دور هشتم مذاکرات وین؛ چانی‌زنی درباره محتوای متون
به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، هشتمین دور مذاکرات نمایندگان ایران و 1+4 در قالب کمیسیون مشترک از عصر روز گذشته در هتل کوبورگ وین آغاز شد. پیش از این نشست به روال معمول گذشته تیم ایرانی با هیاتهای چینی و روسی، نشست سه جانبه ای برگزار کرد. دیروز همچنین باقری با مذاکره کننده فرانسه و انریکه مورا معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ کننده مذاکرات وین رایزنی و تبادل نظر کرد.
این مذاکرات در حالی از روز گذشته آغاز شده است که به گفته وزیر امور خارجه طرفین در این دور بر روی یک سند پیش نویس گفت و گو خواهند کرد. سعی خطیب زاده هم با بیان اینکه از طرفهای مذاکره کننده از موضوعات شکلی عبور کرده اند، گفت: در صورت وجود اراده جدی در طرفهای غربی مذاکرات وارد بخش محتوایی می‌شود.
مذاکره‌کنندگان ایران و ۱+۴ در دور قبل که در دو نوبت پیگیری شد، پس از نزدیک به سه هفته گفت‌وگو و عدم همکاری سه کشور اروپایی دربرابر خواسته‌ها و مطالبات منطقی ایران، درباره متن مشترک و مبنای ادامه گفت‌وگوها که مطالبات ایران در آن لحاظ شده است، نهایتاً با پافشاری و رایزنی‌های هیئت ایرانی پیشنهادات ایران به رسمیت شناخته شد و متنی حاصل از متون پیشین و پیشنهادات ایران به دست آمد. بنابراین قرار است مذاکره‌کنندگان، گفت‌وگوها را با موضوع رفع تحریم‌ها و تأکید بر بررسی پیشنهادهای جمهوری اسلامی ایران در زمینه دو موضوع راستی‌آزمایی و تضمین‌ها ادامه دهند.
جمهوری اسلامی ایران در حوزه نگارش متن مربوط به موضوعات هسته‌ای رویکرد سازنده‌ای اتخاذ کرده است و حالا توپ در زمینه طرف مقابل است که میزان اراده خود برای بازگشت واقعی به تعهدات برجامی را نشان دهد تا سرنوشت گفت‌وگوها را مشخص شود.
در این دور از گفت‌وگوها، مذاکره‌کنندگان قرار است درباره محتوای متون تبادل نظر کنند و انتظار می‌رود طرفهای اروپایی نقش سازنده تری در مذاکرات ایفا کرده و جدیت بیشتری داشته باشند.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران پیش از آغاز مذاکرات در حاشیه پنجمین کنفرانس تاریخ روابط خارجی ایران گفت که سند مشترک و قابل‌قبولی روی میز مذاکره‌کنندگان داریم که آنها را از اسناد یکم و پانزدهم دسامبر می‌خوانیم؛ هم در موضوع هسته‌ای و هم تحریم‌ها. یعنی دیگر سند ژوئن ۲۰۲۱ را کنار گذاشتیم به سند جدید و مشترکی رسیدیم و از امروز مذاکرات ما حول آن سند مشترک شروع می‌شود.
وزیر امور خارجه بحث تضمین و راستی‌آزمایی را از محورهای گفت‌وگوهای امروز عنوان کرد و گفت: مهمترین مسئله برای ما این است که در ذیل این واژه‌ها و این موضوعات به نقطه‌ای برسیم که نفت ایران به آسانی و بدون هیچ مرزی فروخته شود و پول نفت به صورت ارزی در حساب‌های بانکی ایران وارد شود و ما از همه مزایای اقتصادی در بخش‌های مختلف استفاده کنیم.
مذاکره‌کننده ارشد ایران پیش از آغاز نشست اظهار داشت: به نتیجه گفت‌وگوهایی که درباره رفع تحریم‌ها در وین جریان دارد خوش‌بین است و اگر غیر از این بود، برای مذاکرات به وین سفر نمی‌کرد.
عصر روز گذشته نشست کمیسیون مشترک با حضور هیئت‌های ایران، گروه ۱+۴ و اتحادیه اروپا در هتل کوبورگ برگزار شد. طرفین در این نشست روند مذاکرات را مورد ارزیابی قرار داده و در خصوص نحوه ادامه گفت‌وگوها، بحث و تبادل نظر کردند. در این نشست، تمامی هیئت‌ها، به پیشرفت حاصل‌شده در دور پیشین گفت‌وگوها اشاره کرده و برای ادامه رایزنی‌های فشرده اعلام آمادگی کردند.
در این جلسه همچنین اشاره شد که اغلب پیشنهادات ایران، در متن جدید گنجانده شده است. پیش از این نیز، یک منبع اروپایی در ارزیابی جدیدترین شرایط مذاکرات وین به خبرنگار ایرنا گفته بود که طی دو مرحله گفت‌وگوی انجام شده بین ایران و ۱+۴، تیم ایرانی پیشنهادهای جدید مکتوبی را ارائه کرده که حدود ۸۰ درصد آنها در پیش نویس موجود درج و لحاظ شدند.
در پایان نشست مقرر شد مذاکرات و کار بر روی متن از روز سه‌شنبه-امروز- در سطوح و فرمت‌های مختلف ادامه یابد.
