممنوع نیست.
گزارش تحقیقات انجام شده توسط وزارت دادگستری ایالات متحده دربارۀ حمله ۶ ژانویه ۲۰۲۱ به ساختمان کنگره آمریکا موسوم به «کاپیتول» بیانگر آن است که اعضای دو گروه راست افراطی یعنی «پسران مغرور» (یا پسران مفتخر) و «حافظان سوگند» که به همراه هزاران نفر از طرفداران ترامپ به واشنگتن آمده و از مدت‌ها پیش نقشۀ حمله به کنگره را کشیده بودند.
ائتلاف جنوب یا نئوکنفدراسیون
این گروه به دنبال بازگشت به ارزش‌های ایالت‌های جنوبی آمریکا در دوران پیش از جنگ داخلی این کشور است. آنها خود را قربانیان «شمالی»ها می‌دانند که به برده‌داری پایان داد. این گروه، نژادپرست، ضددموکراسی و ضد هم‌جنسگرایان است.
در مجموع تنوع گروه‌های افراط‌گرا در آمریکا و قدرت‌گیری روزافزون آنها باعث شده که از هر فرصتی برای مانور سیاسی و خشونت خیابانی بهره بگیرند که نمونه آن را در سال آخر دولت ترامپ و در جریان حمله به کنگره شاهد بودیم.
کنگره در تسخیر دو جریان افراطی حامی ترامپ
گزارش تحقیقات انجام شده توسط وزارت دادگستری ایالات متحده دربارۀ حمله ۶ ژانویه ۲۰۲۱ به ساختمان کنگره آمریکا موسوم به «کاپیتول» بیانگر آن است که اعضای دو گروه راست افراطی یعنی «پسران مغرور» (یا پسران مفتخر) و «حافظان سوگند» که به همراه هزاران نفر از طرفداران ترامپ به واشنگتن آمده و از مدت‌ها پیش نقشۀ حمله به کنگره را کشیده بودند.
اعضای گروه «پسران مغرور» در میان اولین مهاجمانی بودند که از مسیر پنجره‌ها وارد عمارت کنگره شدند و سپس به سمت تالار سنا رفتند. آنها همچنین در داخل ساختمان سیگاری روشن کرده و در حال کشیدن سیگار فیلم گرفتند و اعلام کردند که این «سیگار پیروزی در کاپیتول» است.
«حافظان سوگند» نیز یک گروه راست افراطی است که عمدتا اعضایش را از میان نظامیان کنونی یا پیشین آمریکا از جمله از میان نیروهای ارتش و پلیس همچنین افرادی انتخاب می‌کند که خود را متعهد به عمل به سوگندشان می‌دانند؛ سوگند به دفاع از قانون اساسی در مقابل همۀ دشمنان داخلی و خارجی.
بر اساس این تحقیق وزارت دادگستری آمریکا، در روز حمله به ساختمان کنگره آمریکا، اعضای گروه «حافظان سوگند» در حالی راهشان را از میان جمعیت باز می‌کردند و به سرعت پله‌های کاپیتول را برای ورود به سالن‌های آن بالا می‌رفتند که برنامۀ روشنی برای این روز داشتند.
در آن روز، از مسیر پیام‌های رمزگذاری شده یکی از اپلیکیشن‌هایی که بسیاری از افراط‌گرایان در هنگام حمله به کاپیتول از آن استفاده می‌کردند، کسی دستوری برای اعضای این گروه با این مضمون فرستاده بود: «این مجلس را تسخیر کنید، ما دلایلی درباره اقدام به خیانت و تقلب در انتخابات داریم.»
کمی پیش از وقوع این حمله، اعضای دیگر گروه راست افراطی یعنی «پسران مغرور» در حالی که دستگاه‌های بی‌سیم به همراه و هدفون‌هایی در گوش داشتند، سعی کردند همزمان با هجوم جمعیت به سمت کاپیتول، وارد ساختمان شوند. در آن روز فردی نیز در رأس این گروه برای نظارت و رهبری برنامۀ حمله به کاپیتول تعیین شده‌بود.
اگرچه دو گروه یادشده در جریان حمله به کنگره مقصر شناخته شدند اما استقبال برخی مردم از این اقدام نامتعارف و غیرقانونی، از این واقعیت پرده برداشت که تمایل عمومی به کاربرد خشونت برای مقاصد سیاسی در آمریکا رو به افزایش است.
