جهاد دانشگاهی رزومه روشنی در صنعت نفت کشور دارد
دکتر محمد گلستان باغ، رئیس پژوهش و فناوری شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب ضمن بازدید از نمایشگاه توانمندی‌ها و دستاوردهای جهاد دانشگاهی، در گفت‌وگو با ایسنا تأکید کرد: اگر بخواهیم فرآیند تبدیل علم به مهارت را تشریح کنیم، علم در دانشگاه‌ها تبدیل به سواد شده و وقتی این سواد آموخته شود، به مهارت در صنعت تبدیل می‌شود؛ اما این مهارت یک جایی رابطه خود را با علم قطع می‌کند. مهارت هم نیاز به رشد دارد و زمانی که این رابطه قطع می‌شود، تجربه در کنار مهارت قرار می‌گیرد، اما آگاهی هوشمندانه کنار مهارت نیست تا بتواند مهارت را بروزآوری کند و مشخص کند نیازهای آن مهارت چیست.
دکتر گلستان باغ با اشاره به نمایشگاه توانمندی‌ها و دستاوردهای جهاد دانشگاهی گفت: زمانی که این ظرفیت‌ها و توانمندی‌ها را می‌بینیم، افسوس می‌خوریم که چنین بستری در کشور وجود دارد و افراد فرهیخته و دانشمندی داریم که می‌توانند به حل مشکلات و چالش‌های مختلفی که در صنعت با آن مواجه هستیم، کمک کنند، اما این ارتباط قدرتمند و آگاهانه ایجاد نشده است. چرا این مهارت نمی‌تواند کنار علم قرار بگیرد؟ امروز توانستم بخشی از فعالیت‌های جهاد دانشگاهی را در غرفه‌های مختلف این نمایشگاه ببینم و فقط به بخش صنعت نفت اکتفا نکردم. صنعت نفت تقریباً مانند جامعه‌ای است که همه تخصص‌ها درون آن وجود دارد؛ به عنوان مثال، بهداشت و درمان صنعت نفت، یکسری نیازهای پزشکی و درمانی دارد و یک مجموعه درمانی کوچک را درون خود دارد. در بحث‌های ساختمانی، اجتماعی، فرهنگی، منابع انسانی، نیز صنعت نفت این بخش‌ها را در دل جامعه کوچک خود دارد. زمانی که از غرفه‌های مختلف نمایشگاه دستاوردهای جهاد دانشگاهی بازدید می‌کردم، ارتباط هرکدام را (برای کمک به حل) مشکلاتی که در رده‌های متفاوت در صنعت با آن مواجه هستیم، حس می‌کردم.
رئیس پژوهش و فناوری شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب تأکید کرد: این توانمندی جهاد دانشگاهی را به فال نیک می‌گیریم و گزارشی را تهیه خواهیم کرد که انشالله تقدیم مجموعه نفت خواهد شد تا نشان دهیم که این توانمندی‌ها در مجموعه جهاد دانشگاهی وجود دارد. اما اینکه چگونه این توانمندی‌ها باید در صنعت بروز و ظهور پیدا کند و این ارتباط چگونه باید شکل بگیرد، نیازمند این است که دو مجموعه دانش و صنعت کنار هم بنشینند و به یک راهکار و مدل مطلوب هم از لحاظ مالی و هم از لحاظ فرآیندی دست پیدا کنند که بتوانیم آن را اجرا کنیم.
دکتر گلستان باغ به فعالیت‌های جهاد دانشگاهی در صنعت نفت اشاره کرد و گفت: جهاد دانشگاهی از گذشته در این صنعت فعال بوده است و یکی از شاخص‌های ما، پروژه مته حفاری است که توسط جهاد دانشگاهی ساخته شده است. مته در عملیات حفاری، نقطه پیشران و شروع در مباحث تولیدی نفت محسوب می‌شود و سال‌ها در بحث تأمین کالاها دچار مشکل بودیم که الحمدلله به مهندس محمدی مجد (مدیر پروژه طراحی و ساخت مته حفاری دندانه‌ای) در این زمینه اعتماد شد (مته حفاری یکی از پروژه‌های مهم و بزرگ جهاد دانشگاهی است که با همکاری شرکت مناطق نفت‌خیز جنوب انجام شد). هرچند سختی‌هایی در این مسیر وجود داشت، اما این اعتماد شکل گرفت و کار به نتیجه رسید؛ کاری که خیلی از مدیران نفتی آن زمان باور نداشتند که (در داخل) قابل انجام باشد. انجام کارهای شاخصی مثل پروژه مته حفاری، خودباوری در سیستم بوجود آورده است که در سایر تجهیزات که اصطلاحاً های‌تک هستند و فناوری آن مختص یک ناحیه یا کشور خاص است، می‌توانیم (باز هم) به دانش و تخصص پژوهشگران داخلی خودمان اعتماد کنیم. در سایر موارد هم امروز یکسری توانمندی‌ها را در نمایشگاه مشاهده کردیم که انشالله بتوانیم این موارد را با مدیریت‌های فنی و تولید مطرح کرده و به نحو احسن مورد استفاده قرار دهیم.
