دشت مرودشت در معرض تهدید جدی فرونشست است

به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، پدیده فرونشست زمین که این روزها همه استان‌ها را به نحوی درگیر کرده است، دیگر یک موضوع تازه نیست اما خطر آن همچنان تازه است. براساس گفته‌های علی بیت‌اللهی، رئیس بخش زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه و شهرسازی در حال حاضر پدیده فرونشست در همه استان‌های کشور ما به غیر از استان گیلان مشاهده شده است.

وی 29 آذرماه امسال در گفت‌وگو با تسنیم به موضوع ایجاد و گسترش فرونشست در تخت جمشید نیز اشاره کرده است. استان فارس یکی از مناطقی است که پدیده فرونشست در آن به حالت بحران درآمده و در سال‌های اخیر نیز بارها از سوی مسئولان مربوطه نسبت به آن هشدار داده شده است. 

دشت‌های مختلف استان فارس به ویژه دشت مرودشت و دشت داراب از جمله مناطق بسیار خطرناک به لحاظ فرونشست زمین هستند که این پدیده در مرحله نخست روستاها را تهدید می‌کند. 

طهمورث یوسفی، رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی جنوب کشور در گفت‌وگو با تسنیم از دیدگاه تخصصی به این پدیده پرداخته است. وی با بیان اینکه فرونشست دیگر یک پدیده تازه نیست و تمام دشت‌های استان فارس درگیر این موضوع هستند، اظهار داشت: دشت‌هایی که حاصل‌خیزی بیشتری دارند و آب بیشتری از سفره‌های زیرزمینی آن برداشت می‌شود این پدیده بیشتر است. 

وی با بیان اینکه دشت مرودشت، فسا و داراب بیش از دیگر دشت‌ها این فرونشست را نشان داده‌اند، گفت: برخی از دشت‌ها مانند دشت کوار و قیروکارزین نیز هستند که پدیده فرونشست در آنها اتفاق افتاده است اما خود را در سطح زمین نشان نداده و فرونشست در لایه‌های زیرین زمین است که دشت‌های شمالی فارس نیز از این جمله است. 

رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی جنوب کشور با بیان اینکه در سال گذشته پایش سراسری  در استان فارس به لحاظ پدیده فرونشست انجام شده است، افزود: نرخ فرونشست در استان فارس مشخص شده اما به دلیل فراگیری دیگر نمی‌توان یک عدد مشخص گفت اما بین 7 تا 17 نرخ فرونشست استان فارس است. 

یوسفی با بیان اینکه خطر در دشت مرودشت بیش از دیگر نقاط است، بیان کرد: دشت مرودشت به لحاظ وجود آثار تاریخی و باستانی و اینکه قطب کشاورزی است، فرونشست در آن با خطر بیشتری همراه است و دلیل این مسئله هم ضخامت آبرفت‌ها در این دشت است. 

وی با بیان اینکه ضخامت آبرفت در دشت مرودشت زیاد است و برداشت آب از آن هنوز ادامه دارد، تصریح کرد: در دشت‌های داراب و فسا که پیش از این فرونشست بیشتر بود اکنون ضخامت آبرفت کم شده و در حال حاضر برداشت آب از واحدهای آهکی زمین رخ می‌دهد در نتیجه فرونشست کم شده اما به معنای رفع خطر نیست. 

رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی جنوب کشور عنوان کرد: ضخامت آبرفت در دشت مرودشت 350 تا 400 است و همین امر در کنار برداشت آب از آن سبب شده فرونشست دشت مرودشت خطرناک باشد و زندگی مردم را تهدید کند. 

یوسفی با بیان اینکه این شرایط سبب شد که مطالعات تخصصی‌تری روی دشت مرودشت صورت گیرد، گفت: دشت مرودشت در 2 سال هم با نقشه‌های ماهواره‌ای و هم با 14 جی پی اس 2 فرکانسه فرونشستش به صورت دقیق بررسی شده و امسال هم با توجه به جی پی اس راداری مطالعات آب زمین‌شناسی و مهندسی زمین‌شناسی پایش شده است. 

وی در پاسخ به این سوال که برای کنترل فرونشست چه باید کرد، افزود: کنترل و مدیریت فرونشست نیازمند یک مدیریت یکپارچه است و با تصمیمات جزیره‌ای نمی‌توان با پدیده فرونشست مقابله کرد چراکه برای کنترل فرونشست باید میزان برداشت آب از میزان بارش و ورودی آب در یک دشت یا آبخوان کمتر باشد. 

رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی جنوب کشور تصریح کرد: مدیریت یکپارچه آب، برداشت مجاز چاه‌های مجاز و کنترل و مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز نیز از دیگر اقداماتی است که باید برای مقابله با پدیده فرونشست انجام شود. 

یوسفی با بیان اینکه با این اقدامات تنها فرونشست کنترل می‌شود چون فرونشست قابل بازگشت به حالت اولیه نیست گفت: تا دیر نشده باید کاری کرد و تاثیر آن در آینده مشخص است اینگونه نیست که با اقدامات اکنون فرونشست در یک منطقه جمع شود اما زندگی نسل آینده را تحت تاثیر قرار می‌دهد. 

وی با بیان اینکه استان فارس نیز همتراز با اصفهان و تهران در پدیده فرونشست است، افزود: مزیت استان فارس این است که پدیده فرونشست هنوز به شهرها نرسیده اما در روستاها ورود کرده و شکاف‌های زمین زندگی در روستاها را تحت تاثیر خود قرار داده است بنابراین قبل از اینکه فرونشست وارد شهرها شود باید کاری کرد.