اعتراض به قانونی که سفر هوایی را گران‌تر کرد
به دنبال ابلاغ سازمان امور مالیاتی، با قانون مصوب مجلس ۹ درصد مالیات بر ارزش‌افزوده روی قیمت بلیت اضافه شد که با حذف پنج درصد عوارض شهرداری، نرخ بلیت هواپیما در مسیرهای داخلی با ۴ درصد و در مسیرهای خارجی با ۹ درصد افزایش روبه‌رو خواهد شد. این قانون با واکنش مردمی مواجه شده است، به ویژه آن‌که از سال ۱۳۹۷ تا کنون قیمت بلیت هواپیما مستمر و به عنوان‌های مختلف از تحریم و نوسان ارز گرفته تا محدودیت‌های کرونا افزایش‌هایی تا ۱۰۰ درصد را هم تجربه کرده است. حرمت‌الله رفیعی در گفت‌وگو با ایسنا در اعتراض به قانون جدید مالیات بر ارزش‌افزوده که سفر هوایی را گران‌تر کرده است، به ایسنا گفت: بحث اضافه شدن مالیات بر ارزش‌افزوده روی بلیت هواپیما از سال ۱۳۸۶ مطرح شد و سال ۱۳۸۸ سازمان امور مالیاتی آن را جدی‌تر کرد و مجلس هم شش ماه پیش آن را تصویب کرد. پس از گذشت ۱۱ سال آن قانون مبهم ابلاغ و اجرایی شده است و هیچ راهی هم برای اجرا نکردن آن نگذاشته‌اند. تاکید هم کرده‌اند از روز سیزدهم دی‌ماه ۱۴۰۰ باید اجرایی شود. شرکت‌های هواپیمایی خارجی که به دلیل مقررات بین‌المللی فعلا امکان اجرای این قانون را ندارند، چارتری‌ها هم نسبت به آن دچار ابهام شده‌اند، اصلا مشخص نیست این مالیات را چگونه باید لحاظ کرد و چه باید کرد.
او در ادامه تاکید کرد: اجرای مالیات بر ارزش‌افزوده در بلیت هواپیما مغایر با قوانین بین‌المللی حمل و نقل است. مطابق این قوانین در تمام دنیا حمل بار و مسافر معاف از مالیات بر ارزش‌افزوده است، اما در ایران از این قانون مستثنی شده‌اند و با تصویب اعمال مالیات بر ارزش‌افزوده روی بلیت هواپیما، قانون بین‌الملل را نادیده گرفته‌اند. در صنعت هوایی تولیدکننده محصول را با همان نرخی که تولید کرده باید به دست مصرف‌کننده برساند. ضمن این‌که مصرف‌کننده یک بار قبلا مالیات پرداخته، چرا دوباره از او مالیات می‌گیرند؟
رفیعی با اشاره به مبهم بودن دستورالعمل اعمال مالیات بر ارزش‌افزوده و مشکلاتی که در ادامه پیش خواهد آمد، اظهار کرد: تا پیش از افزایش ۹ درصد مالیات بر ارزش‌افزوده روی قیمت بلیت هواپیما، چند نوع مالیات اعمال شده است. اگرچه مالیات‌ها مستقیم به حساب آژانس‌های مسافرتی و شرکت‌های هواپیمایی نمی‌رود، اما طبق مستندات هر شرکت هواپیمایی نزدیک به ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیارد تومان از بابت عوارض شهرداری در دهه ۹۰ که پول آن را هم از مردم گرفته‌اند، به شهرداری‌ها و دولت بدهکارند. بنابراین گرفتن مالیات از مردم لزوما به معنی پرداخت کامل آن به خزانه دولت نیست. با توجه به چنین سابقه‌ای چه تضمینی وجود دارد که مالیات بر ارزش‌افزوده که از مردم گرفته می‌شود کامل به دولت برگردانده شود؟
او با اشاره به افزایش نرخی که در مسیرهای پروازی داخلی با اجرای مالیات بر ارزش‌افزوده از ۱۳ دی‌ماه ۱۴۰۰ اتفاق افتاده است، گفت: بررسی قیمت‌ها نشان می‌دهد در برخی محاسبات قیمتی، به اسم مالیات بر ارزش‌افزوده، افزایش نرخ بلیت هم اتفاق افتاده است. هرچند شرکت‌های هواپیمایی می‌گویند ۵ درصد عوارض شهرداری کم شده و با اعمال ۹ درصد مالیات بر ارزش‌افزوده، تنها چهار درصد به قیمت بلیت مسیرهای داخلی اضافه شده است، اما اگر نرخ‌ها بررسی شود مشاهده می‌کنید که در برخی مسیرها این‌گونه نبوده است.
رییس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران درباره انواع مالیاتی که مردم روی بلیت هواپیما پرداخت می‌کنند، توضیح داد: مردمی که با هواپیما در داخل و یا به خارج از کشور سفر می‌کنند چند مدل مالیات می‌دهند، Tax یا مالیات (توسط دولت در ارتباط با حمل و نقل هوایی وضع شده)، عوارض شهرداری، عوارض فرودگاهی و عوارض نظارت بر ایمنی مسافر. در سفرهای خارجی نیز عوارض فرودگاه بین‌المللی از مبدأ و سوخت و عوارض خروج از کشور هم اضافه می‌شود. عوارض خروج از کشور که با اجرای قانون بودجه در سال ۱۴۰۱ قرار است افزایش پیدا کند و دیگر شبیه جریمه شده است تا عوارض. عوارض فرودگاه بین‌المللی از مبدأ هم که حدود ۵۰۰ هزار تومان می‌شود.
او افزود: فرودگاه‌های خارجی هم از مسافران مالیات می‌گیرند، اما در آن‌جا شما به چشم می‌بینید که آن مالیات را خرج کرده‌اند و تبدیل به خدمات برای مردم شده است. در فرودگاه‌های بین‌المللی ایران که این همه هم مالیات گرفته می‌شود و مبلغ عوارض خروج هم از ۲۵ هزار تومان به ۸۰۰ هزار تومان (نرخ عوارض سفر سوم و بیشتر) رسیده است، چه تغییری در وضعیت آن فرودگاه‌ها ایجاد شده است؟ چرا وضعیت فرودگاه بین‌المللی تهران بعد از ۲۰ سال هنوز هیچ تغییری نکرده است؟ چند هتل برای آن ساخته‌اند، چند باند فرودگاهی به آن اضافه شده است، چه خدمات در شأنی را به مردم می‌دهند؟ این همه سال به شهرداری عوارض داده شده است چه خدمات شهری برای مسافران فرودگاه‌ها ایجاد شده است؟
رفیعی این سوال را پرسید که مالیات بر ارزش‌افزوده که از جیب مردم می‌رود، کجا قرار است خرج شود؟ و در ادامه بیان کرد: یک بار به مردم توضیح دهند این مالیات‌هایی که برای سفر گرفته می‌شود و بیشتر حکم جریمه را پیدا کرده و سفر را روز به روز برای تعداد بیشتری سخت‌تر می‌کند، در کجا خرج می‌شود و چه خدماتی در ازای آن به مردم داده می‌شود؟