جناب خان را چه کسی ساخت؟

سعید سالارزهی، کارگردان، تهیه‌کننده و سرپرست نویسندگان مجموعه عروسکی «کوچه مروارید» همان برنامه‌ای که جناب خان در آن متولد شد و مدتی بعد به برنامه «خندوانه» رفت، از نحوه طراحی عروسک جناب خان و محبوبیت این روزهایش بعد از گذشت حدود یک دهه گفت.

وی همچنین از عروسک‌های محبوبی یاد کرد که جای خالی‌شان در تلویزیون احساس می‌شود و همچنان از خلاء ساخت برنامه عروسکی برای کودکان گفت.

این کارگردان که مدتی است در تدارک ساخت سریالی برای مخاطب بزرگسال در شبکه نمایش خانگی است، درباره‌ی فعالیت این روزهایش نیز گفت.

روایتی از مسیر ساخت جناب خان

سالارزهی مسیر خلق کاراکتر «جناب خان» را اینگونه روایت کرد: ما در راستای ساخت یک مجموعه جدید و تاثیرگذار در حوزه کودک که بعدا «کوچه مروارید» نام گرفت، مطابق روال سایر کارها، ابتدا اتاق فکری با شرکت نویسندگان، طراحان و فعالان برنامه‌سازی بخصوص کار عروسکی راه انداختیم و بعد از چند ماه جلسات متعدد و طراحی کلیات و جزییات مجموعه از جمله فرم و محتوا، مرحله بعدی شروع شد و آن‌هم دعوت به همکاری نویسندگان مطرح برنامه‌های کودک همچون امیر سلطان‌احمدی، نیوشا صدر، محمد نادری و سایر دوستان نویسنده بود و به تدریج شخصیت‌ها و قصه‌ها شکل گرفت. با شکل‌گیری ادبی کاراکترها مرحله طراحی و ساخت فیزیکی عروسک‌ها شروع شد و در این مرحله ابتدا طراحی دو بعدی کاراکترها توسط خانم هدیه هاشمی و آقای نیما مجلسی زیر نظر من شکل گرفت و پس از این و در مرحله ساخت عروسک‌ها توسط خانم هدیه هاشمی، بیش از بیست عروسک، از جمله «جناب خان» خلق شدند.

محمد بحرانی از همان ابتدا به عنوان صداپیشه «جناب خان» تایید شد

وی ادامه داد: همزمان با ساخته شدن عروسکها از صداپیشه ها دعوت کردیم که تست شوند با کدام عروسک سازگارترند تا انتخاب شوند و ضمنا قبلا نویسنده ها هم علاوه بر نوشتن متن ها برای انتخاب اسم، نام های مختلف را به من پیشنهاد می دادند که یا رد یا تصویب می شد. در نهایت محمد بحرانی که از ابتدا در کنار مجموعه و در اتاق اولیه این مجموعه حضور داشت به عنوان صداپیشه نهایی جناب خان تایید شد که همانطور که طی این سالها شاهد بودیم در روند خلق، رشد و موفقیت جناب خان نقش مهمی داشتند.

خالق ادبیات و متن جناب خان که بود؟

سالارزهی درباره ی ادبیات و لحن جناب خان که در «خندوانه» دیده می شود، اظهار کرد: به غیر از محمد بحرانی باید از آقای محمد نادری یاد کرد که در حوزه ادبیات و متن، خالق جناب خان هستند و نام جناب خان را هم مدیون ایشان هستیم و همچنین باید از خانم هدیه هاشمی نام ببریم که ظاهر فعلی جناب خان را مدیون ایشان هستیم. اما باید خاطرنشان کنم که این امر نتیجه یک فعالیت دسته جمعی و گروهی است که تک تک افراد در آن نقش موثر و غیر قابل انکاری دارند.