ارزیابی مذاکره کننده ارشد ایران از نشست عصر سه شنبه
علی باقری کنی پس از نشست کمیسیون مشترک برجام در گفت‌وگو با خبرنگاران ایرانی گفت: در این نشست تقریباً همه نمایندگان کشورهای شرکت‌کننده در گفت‌وگوها بر اولویت داشتن موضوع لغو تحریم‌های غیر قانونی و ظالمانه تاکید داشتند. بر همین اساس قرار بر این شد نشست‌های کارشناسی و مشترک میان ایران و گروه ۱+۴ برگزار شود و موضوع مربوط به لغو تحریم‌ها در دستور کار طرفین قرار داشته باشد.
وی افزود: در همین چارچوب دو مسئله اساسی که جمهوری اسلامی ایران در موضوع لغو تحریم ها مد نظر دارد در دستور کار بررسی هیئت های دو طرف است. آن دو موضوع به گفته مذاکره‌کننده ارشد ایران، راستی آزمایی لغو تحریم‌ها و تضمین‌ها است.
به گفته معاون سیاسی وزیر امور خارجه، در صورتی که توافق حاصل شود ابتدا باید طرفی که ناقض توافق بوده یعنی ایالات متحده آمریکا تحریم‌ها را بردارد، جمهوری اسلامی ایران راستی آزمایی کند و سپس اقدامات هسته‌ای در چارچوب توافق برجام انجام دهد.
باقری در عین حال گفت: اساس و مبنای راستی‌آزمایی توسط طرف مقابل پذیرفته شده است اما در مورد سازوکارها و چارچوب‌ها شاخص‌ها و ملاک‌هایی که باید بر اساس آن راستی آزمایی شود، سه شنبه گفت‌وگوها به طور جدی آغاز خواهد شد. همینطور اینکه ایالات متحده آمریکا مجددا توافق را نقض نکند و یا تحریم‌های جدیدی را علیه جمهوری اسلامی ایران که برخلاف توافق است وضع نکند.
این دیپلمات عالیرتبه کشورمان یادآورشد: اساس این تضمین پذیرفته شده است اما در مورد سازوکار تضمین شاخص‌ها و ملاک‌های تضمین باید گفت‌وگوهایی بین طرفین انجام شود تا چارچوب توافق در این زمینه هم فراهم شود. برهمین اساس از روز سه شنبه دو موضوع تضمین و راستی آزمایی در دستور کار دو طرف قرار خواهد داشت. همین طور موضوعات مربوط به تحریم‌های مالی و بانکی هم در یکی دو روز آینده در دستور کار کشورهای شرکت کننده در گفت‌وگوهای وین قرار خواهد داشت.
مذاکره‌کننده ارشد کشورمان با بیان اینکه رمز موفقیت و پیشرفت گفت‌وگوها در دستیابی به توافق، در زمینه لغو تحریم‌ها به طور موثر و عملی است، گفت: این نشانه امیدوار کننده‌ای است که طرفهای مقابل ما هم به این موضوع اذعان کردند و پذیرفتند که موضوع لغو تحریم‌ها به طور جدی در دستور کار باشد و اگر این موضوع پیشرفت کند به نظر ما می‌تواند مسیر دستیابی به توافق را در آینده تسهیل کند.
وی در پاسخ به سئوال خبرنگار ایرنا مبنی براینکه آیا امکان دستیابی به توافق تا پایان ژانویه ۲۰۲۲ طبق ادعای مذاکره‌کننده ارشد چین وجود دارد، گفت: هرچقدر طرف مقابل ما آمادگی جدی‌تری برای لغو تحریم‌ها داشته باشد و اراده جدی‌تری برای پذیرش سازوکارهای مد نظر جمهوری اسلامی ایران در لغو تحریم‌ها داشته باشد، به ویژه در دو موضوع راستی آزمایی و تضمین، در مدت زمان کوتاه‌تری می‌توانیم به توافق دست پیدا کنیم. وی این را هم گفت که هرچقدر این آمادگی و اراده جدی‌تر و عینی‌تر باشد قاعدتا گفت‌وگوها زمان کمتری را خواهد برد. هرچقدر آنها این اراده از خودشان نشان ندهند و آمادگی عملی نداشته باشند، برای لغو تحریم‌ها مذاکرات ممکن است بیشتر طول بکشد.
ارزیابی مورا؛ مذاکرات در مسیر درست قرار دارد/ می‌توانیم به نتیجه مثبت برسیم
انریکه مورا نماینده اتحادیه اروپا و معاون مسئول سیاست خارجی این اتحادیه هم در پایان نشست کمیسیون مشترک برجام گفت که مذاکرات وین در مسیر درستی برای رسیدن به توافق نهایی قرار دارد.
وی افزود: اگر در روزها و هفته‌های آینده سخت کار کنیم می‌توانیم به نتیجه مثبت برسیم. کار به گفته او دشوار است و باید تصمیمات سختی گرفته شود، اما هدف مذاکرات همین است.
هرچند ایران به دنبال دستیابی به توافق در کوتاه‌ترین زمان است، اما برای توافق عجله‌ای ندارد و برای تسریع در دستیابی به توافق، اصول و خطوط قرمز خود را فدا نخواهد کرد.
اگر دستیابی به توافق برای طرف مقابل ضروری است، باید از اتخاذ مواضع حداکثری دست برداشته و برای پایبندی به متن و روح برجام اراده به خرج دهد تا راه برای حصول سریع توافق هموار شود.