برپایه نظرسنجی واشنگتن پست-دانشگاه مریلند، ۴۰ درصد از جمهوری‌خواهان معتقدند اقدامات خشونت‌آمیز می‌تواند توجیه‌پذیر باشد، در حالی که در بین دموکرات‌ها ۲۳ درصد و در بین مستقل‌ها ۴۱ درصد همین نظر را داشتند.
روی خوش آمریکایی‌ها به خشونت
پس از حمله حامیان ترامپ به ساختمان کنگره، توجه‌ها به سمت افراطی‌گری در آمریکا و جریان راست افراطی در این کشور معطوف شده‌است.
به تازگی واشنگتن پست و دانشگاه مریلند نتایج یک نظرسنجی خود را منتشر کرده‌اند که از افزایش میل به خشونت در آمریکا نشان دارد. این نظرسنجی بین ۱۷ تا ۱۹ دسامبر با شرکت ۱۱۰۱ بزرگسال آمریکایی با حاشیه خطای مثبت یا منفی چهار درصد انجام شد.
این نظرسنجی که در آستانه یک‌سالگی حمله به کنگره صورت گرفته‌بود، نشان می‌داد از هر سه آمریکایی یک نفر معتقد بود گاهی اوقات اقدام خشونت‌آمیز علیه دولت برای شهروندان موجه است؛ موضوعی که نشان‌‍‌دهنده رشد قابل توجه این دیدگاه در آمریکا نسبت به سال‌های گذشته بود.
برپایه نظرسنجی واشنگتن پست-دانشگاه مریلند، ۴۰ درصد از جمهوری‌خواهان معتقدند اقدامات خشونت‌آمیز می‌تواند توجیه‌پذیر باشد، در حالی که در بین دموکرات‌ها ۲۳ درصد و در بین مستقل‌ها ۴۱ درصد همین نظر را داشتند.
به گزارش وبگاه خبری «هیل»، از میان کسانی که گفتند اقدامات خشونت‌آمیز می‌تواند مناسب باشد، ۲۲ درصد گفتند که چنین اقداماتی را می‌توان در پی نقض یا سلب حقوق یا آزادی‌های مردم توسط دولت توجیه کرد و ۱۵ درصد نیز به تسلط نظامی بالقوه یا فروپاشی دموکراسی اشاره کردند.
طبق این گزارش به طور کلی، درصد افرادی که گفتند خشونت علیه دولت در مقاطعی موجه است، در سال‌های اخیر در آمریکا افزایش یافته‌است.
به گفته محققان، در اکتبر ۲۰۱۵، ۲۳ درصد از مردم آن را موجه دانستند که در مقایسه با ۱۶ درصد در ژانویه ۲۰۱۱ و آوریل ۲۰۱۰ و ۱۳ درصد در آوریل ۱۹۹۵ افزایش یافته‌است.
نظرسنجی واشنگتن پست و دانشگاه مریلند همچنین نشان داد ۱۹ درصد از شرکت‌کنندگان معتقد بودند که عواقب قانونی برای افرادی که در ششم ژانویه ۲۰۲۰ به ساختمان کنگره آمریکا حمله کردند، بسیار شدید است و ۵۱ درصد نیز گفتند که به اندازه کافی سخت‌گیرانه نیست. ۲۸ درصد دیگر گفتند که مجازات‌ها منصفانه بوده و سه درصد نظری نداشتند.
از نگاه ناظران روند رو به رشد افراط‌گرایی در آمریکا به دلیل اثرگذاری این کشور بر معادلات بین‌المللی بر سایر نقاط جهان نیز تاثیرخواهد گذاشت.
این نظرسنجی همچنین شکاف حزبی گسترده‌ای را در مورد مسئولیت دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری سابق آمریکا در ارتباط با حوادث ششم ژانویه نشان داد. در میان دموکرات‌ها، ۹۲ درصد گفتند ترامپ تا حد زیادی یا میزان قابل توجهی مقصر این حمله بوده‌است، در مقابل تنها ۲۷ درصد جمهوری‌خواهان همین نظر را داشتند.
از نگاه ناظران، روند رو به رشد افراط‌گرایی در آمریکا به دلیل اثرگذاری این کشور بر معادلات بین‌المللی بر سایر نقاط جهان نیز تاثیرخواهد گذاشت.