کلاه قرمزی، مجید دلبندم و عروسک هایی که رها شده بودند

سالارزهی گفت: اوایل سال ۹۰ یکی از دلایلی که برای من انگیزه شد تا برای ساخت مجموعه «کوچه مروارید» تلاش کنم، خلائی بود که در حوزه کار عروسکی و بِرندهای عروسکی بود. در همان دوران آقای طهماسب و همکارانشان فقط ایام عید کلاه قرمزی را می ساختند و با فاصله هر چند سال یک بار سینمایی «کلاه قرمزی» را ارائه می کردند. خانم برومند مدتها بود که کاری نکرده بودند و عروسک هایی مثل مجید دلبندم و سایر عروسک های برند به دلایل ناشناخته و برخلاف میل خالقانشان خیلی وقت بود که رها شده بودند. احساس کردم ضرورت دارد که تلاشی شود برای اینکه مجددا یکسری کارهای عروسکی موفق و اساسی طراحی و ساخته شود. در نتیجه «کوچه مروارید» را طراحی کردیم و منجر به خلق کاراکتر جناب خان و عروسک های دیگر شد.

جناب خان در حوزه بزرگسال موثرتر عمل کرد

این کارگردان سپس درباره ی حضور جناب خان در «خندوانه» و محبویتش برای مخاطبان بزرگسان گفت: بعد از اتفاقاتی که افتاد و جناب خان در برنامه «خندوانه» به خانه های مردم رفت، محبوب و برند شد، بر مبنای ویژگی هایش در حوزه بزرگسال موثرتر عمل کرد. اگرچه بچه ها هم به این کاراکتر علاقه مند هستند.

وی درباره اینکه چرا پس از جناب خان اتفاق مشابهی صورت نپذیرفته است؟ گفت که نمی توان به صورت دقیق این مساله را توضیح داد اما نبود اراده جدی در بخش خصوصی و دولتی را می توان مشاهده کرد که شاید یکی از دلایل آن، شرایط اقتصادی موجود در جامعه و هزینه بالای ساخت این نوع برنامه ها به ویژه در شبکه نمایش خانگی باشد؛ چراکه ساخت یک برنامه عروسکی ده ها برابر انیمیشن ها و برنامه های خارجی که در شبکه نمایش خانگی و  VOD پخش می شود، هزینه دارد و علاوه بر آن باید در تولید و پخش آن استمرار و ثبات قدم باشد تا کودکان با دیدن مکرر این برنامه ها به آن علاقمند شده و این محبوبیت گسترش یابد و این استمرار باعث شود که یک برند عروسکی بتواند موفق شود.

او درباره ی بازگشت عروسک های برندی که زمانی در تلویزیون جان داشتند و حالا خلاء آنها حس می شود، اظهار کرد: زمانی که من «کوچه مروارید» را ساختم، سعی کردم با تبلیغات چندصد میلیونی این برنامه را از طریق بیلبورد در سطح تهران تبلیغ کنم. این رقم برای سالهای ۹۱ و ۹۲ رقم بسیار زیادی بود، اما حالا که به آن گذشته نگاه می کنم، می بینم که این نوع تبلیغ برای کار عروسکی به چند دلیل اشتباه بوده است؛ چراکه بچه ها باید به یک برنامه عادت کنند و طی استمرار این امر شدنی است و نه با تبلیغات محیطی و غیره.

یک عروسک چگونه برند می شود؟

سالارزهی درباره ی اینکه یک عروسک چگونه برند می شود؟ اظهار کرد: به نظر من برای اینکه یک عروسک برند شود، باید ابتدا در حوزه شخصیت و متن درست طراحی شود، ایده ها درست باشد و در بستر متن و قصه مناسبی قرار بگیرد و تمامی مراحل کار که قبلا توضیح دادم درست انجام شود. از طراحی و پرورش ایده تا شکل گیری یک کاراکتر عروسکی که ظرفیت محبوب شدن را داشته باشد بیش از یک سال زمان و همکاری تعداد زیادی هنرمند را می طلبد  و اگر فرض کنیم چنین چیزی اتفاق بیفتد این برنامه باید به میزان زیادی پخش شود بچه ها آن را ببینند و به آن عادت کنند؛ بنابراین این کار شدنی است ولی هم هزینه زیادی می برد و هم اینکه در نهایت آزمون و خطا هم در آن است.

۵۸۵۸