رئیس پژوهش و فناوری شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب با اشاره به نام‌گذاری امسال به نام "تولید؛ پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ها" گفت: مقام معظم رهبری نگاه ویژه‌ای به صنعت نفت دارند. منابع هیدروکربنی در کشور، ثروت خدادادی است که اقتصاد کشور به آن گره خورده است. اما باید ببینیم به دنبال استفاده حداقلی از منابع نفت هستیم یا استفاده حداکثری؟ تعریف و کارکرد نفت گاهی اوقات به غلط در جامعه و حتی برخی از محیط‌های علمی جا افتاده است. نفت بسیار گسترده است و فقط نباید در حلقه‌های اولیه یعنی محصولات شناخته‌شده‌ای مانند بنزین و مواد سوختی و .. به آن نگاه کرد. نفت می‌تواند در صنایع و موارد متعدد دیگر به ارزش افزوده تبدیل شود. مانع‌زدایی که رهبر انقلاب در شعار امسال به آن اشاره فرموده‌اند، همینجاست؛ یعنی رفع تحریم، یعنی چطور می‌توانیم تحریم‌ها را دور بزنیم. نفت خام را می‌فروشیم که قابل تحریم است؛ اما اگر نفت را تبدیل به یک محصول کنیم، می‌توانیم آن را به فروش برسانیم.
دکتر گلستان باغ افزود: در پالایشگاه‌ها یک محصول به اسم پارافین داریم. پارافین یک جریان زائد (waste) است. در پالایشگاه روغن‌سازی (روغن صنعتی، روغن موتور) در کنار روغن ماده زائدی به نام پارافین ایجاد می‌شود. پارافین را به صورت خام از پالایشگاه بیرون می‌آوریم؛ ساده‌ترین چیزی که می‌توان از آن درست کرد، شمع است و صدها محصول دیگر هم می‌توان از پارافین تولید کرد. این پارافین را به شکل خام به عنوان‌مثال تنی 50 دلار به امارات، چین، امارات، اتریش می‌فروشیم؛ این پارافین تبدیل به پارفین گرید خوراکی می‌شود و به عنوان‌مثال تنی 5 هزار دلار به ما فروخته می‌شود. این عدد و رقم‌ها باورکردنی نیست. هرچقدر که بتوانیم این منابع هیدروکربنی را به منابع ارزش افزوده برسانیم، می‌تواند در کشور ثروت‌آفرینی و اشتغال‌زایی کند. آیا محصولاتی که ارزش افزوده هستند، قابل تحریم هستند؟ خیر. در بالادست هم همینطور است. مثلاً در بحث خاک آلوده نفتی؛ چینی‌ها از خاک آلوده نفتی محصول تولید می‌کنند.
رئیس پژوهش و فناوری شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب تصریح کرد: در کنار آن باید به توانمندی‌های علمی داخلی در مجموعه‌هایی مانند جهاد دانشگاهی و سایر نهادهای مشابه اعتماد کرد. جهاد دانشگاهی رزومه روشنی در صنعت نفت کشور دارد و پروژه‌های مشخصی را انجام داده است. اعتماد به توانمندی داخلی، انتقال تجربه و مدل‌سازی برای انجام چنین کارهایی قطعاً می‌تواند شعار رهبری را به صورت واقعی تحقق ببخشد. هر کلید واژه‌ای که رهبر انقلاب (در این شعار) ذکر کرده‌اند، تعریف، کارکردی و راه‌حلی دارد و چالش‌های موجود در کشور با این راه‌حل‌ها قابل برطرف شدن هستند.