نگرانی جهانی از سرعت صدور افراط گرایی آمریکایی
به تازگی «نوآم چامسکی» زبانشناس و کارشناس برجسته مسائل سیاسی در آمریکا در گفت‌وگو با «ایمی گودمن» خبرنگار و فعال سرشناس ضد جنگ به پیامدهای افراط‌گرایی در آمریکا پرداخته‌است.
چامسکی در این مصاحبه ضمن اشاره به ظهور چهره‌های جدید از فاشیسم در گروه راستگرای افراطی در آمریکا، گفت: با توجه به اینکه آمریکا یک قدرت بزرگ به شمار می‌آید، هر کاری که در این کشور انجام می‌شود بر دیگران نیز تاثیر می‌گذارد. اتفاقات دیگری که در حال وقوع هستند به اندازه کافی بدند اما آمریکا سرآمد حرکت به سوی نابود کردن آینده است و مسئولیت ما در این میان کنترل کردن و پایان دادن به این رویه و بازگرداندن کشور به عقلانیت در این مسائل است، پیش از آن که خیلی دیر شود.
نگاهی به اقدامات خشونت‌بار صورت گرفته در کشورهای مختلف کره خاکی دستکم در یک دهه اخیر، این ادعای چامسکی را اثبات می‌کند.
شرکای آمریکا با نگرانی شاهد خیزش موج افراط‌گرایی مدرن این کشور هستند و می‌دانند که رسانه‌ها و فرهنگ آمریکایی به نقاط مختلف جهان دسترسی دارند و این مساله، خطر صدور راست‌گرایی افراطی آمریکایی به کشورهایشان یا ترکیب آن با تفکرات راست افراطی بومی را تشدید می‌کند.
در سال ۲۰۱۹، «کریستوفر ری» مدیر سابق سیا، هشدار داد که نژادپرستان سفیدپوست آمریکایی برای آموزش گروه های ناسیونالیست خارجی دست به سفرهای خارجی می‌زنند. گزارش اندیشکده «سوفان» در همان سال دریافت که بیش از ۱۷ هزار خارجی که بسیاری از آنها ملی‌گرایان سفیدپوست بودند، به اوکراین سفر کرده‌بودند تا در کنار هر دو سوی درگیری جدایی‌طلبان بجنگند.
مانیفست سرشار از نفرت «آندره برویک» که ۷۷ نفر را در سال ۲۰۱۱ در نروژ کشت، و «دیلان روف»، برتری‌طلب سفیدپوست آمریکایی که ۹ نفر را در کلیسای چارلستون (کشتار جمعی که در تاریخ ۱۷ ژوئیه ۲۰۱۵ در کلیسای آفریقایی عمانوئیل واقع در چارلستون کارولینای جنوبی اتفاق افتاد. این کلیسا یکی از قدیمی ترین کلیساهای متعلق به سیاهپوستان آمریکا به شمار می رود) کشت و «برنتون هریسون» که در سال ۲۰۱۹ بیش از ۵۰ مسلمان را در «کرایست چرچ»، نیوزیلند به قتل رساند تاثیرگذار بودند.
مانیفست «تارانت» هم «جایگزینی بزرگ» نام داشت که او هم الهام بخش «پاتریک کروز» بود که ۲۲ نفر را در شهر «ال پاسو» تگزاس کشت و نیز الهام بخش یک مرد مسلح نروژی که تلاش داشت تعدادی از مسلمانان را در مسجدی در اسلو به قتل برساند.
چندی پیش نشریه «نیوز ویک» در یادداشتی به قلم «دیوید برنان» نوشت که وقایع اخیر آمریکا از جمله حمله هواداران ترامپ به کنگره، متحدان این کشور را از گسترش تفکرات راست‌گرایی افراطی و سفیدبرترپنداری نگران کرده‌است.
در این یادداشت آمده‌است: «برای متحدان آمریکا، به‌خصوص کشورهای اروپایی که در خلال جنگ جهانی دوم توسط فاشیست‌های آلمانی ویران شدند و مکررا شاهد خیزش گروه‌های نئونازی بوده‌اند، راست‌گرایی افراطی چیز جدیدی نیست. با این حال شرکای آمریکا با نگرانی شاهد خیزش موج افراط‌گرایی مدرن این کشور هستند و می‌دانند که رسانه‌ها و فرهنگ آمریکایی به نقاط مختلف جهان دسترسی دارند و این مساله، خطر صادر شدن راست‌گرایی افراطی آمریکایی به کشورهایشان یا ترکیب آن با تفکرات راست افراطی بومی را تشدید می‌کند».